Wie zaait, die oogst...

Het is opnieuw zover. Elio Di Rupo trok gisteren terug naar de Koning om vandaag op de proppen te komen met een persconferentie, een 'Ik doe voort maar kijk ik heb mijn ontslag aangeboden dus is het menens want de vorige crisis was blijkbaar onvoldoende'-moment.

Als Elio Di Rupo zijn preformatie niet afwerkt dan dreigt er nog meer politieke & institutionele crisis want na hem zijn er maar weinig alternatieven. Ik zie Bart De Wever niet optreden als formateur noch als preformateur. Caroline Gennez heeft er de politieke macht niet voor en de CD&V zit nog met het Leterme-debacle, de enige overblijvers zijn Didier 'Non Jamais' Reynders en Joëlle 'Non' Milquet tenzij Alexander De Croo het wil proberen.

Het eerste dat mij niet zint is dat de 'sociale partners' nu in stelling worden gebracht om de situatie te deblokkeren, dat kan enkel gericht zijn op de CD&V en misschien N-VA. De situatie heeft wel verduidelijkt dat Groen! en SP.a helemaal geen communautaire partijen zijn die gemakkelijk Vlaamse zieltjes durven uit te verkopen. De positie van OpenVLD blijft alsnog onduidelijk, terwijl zij theoretisch één van de wisselpartners zijn langs Vlaamse zijde.

De onderhandelaars zijn gestruikeld over 'BHV' en het probleem 'Brussel'...of zijn ze gestruikeld over het compromis van de financieringswet?

Het compromisvoorstel 'BHV' van Elio Di Rupo omvatte - blijkbaar - een betaling van een jaarlijks vastgelegde schijf van 300 miljoen € met een optionele schijf van 200 miljoen € in ruil voor de splitsing van BHV. De zuiverheid van de splitsing blijft onduidelijk, waar is dat Franstalige inschrijvingsrecht in de taalfaciliteitengemeenten naartoe dat de afgelopen dagen op tafel zou hebben gelegen?

In alle geval, na het slikken van het compromis over de hervorming van de financieringswet met een blokkering middels 12 principes is de N-VA samen met CD&V nu op de rem gaan staan...terecht overigens. Hoe kan je nu 300 miljoen € (met optioneel 200 miljoen €) gaan inschrijven terwijl er maar een flinterdun compromis bestaat rond de financieringswet waarin de 'autonomie' en 'responsabilisering' gefnuikt worden door allerhande principes waaronder 'geen verarming' en geen 'fiscale concurrentie'. Het compromis rond de hervorming van de financieringswet leek op een contradictio in terminis en lijkt ook zo met het huidige 'BHV compromis'.

Wantrouwend vertrouwen.

Het is opvallend hoe er van de afgelopen akkoorden NIETS op papier staat, dat is op zich al een blijk van wantrouwen. Vooral dat Elio Di Rupo al eerder in de preformatie een samenvatting had opgesteld met alle opvattingen & meningen rond de noodzakelijke hervormingen waarvan de Vlamingen een mondelinge briefing kregen en de Franstaligen een schriftelijke nota...

Elio Di Rupo wees tijdens zijn persconferentie terloops op dat de problemen rond de 'overheidsfinanciën' belangrijker zijn dan de Institutionele hervormingen, maar omdat sommigen een andere mening hadden is men hiermee begonnen. Het moet frustrerend zijn om geen Premier te kunnen worden omdat die Vlamingen maar blijven zagen over hun institutionele hervormingen, nietwaar Elio? Er moet nog 25 miljard € gevonden worden over de komende jaren aldus Elio Di Rupo...maar daarnaast gaat men 1.2 à 1.5 miljard € extra uitdraaien voor 'Brussel' gespreid over de komende vier jaren, hoe geloofwaardig is dit?

