3 januari 2010

Zo koopt een krant zich een jaartje vrij van alle kritiek (Hoegin)

Tussen Kerst en Nieuwjaar publiceerde de krant De Standaard een vierdelig essay van Geert Buelens, waarin hij de Vlaamse media onder handen nam. Op de inhoud viel eigenlijk niet veel aan te merken, ook al had het hier en daar misschien wat scherper geformuleerd mogen zijn. Prima initiatief van De Standaard had men kunnen zeggen, als op de vijfde dag de aap niet uit de mouw was gekomen in de gedaante van hoofdredacteur Peter Vandermeersch.

De ironie van het lot – of zou het lot er echt veel mee te maken hebben? – wou dat op hetzelfde ogenblik dat het essay van Geert Buelens in De Standaard te lezen stond, de krant zelf één van de grootste problemen in de Vlaamse media van vandaag bijzonder doeltreffend demonstreerde: het gebrek aan professionalisme. Op maandag nam de krant in haar interneteditie een bericht van persagentschap Belga over, dat een feitelijke fout bevatte. De krant was daarmee niet alleen, want zowat elk denkbaar medium in Vlaanderen nam het bericht, inclusief de fout, zo goed als letterlijk over.

Dat de redactie mijn blogartikel waarin ik de zaak op de korrel nam niet las, kan ik nog begrijpen. Ze kunnen per slot van rekening niet elke dag de blogs en meningen van jan en allemaal nalezen. Dat één van mijn tweets, waarin ik aangaf dat er een fout in het bericht geslopen was en dat door de tag #dso ook op de opiniepagina van De Standaard een tijdje te zien was, niet opgemerkt werd, vind ik al iets merkwaardiger. Straffer is echter dat ik weet dat iemand de redactie per mail van de fout op de hoogte heeft gebracht, maar dat het bericht de dag nadien toch opnieuw opgenomen werd, met precies dezelfde fout. Wat er bij mij echter helemaal niet in gaat, is dat die fout überhaupt kon gebeuren. Leest er dan niemand in Groot-Bijgaarden La Libre Belgique? Is er nu iets gemakkelijker dan een bericht van Belga te controleren door eens te gaan kijken op de internetsite van die krant, om te kijken of er misschien nog iets anders interessants in het bericht te lezen stond? Mijn verstand gaat het in ieder geval ver te boven.

Stel daar nu tegenover de stuitende zelfgenoegzaamheid die van Peter Vandermeersch' open brief «Aan de collega's van De Standaard» druipt. Stel je voor, de marketeer van het jaar 2007 heeft «met de grootste aandacht het kerstessay van Geert Buelens gelezen», en bleef nu «met gemengde gevoelens» achter! De lezer mag me gerust corrigeren als hij een andere indruk zou krijgen bij het lezen van het commentaarstuk, maar volgens mij is de voornaamste conclusie van Peter Vandermeersch dat hij van zichzelf vindt dat hij goed bezig is, en daarom van plan is precies hetzelfde verder te blijven doen.

Hoezeer die man – hoofdredacteur van wat hij in zijn «grootste bescheidenheid» een «geweldige krant en site» noemt – zijn lezers minacht blijkt wel uit zijn oproep om het debat over de functie van de VRT te starten «met de vaststelling dat nieuws en duiding op onze publieke radio en TV tot de beste van Europa behoren». Werkelijk? Wie eens een zakelijk interview of gesprek wil zien met een kopstuk van de grootste oppositiepartij van Vlaanderen, heeft geen andere keus dan af te stemmen op een Nederlandse zender wanneer het nog eens zo ver is. Een paar maanden geleden nog werden die «onze» publieke radio en TV trouwens door de Raad van State veroordeeld wegens gebrek aan objectiviteit in de aanloop naar de federale verkiezingen van 2007, nadat die publieke radio en tv eerst al eens veroordeeld was door de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM). En waarop de hoofdredacteur Duiding van diezelfde publieke radio en TV doodleuk verklaart dat ze het in de toekomst dus… leper zullen moeten spelen. Zo straf doet zelfs Silvio Berlusconi het in Italië niet, want ondanks alles is zijn controle over de publieke radio en TV er niet compleet. Dit soort toestanden doet eerder denken aan Minsk of Moskou.

Mijn conclusie dan? Geert Buelens schreef een verdienstelijk en interessant essay, maar was voor Peter Vandermeersch in de eerste plaats een nuttige idioot om zich een jaar lang vrij te kopen van elke kritiek op zijn product krant. De hoofdredacteur snapt wel dat er iets roert in Vlaanderen (zie bijvoorbeeld Media & Journalistiek in Vlaanderen), maar wil toch wel liefst dat alles netjes bij het oude blijft. Werken in de dienst van de democratie zal hij misschien wel willen, maar waar het bij de man in de eerste plaats om draait, is er een stevige stuiver aan te verdienen. Op zich niet oneerbaar natuurlijk, maar ik zou het toch pakken beter kunnen appreciëren als er tenminste niet zo'n hypocriet gezicht bij getrokken werd.

