De Brexit-democratie
De Brexit-democratie
(Doorbraak,
6 januari 2101)
Na een moeilijk bevallingsproces is de boreling
onherroepelijk ter wereld gekomen: de Brexit. Vooraleer één aspect daarvan te
belichten, wil ik eerst openheid van zaken geven, of zoals ze dat in de Moeder
der Parlementen zeggen: I declare my interest. Zoals de meeste
Vlamingen, zeker van de oudere generaties, ben ik altijd vóór een sterke Europese
integratie geweest, en heb ik nooit een reden gezien waarom het Verenigd
Koninkrijk er niet zou bij horen.
Ik betreur ook het terugtreden van de
Tory-partij uit de Europarlementsfractie van de European Conservatives and
Reformers. Ik was een vaste klant op hun seminariezittingen, die zeer
interessant waren; bijvoorbeeld de Blue-Green Summit, die veel
doeltreffender oplossingen voor de ecologische problemen bood dan de Groene
Partijen zouden kunnen. Merk op dat haar eigen stroming terloops ‘blauw’ ingekleurd
werd, de Tory-kleur, niet die van andere aangesloten partijen zoals de gele
N-VA. Dat tekende de verhoudingen: de locomotief van de ECR waren de Tories, de
andere partijen slechts aanhangsels. Ik vind het dus jammer dat de Tories, met
hun sterke traditie van vrijheid en democratie, er niet meer zijn om leiding te
geven aan het zwakkere en minder beginselvaste broertjes uit het vasteland.
En toch was ik blij met de referendumuitslag. Juist
toen was ik toevallig in de Engelse stad Bath, en na de Brexitzege had ik er
overal een laaiend succes toen ik me voorstelde: ‘I am from Brussels.’ En
vooral ben ik blij met de uitvoering van de referendumuitslag.
Democratie
De strijd voor de Brexit was op gang gebracht
door Nigel Farage. Geen held, hij liet zijn UK Independence Party in de steek
toen zij het islamprobleem in haar agenda opnam om via de Brexit Party verder
te strijden, maar hij had toch de verdienste om toenmalig EU-‘president’ Herman
Van Rompuy de wacht aan te zeggen. Dat die als ‘natte dweil’ ontmaskerd werd,
is bijzaak, maar Farages vraag aan hem ging helemaal naar de kern van het
probleem: ‘Who are you?’ Met andere woorden: hoe komt het dat de
EU-burgers geleid worden door iemand die ze niet kennen, want nooit hebben
kunnen verkiezen?
Brendan O’Neill, hoofdredacteur van de online
krant Spiked, één de Britse tegenhangers van Doorbraak, legt
uit: ‘Ja, zoals Spiked gedurende zijn 20-jarig bestaan
geargumenteerd heeft, is de Europese Unie een bedreiging voor de democratie in
Europa. Ze bestaat precies om nationale elites af te schermen van druk vanwege het publiek en om een ruimte te
scheppen waarin wetten, reglementen en prioriteiten kunnen bepaald worden ver
van de gekmakende massa’s stembusgangers en burgers. Haar inherent anti-democratisch
opzet kan gezien worden in haar dagdagelijkse beleidvoering, waarin een niet-rekenschapsplichtige
commissie wetten maakt en een bloempotparlement deze bezegelt, en in haar autoritaire
furie in antwoord op elk Europees volk dat tegen haar durft stemmen. De Ieren, de
Fransen, de Nederlanders, de Grieken — allen hebben hun eigen democratische
stem tegen de EU-grondwet, verdragen of soberheidspakketten zien genegeerd
worden, afgeschreven alsof zij het onbeduidende geklets van een ongeschoolde menigte was.” (“The war for democracy
is only beginning”, Spiked, 1-1-2021)
De Britse kiezer had nochtans een bij uitstek
democratische daad gesteld. De stemming was kantje-boordje, en wat de
weegschaal had doen overhellen, was Angela Merkels eigenmachtige beslissing om
een miljoen Syrische of pseudo-Syrische asielzoekers extra binnen te laten, in
Duitsland maar daarmee ook in de hele EU. Het gebrek aan controle over de
toegang tot het nationale grondgebied was één van de belangrijkste oorzaken
voor het terugverlangen naar de nationale soevereiniteit van de Britten, en
deze eenzijdige beslissing van Merkel was de druppel die de emmer deed
overlopen. Door tegen Merkels opengrenzenbeleid te stemmen, gaven zij niet
alleen, zoals hun democratisch recht was, uiting aan hun eigen onderbuikgevoel;
maar keurden zij meteen ook, heel politiek bewust, Merkels overtreding van een
eigen EU-regel af, want de Duitse premier had met haar eigengerechtige
beslissing ook het EU-Verdrag van Dublin geschonden.
De volkswil overtroeven
De Remainer-elites die vóór en
vooral ná het referendum de Brexit-gedachte trachtten te smoren, hebben dan ook
alle vuile EU-truken uit de kast gehaald. Tot de ultieme EU-tactiek, om de door
Fransen en Nederlanders weggestemde grondwet onder een andere naam (Verdrag van
Lissabon) toch in te voeren, leende de situatie zich niet. Maar zij wilden het
referendum wel overtroeven door een nieuw referendum, precies zoals de EU de
Denen en de Ieren in de maag had gesplitst: als u fout stemt, stemt u maar
opnieuw tot u juist stemt. Ze noemen dit overrulen van de duidelijke
meerderheidsstem in 2016 warempel de ‘People’s vote’, alsof juist de
gewraakte stembusuitslag dat niet geweest was. Toen zelfs de Labour-leiding in
deze tactiek meeging, hebben vele Labour-kiezers dat afgestraft door deze keer
voor Boris Johnson te stemmen. Ook de Belgische truc om een rechtsgeldige en
wetgevende stem af te doen als een ‘signaal’ dat de regentenklasse naar
believen mag duiden en dus de facto ook negeren, was in de media te horen. Maar
de vastberadenheid van de massa om ook in de EU-parlementsverkiezingen van 2018
en de Britse van 2019 pro-Brexit te stemmen, heeft de taaie Remainers
uiteindelijk aan de kant geschoven.
We moeten onze hoed afdoen voor de
democratische gezindheid van een beslissend deel van de Britse heersende
klasse, die wél uitvoering wou geven aan de volkswil, bijvoorbeeld van Theresa
May die de ondankbare taak op zich nam om het Remainer-parlement van
2017-19 te trotseren hoewel zijzelf tegen de Brexit gestemd had. Die democratische
vastbeslotenheid was al gebleken bij het Schotse referendum in 2014: dat
toenmalig premier David Cameron de Schotten smeekte om niet tegen de Unie te
stemmen (al eens een Guy Verhofstadt de onwillige kiezers horen smeken?), kwam
doordat hij wist dat hij ook een tegenvallende uitslag zou eerbiedigen.
Of de Brexit een juiste beslissing was,
zal de toekomst uitwijzen. Maar onmiskenbaar was het een democratische
beslissing. Dat zijn we in de EU niet gewend, maar het goede nieuws in deze
moeilijke tijden is dat er nog landen zijn waar de democratie wél de bovenhand
haalt.
(genoemde
personen: Nigel Farage, Herman Van Rompuy, Brendan O’Neill, Theresa May, Angela
Merkel, Boris Johnson, David Cameron, Guy Verhofstadt)
Labels: brexit, democratie, Johnson | Boris, Spiked
0 Comments:
Een reactie posten
<< Home