"Niemand kan zijn standpunten eenzijdig opleggen aan de andere partijen" zei Elio Di Rupo. Algemeen interpreteert men deze uitspraak als een refus van het private overleg tussen PS & N-VA. De N-VA mag haar standpunt niet doordrukken via de PS en de PS zal dat niet doordrukken naar de overige partners terwijl deze en enkele Noord-Belgische partijen akkoord gaan met het 'compromis op tafel'. Alleen vergeet Elio de stille reserve van 26 zetels - zelfde aantal als de PS - bestaande uit VLD (13), Vlaams Belang(12), LDD (1). De laatste twee zullen de N-VA lijn in zekere mate volgen, de VLD vermoedelijk ook. De vraag is eerder: wie legt zijn standpunten aan wie op? De Franstaligen met collaboratie van enkele Noord-Belgische linkiewinkies aan CD&V en N-VA of deze laatsten aan de Franstaligen?

De Franstaligen vinden van zichzelf dat ze al veel hebben toegegeven, 15 miljard € aan bevoegdheden gaan naar de gewesten & gemeenschappen in het kader van de huidige staatshervorming. De financieringswet zal men trachten te hervormen. Hun eisen voor BHV zijn fel verzwakt tegenover vroeger. Alleen beseffen ze blijkbaar niet dat hun 15 miljard € aan beleidsmogelijkheden 3 jaar te laat zijn, dat waren de eisen van 2007. De situatie is nu anders en ondertussen is duidelijk geworden dat er een nog meer diepgaandere Staatshervorming nodig is.

'Een politieke en institutionele chaos dreigt' aldus Elio Di Rupo. Is dit een 'Staatsmanschapuitspraak' om anderen zover te laten komen om het 'compromisvoorstel BHV' nog te versoepelen? Je weet nooit dat er een extra rondje cinema nodig is. Is dit een poging om binnen de CD&V-rangen verdeeldheid te zaaien, een waarschuwing naar de N-VA toe? Als het een waarschuwing is gericht aan de 'Vlamingen' dan moet Elio weten dat we al midden in de Institutionele chaos zitten. Een Staat waarin ongrondwettelijke verkiezingen gehouden worden is en waarbij men voor een oplossing moet onderhandelen & betalen...is namelijk al een land van institutionele chaos.

Elio Di Rupo sprak over het Vormen van een België voor de 21ste eeuw. Alleen is men niet bezig met het hervormen van België naar een 21ste eeuws template, men is aan het aanmodderen binnen de oude structuren...dat is de Staatshervorming die nu op tafel ligt. Verdeling van bevoegdheden en financiële middelen met minimale negatieve gevolgen voor de Franstalige gemeenschap, vaste verdeelsleutels zonder al teveel risico. Het enige aspect dat ze laten vallen zijn hun territoriale eisen, maar ze hebben tijd en demografische tendensen die in hun voordeel spelen. Welke rol de Duitstaligen in dit België van de 21ème siècle spelen blijft onduidelijk. Langs Vlaamse zijde spreekt met over een 'confederatie' waarbij Brussel onder beheer van de twee voornaamste gemeenschappen komt en het gros van de bevoegdheden niet langer een federale aangelegenheid zou zijn, dat is voor de Franstaligen al een stap te ver.

Zwarte Pieten samen met de Zwakste schakel.

Uiteraard probeert men de schuld voor het huidige debacle te schuiven op de weigeraars: CD&V en N-VA. Alleen, hoe kan je in 'financieel onzekere tijden' zomaar eventjes 300 miljoen € vaste schijf voor 'Brussel' verbinden aan BHV terwijl heel de materie rond de financiering van de Gewesten onderdeel is van de financieringswet! Dat men daarnaast nog eens een optionele schijf van 200 miljoen € toevoegt 'in geval dat de hervorming van de financieringswet zou doorgaan' ...dan kan terecht serieuze vraagtekens plaatsen bij de Franstalige wil om de financieringswet te hervormen.

