20 augustus 2009

Een plan voor de toekomst

"Waarom iedereen politici haat". Deze titel staat boven de eerste paragraaf van het boekje "The Plan: Twelve months to renew Britain". Britten hebben geen vertrouwen meer in hun politici, ze geloven niet dat ze via verkiezingen het beleid kunnen veranderen en ze hebben gelijk. Dat is de stelling waarmee Douglas Carswell (Brits parlementslid voor de conservatieven) en Daniel Hannan (Europees parlementslid voor de Britse conservatieven) hun boekje beginnen. Politici zijn niet van slechte wil, maar ze zijn onmachtig. De staat is groot, log en bijgevolg moeilijk bestuurbaar. Een steeds grotere groep ambtenaren, administraties, agentschappen en openbare diensten hebben belang bij een status quo. Dat maakt het ontzettend moeilijk voor politici om hervormingen door te voeren.

Niet alle staten zijn er even erg aan toe. Kleine staten doen het over het algemaan beter dan grote. Kleine, homogene staten zijn makkelijker te besturen. Wetten hebben minder vaak onvoorziene gevolgen, fouten worden makkelijker opgespoord en rechtgezet. Bovendien kunnen beleidsmakers makkelijker ter verantwoording geroepen worden. Er zijn minder tussenliggende bestuursniveau's om de schuld op af te schuiven en minder ambtenaren die hervormingen kunnen bemoeilijken. Kleinschaligheid en democratische controle op beleidsmakers lijken dus de sleutels tot succes te zijn. Bij de tien rijkste landen ter wereld, is er maar 1 grote staat: de VS. Maar de VS bevestigen de regel. Deelstaten en county's hebben er heel ruime bevoegdheden.

Op basis van deze vaststelling, gaan de auteurs in 10 hoofdstukken na wat er vandaag misloopt in Groot-Britanië en wat mogelijke oplossingen zijn. Dit leidt tot een 30-stappen-plan dat volgens de auteurs op een jaar tijd uitgevoerd kan worden. Bij de opstelling van dat plan laten ze zich leiden door 3 principes:
  • Beslissingen moeten genomen worden op een zo laag mogelijk bestuursniveau
  • Beleidsmakers moeten afgerekend kunnen worden op hun resultaten
  • Burgers moeten zo vrij mogelijk zijn van staatsdwang
Zo komen de auteurs tot interessante voorstellen, waarvan ik hier enkele opsom: Wetten krijgen een "vervaldatum". Enkel het Parlement heeft wetgevende bevoegdheid, rechters mogen wetten niet naast zich neerleggen, ook niet indien ze menen dat een wet indruist tegen het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De politie komt onder de bevoegdheid van een rechtstreeks verkozen sheriff. County's worden fiscaal autonoom door hen bevoegd te maken voor het innen van BTW (waarbij ze elkaar kunnen beconcurreren door meer of minder BTW te heffen). Een hervorming van de sociale zekerheid naar Singaporees model. Lokale overheden worden bevoegd voor werkloosheidsuitkeringen (en dragen daarvan ook zelf de kosten). Burgers krijgen het recht om via een referendum wetgeving te blokkeren.

Het boek richt zich uiteraard in de eerste plaats tot Britse lezers. Maar veel van de Britse problemen stellen zich in België ook. Zo gaat het uitgebreide hoofdstuk over buitenlands beleid grotendeels over de Europese Unie. Groot-Britanië heeft een heel andere politieke cultuur dan België. Dat maakt dit boekje interessant voor Belgische lezers. Het geeft een verfrissende kijk en reikt mogelijke oplossingen aan voor problemen die door veel Belgische politici niet eens als problematisch ervaren worden.

7 Comments:

At 20/8/09 23:58, Anonymous guillaume said...

Ik meen mij te herinneren dat Vincent (wie anders?) dit boek al maanden geleden voorgesteld en gerecenseerd heeft. Heb dat toen gekocht en kan Skender hier zeker bijvallen. Het is zeker "verfrissend".