Labels: , , , , ,

3 Comments:

At 4/1/10 14:48, Anonymous Anoniem said...

Voortreffelijk artikel - zoals altijd weer, Hoegin! Mooie foto van de 'marketeer', ook. Volgens mij zit hij op de plee en staat hij op het punt zijn krant te gebruiken voor een van de weinige dingen waar ze goed voor is.

 
At 5/1/10 14:07, Anonymous Belgica Dividenda Est said...

Een nuance ter correctie beste Hoegin: Peter Vandermeersch doodt de aanzet tot een debat over de functie van de VRT niet zomaar uit zelfgenoegzaamheid. Integendeel, dit is een heel berekende zet van hem.

Doorheen zijn analyse geeft Geert Buelens vaak kritiek op de VRT, maar in zijn conclusies hoe aan al de mistoestanden in de Vlaamse media te verhelpen bedeelt hij een cruciale rol toe aan de VRT: "De openbare omroep vormt de sleutel tot veel kwesties." (Vierde en laatste deel van zijn essay onder de hoofdtitel-subtitel: "Naar echt nieuwe media - Voer een echt deabat over de toekomst van de VRT".)
Wat Vandermeersch doet, is hét breekijzer bij uitstek uit de handen van Buelens weggraaien. Kortom, dit is voor hem de snelste weg om er voor te zorgen dat er niet veel zal veranderen.

Persoonlijk geloof ik niet dat de VRT de sleutel tot veel kwesties zou kunnen vormen.

Op beschrijvend vlak heeft Buelens goed werk verricht, analytisch al heel wat minder en daardoor blijven zijn conclusies veel te zwak.
Buelens geeft wel aan dat wat er zich in het Vlaamse medialandschap voordoet past in een Westers perspectief: overal zijn de media er op dezelfde manier ziek. Alleen de mate waarin verschilt soms nog wat. Niet overal was de verzuiling er destijds even erg. Overheidszenders zullen toch niet overal kwantitatieve streefcijfers hebben, maar toch is het globale eindresultaat hetzelfde.
Nergens lees ik in zijn essay dat de Westerse media vroeger globaal genomen van een hoger niveau waren dankzij enig overheidsinitiatief. Bijvoorbeeld de oprichting van overheidszenders destijds had hij als zo'n succesvol overheidsinitiatief kunnen proberen in te roepen. Maar dan nog: destijds kregen overheidszenders niet overal dezelfde dominante rol (monopoliepositie).
Conclusie: destijds waren er andere zaken die er voor zorgde(n) dat de media globaal genomen een hoger kwaliteitsniveau haalden.
Wat dan wel de oorzaak was tot een hoger (opgetild?) kwaliteitsniveau van de media enkele decennia geleden, is stof voor historisch onderzoek dat de 19° en 20° eeuw moet beslaan.
Ik vermoed dat er in die twee eeuwen nog wel ups and downs zullen zijn geweest. Hun mechanismen in kaart brengen, zou ons veel kunnen leren.

Overigens, politieke machthebbers hebben hun succes en dus macht vaak te danken aan hun succesvol gespin met de media. Pas wanneer ze die macht kwijt zijn, uitten ze kritiek op diezelfde media, zie de door Buelens geciteerde Blair. Daarom: zolang politici aan de macht zijn, zullen ze er nooit aan denken om door middel van overheidsingrijpen (wetgevend of via overheidsmedia) de media structureel aan te pakken. Vergeet dat maar.

Buelens lijkt de vrije markt als een kwalijke zaak voor het kwaliteitsniveau van de media te beschouwen. Enkel een utopisch overheidsingrijpen lijkt succesvol te kunnen zijn.
Nochtans bestaat er een medium met een totaal vrije markt, namelijk het Internet, die vaak wel kwaliteit weet te genereren.
Dit brengt mij tot het luik dat ik compleet mis: Buelens' uiterst minimale behandeling van de blogosfeer en andere ontwikkelingen op het Internet vb. Youtube en hoe deze ontwikkelingen de klassieke media plots blootstellen aan inhoudelijke kritiek vanwege actieve burgers (en ook sommige politici). Welke implicaties hebben die ontwikkelingen nu al op het kwaliteitsniveau van de (Vlaamse/Westerse) media en hoe zal dit evolueren? Of beter: hoe kunnen we (burger, bedrijf, overheid, enz...) hier op inspelen waardoor deze nieuwe media de klassieke media dwingen tot een hoger kwaliteitsniveau.
Wat de overheid betreft zou ik stellen: door er met jullie wetgevende en subsidiërende pollen van af te blijven.

Met vriendelijke groeten,

 
At 5/1/10 21:49, Anonymous Anoniem said...

@ bde
Volledig akkoord met de opmerking over Buelens en de blogosfeer.

 

Een reactie posten

<< Home

<<Oudere berichten     Nieuwere berichten>>