De druk zal men nu opvoeren tegen CD&V. De sociale partners zullen hun best doen om de Belgische rangen binnen de CD&V in actie te doen schieten. Mark Eyskens kwam al in actie waarbij hij het schandalig vond dat België nog steeds geen regering had net zoals Irak...wellicht is hij vergeten dat ook Nederland nog steeds geen regering heeft. Irak is wel een land dat enige overeenkomsten heeft met België. Het is een land met ruwweg 3 gemeenschappen waarbinnen de Soennieten (vroegere machthebbers) een panisch angst hebben van een Sjiitische dominantie (meerderheid Iraki's), sounds familiar?

De 'slaafse' houding van CD&V lijkt de Franstaligen een beetje te verbazen. Alleen heb ik zo mijn bedenkingen bij de 'slaafsheid' van hun houding, misschien praten we eerder over een zeker revanchisme in samenspraak met een gebroken 'Belgische vleugel'. Yves Leterme heeft moeten zwoegen, afzien en zijn kar Belgisch moeten bijdraaien om twee keer niets uit de brand te slepen met als toppunt een electorale harde noot. De Franstaligen hebben drie lange jaren op de rem gestaan, drie jaar lang hebben ze het institutionele boeltje geblokkeerd. Wie zaait, die oogst...

Update 16:42: Ondertussen is er een reactie van Alexander De Croo. Hij ziet een intreding van de MR zitten mocht VLD ook mogen aantreden. Met MR en VLD aan de tafel kan men een kleinere regeringscoalitie vormen. Alleen vrees ik dat de MR zich niet zal aansluiten bij de reeds gemaakte afspraken gezien de hevige kritiek van de afgelopen dagen, met de MR komt ook het FDF.

Read more...

Kwaliteitspers in crisis

De mediasector is in crisis. Vooral de kranten dan. En de Vrt. Maar dat heeft andere oorzaken. De persbonzen zijn maandag nog gaan praten met minister-president Kris Peeters, maar een vraag tot meer subsidies werd daar niet geformuleerd. Zo meldde althans de kwaliteitspers. Het stemt hoopvol. Anderzijds zijn er een aantal journalisten die van mening zijn dat de overheid toch moet tussenkomen om de kwaliteitspers te redden. Want hun kranten zijn niet meer of minder dan onmisbaar in een democratische samenleving.

Wat de huidige crisis in de media betreft, dient een onderscheid te worden gemaakt tussen de negatieve conjunctuur enerzijds en een aantal structurele trends anderzijds. De huidige financiële en economische crisis heeft ook een negatieve impact op de media. Het versterkt de structurele tendenzen, met name dan de dalende inkomsten uit advertenties. Dalende inkomsten die vooral pijn doen voor kranten als De Morgen en De Standaard omdat zij bijna 70% van hun totale inkomsten nu net halen uit advertenties. Populaire kranten als Het Laatste Nieuws putten slechts 30% van hun inkomsten uit de reclamemarkt. De rest komt vooral van abonnementen en los verkochte nummers.

Welke zijn nu die structurele tendensen? Er zijn er een viertal, die complementair zijn aan elkaar. Om te beginnen de opkomst van de nieuwe media. Dat betekent meer concurrentie voor de gevestigde waarden. Ten tweede is er de toenemende “gratis” content. Gratis kranten zijn een voorbeeld. En er is het internet. Consumenten zijn steeds minder bereid om voor content te betalen. Ten derde. Adverteerders kijken meer en meer uit naar alternatieven voor de traditionele printmedia. Kranten verliezen zwaar aan specifieke advertentiecategorieën: inkomsten uit de zogenaamde “classifieds” (zoekertjes voor huizen, auto’s…), personeelsadvertenties en lokale advertenties dalen fors. Cijfers zijn resp. - 80% voor de “classifieds” en - 50% voor de personeelsadvertenties. Niet min. Het internet is hier uiteraard de “boosdoener”, en de economische crisis zal het aanbod van dit soort advertenties verder doen dalen. Ten slotte hebben mediabedrijven te maken met vooral vaste kosten die niet gemakkelijk te verlagen zijn. Hoewel. Dat is nu toch wat De Persgroep doet door de redactie van De Morgen onder te brengen in hetzelfde gebouw als dat van Het Laatste Nieuws. Maar mensen ontslaan, blijft al bij al gemakkelijker om kosten te drukken.