 
At 21/8/09 19:26, Blogger Skender said...

Die bespreking door Vincent had ik blijkbaar over het hoofd gezien. Ik ben het wel eens mat wat hij schrijft: het boekje is "maar" een verkiezingspamflet maar het leest (misschien net daarom) zeer vlot.

 
At 21/8/09 19:54, Anonymous Johan B. said...

@ Guillaume en Skender

Als je al niet meer dezelfde boeken of thema's als Vincent mag bespreken, wat blijft er dan nog over? Tegen dat jong geweld en zijn veelschrijverij hebben anderen geen kans meer :-)

 
At 21/8/09 20:43, Blogger gvh said...

Stellen de auteurs werkelijk alleen een 'blokkerend referendum' voor? Zo ja, met welke argumenten sluiten ze het volksinitiatief uit?

 
At 21/8/09 22:57, Blogger Skender said...

@Geert: In het hoofdstuk "Directe democratie" staan 3 voorstellen (die ze zowel op nationaal als op lokaal niveau willen toepassen):
- Iedere burger die voldoende handtekeningen verzamelt kan een referendum afdwingen om nieuwe wetgeving te blokkeren
- Over iedere grondwetswijziging wordt automatisch een referendum gehouden (Momenteel heeft Groot-Brittannië geen geschreven grondwet, maar de auteurs zijn voorstander van de invoering daarvan)
- Iedere burger kan bij het parlement een voorstel indienen. Tijdens de eerste zitting van een nieuw verkozen parlement, moet het parlement de 6 voorstellen bespreken die tijdens de ambtstermijn van het vorige parlement de meeste handtekeningen verzamelden.

Dat laatste voorstel is een vorm van volksinitiatief, maar het komt natuurlijk niet in de buurt van bijvoorbeeld het Zwitserse systeem. Ik probeer de argumenten van de auteurs hiervoor zo juist mogelijk samen te vatten:

In de meeste landen waar een volksinitiatief mogelijk is, is het aantal vereiste handtekeningen zo hoog, dat die mogelijkheid amper gebruikt wordt. Anderzijds is er Zwitserland waar wel veel wetgeving voortkomt uit een volksinitiatief. Dat systeem heeft veel voordelen, maar is moeilijk in te passen in de Britse instellingen. De Zwitserse regering is een permanente coalitie waarin alle partijen vertegenwoordigd zijn. Het Zwitserse parlement is zwak en komt maar heel weinig samen. Groot-Brittannië heeft een traditie van een sterk parlement. Het doel van het voorstel is om de belangrijkste voordelen van het volksinitiatief in te voeren, zonder de soevereiniteit van het parlement aan te tasten. Parlementsleden worden verplicht om te discussiëren en te stemmen over de 6 voorstellen met de meeste handtekeningen en kunnen door de kiezer afgerekend worden op hun stemgedrag.

Het klopt uiteraard dat een volksinitiatief, als het aantal vereiste handtekeningen niet onrealistisch hoog is, de macht van het parlement inperkt. De vraag is of dat wel zo'n slechte zaak is...

 
At 22/8/09 09:24, Anonymous Anoniem said...

In his book "The Case Against the Democratic State ", Gordon Graham argues that voting has no causal efficacy (chaps. 3 and 4). His sobering claim is that no single person’s vote ever determines or affects the outcome of an election, so if voting is to have any purpose at all for a person, that purpose cannot be to elect or remove any candidate! This point alone goes some way toward making the case against the democratic state.

"[T]he belief that elections give power to the people is an illusion. There is no coherent conception of action and will that can show 'the people', either individually or collectively, to be choosing a government, or throwing one out of office when they cast their votes." (p. 86)

 
At 22/8/09 10:30, Anonymous Johan B said...

@Johan B.: Zou je hier om verwarring te vermijden met reacties van mij niet beter een letter toevoegen aan de afkorting van je naam? Johan B2 of zoiets?

 

Een reactie posten

<< Home

<<Oudere berichten     Nieuwere berichten>>