Christian Van Thillo van De Persgroep, de man die de hakbijl heeft boven gehaald, verklaarde dat verlieslatende kranten geen beslag mogen leggen op de kranten die wel nog goed presteren en winst maken. Hij heeft gelijk. “Making good things popular”, blijft ook voor kwaliteitskranten een uitdaging.

Maar ik denk dat we de zaak nog ruimte moeten bekijken. Sommige traditionele media, zoals kranten, staan onder druk, om bovengenoemde redenen. Maar de mediasector in zijn geheel blijft zeer dynamisch, afgezien van de gevolgen van de financiële crisis natuurlijk. Wanneer journalisten de gedrukte media via een open brief aan Kris Peeters zo passioneel verdedigen als de behoeders van de democratie, moeten we dat toch met een korreltje zout nemen. Net als de stelling van Paul Goossens dat een kwaliteitspers een publiek goed is, en dat de overheid pubieke goederen moet ondersteunen.Om met het eerste te beginnen. Stel dat het beheer van het emailverkeer in ons land gebeurt door een onderneming. En stel dat door de daling van het emailverkeer met 6% die onderneming zich genoodzaakt ziet om 25% van zijn personeel te ontslaan. Nu schrijft de CEO van dat bedrijf een open brief (of eerder wellicht een open email) aan de minister-president waarin hij (of zij) verkondigt dat rekening moet worden gehouden met het feit dat email “onlosmakelijk deel uitmaakt van ons sociaal weefsel en de sociale samenhang versterkt”.

Hoe moet de minister-president dan op dergelijke smeekbede reageren? Niet, zou ik zo denken. Het emailverkeer daalt immers omdat gebruikers een beter alternatief hebben gevonden. Het dalend gebruik van email hangt samen met het toenemend gebruik van sociale netwerksites zoals Facebook. En dat is een trend die niet alleen voortvloeit uit de vrije keuze van de consument, maar ook één die wellicht beter is voor ons sociaal weefsel.

Dezelfde laissez-faire houding lijkt verantwoord naar de geschreven pers toe. Hun relatieve teloorgang betekent niet noodzakelijk een aanslag op de democratie. Want er zijn alternatieven opgedoken – zoals blogs – die het democratisch gehalte van onze samenleving kunnen versterken. In de geschreven pers wordt nog vaak meewarig gedaan over de online media maar dat is grotendeels onterecht. Hoe dan ook, als de gebruiker kiest voor de alternatieven, dan moeten we hem in zijn keuze respecteren.

In dit verband nog stelt Paul Goossens in zijn opiniestuk dat de kwaliteitspers een publiek goed is. Deze stelling behoeft enige nuancering. Als hij de pers op zich bedoeld, klopt die stelling immers niet. Kranten op zich zijn geen publieke goederen, maar gewone private economische goederen waarvoor de wetten van vraag en aanbod gelden. Onafhankelijke en kwaliteitsvolle journalistiek daarentegen is wél een publiek goed. Bepaalde trends kunnen daarom aanleiding geven tot enige ongerustheid. In Californië bijvoorbeeld heeft de televisiezender TV50 haar hele redactie ontslagen om het dagelijks nieuws te laten maken door burgers. Bij andere kranten worden bepaalde journalistieke taken verhuist naar andere landen: bij Reuters naar Indië en bij de Financial Times naar de Filippijnen.

Maar dan nog. Het heeft geen zin om, onder het mom van het vrijwaren van een zogenaamde kwaliteitspers, een model dat onder druk staat te ondersteunen. Dat getuigt van een defensieve houding die voorbijgaat aan het dynamisme van de sector in zijn geheel.

Read more...