De Grauwe ambieert Nobelprijs. Stap één: liberale principes verloochenen. (Vincent De Roeck)

Professor Paul De Grauwe van de Katholieke Universiteit Leuven gold jarenlang in België en daarbuiten als een doorwinterd liberaal econoom. Zijn thesisstudenten kregen systematisch liberale thema's zoals de liberalisering van de spoorwegen, de privatisering van de nutsbedrijven, de ontmanteling van de intercommunales of de deregulering van het ondernemersschap op hun bord. De Grauwe was kind aan huis bij liberalen en libertariërs, en dit zowel in het politieke als in het academische circuit. Professor De Grauwe maakte op basis van zijn eigen mérites zelfs furore binnen het christen-democratische bastion dat de K.U. Leuven nog steeds is en schopte het tot federaal parlementslid (twee legislaturen als senator, één als Belgisch volksvertegenwoordiger) voor de Vlaamse Liberalen en Democraten.

Doorheen zijn rijke carrière kreeg hij vaste columns in prestigieuze media (recent nog in de "Financial Times") en mocht hij als "visiting professor" aan tal van internationaal gerenommeerde instellingen werken en doceren (zo bijvoorbeeld aan de "Wharton School of Business"), kreeg hij drie eredoctoraten overhandigd, en werd hij door José Manuel Barroso gevraagd om toe te treden tot diens economische adviesraad. De eertijds volbloed-liberaal werd echter door Guy Verhofstadt als politicus gedesavoueerd en nadat ook van de beloofde transfer naar een topfunctie bij de Europese Centrale Bank niets meer in huis bleek te komen, krakte er iets in zijn overtuiging.

Sindsdien blijft hij nog wel bij hoog en bij laag beweren dat hij nog steeds het liberalisme, de vrije markt en de globalisering genegen is, maar blijkt uit zijn publicaties net het tegenovergestelde. Hij ontpopte zich de laatste jaren tot een rabiaat voorstander van de loonindexering (terwijl hij vroeger zelf steeds de loonmatiging bepleitte), viel wijlen Milton Friedman daags na zijn dood af als "marktfundamentalist" (terwijl hij Friedman vroeger als één van zijn grootste voorbeelden beschouwde) en pleit voor meer activisme bij de centrale banken en meer regulering van de financiële markten (terwijl vroeger net deregulering en spontane orde zijn credo waren).

Zijn sterke econometrische benadering van maatschappelijke vraagstukken, hij is nog steeds een enorme fan van de Zweedse Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen, was nooit helemaal liberaal geïnspireerd, laat staan gëënt op de Oostenrijkse School, maar pas nu, in combinatie met zijn hedendaagse linkse visies op de economie, wordt dat pas echt gevaarlijk. Eventueel zou ik zelfs nog kunnen begrijpen dat iemand tijdens zijn leven en loopbaan van ideeën kan veranderen. Vaak is dat ook een positieve zaak en bewijst het net de niet-dogmatische rationele kijk op dingen van de persoon in kwestie en diens bereidheid tot kritiek en luisteren, en openheid voor nieuwe winden. Bij Paul De Grauwe is dat echter niet het geval.

Zijn bekering tot het etatisch-socialisme is volgens mij helemaal geen gevolg van een intellectueel evolutieproces, maar pure volksverlakkerij. De Grauwe toont zich als een doctor in de kazakkendraaierij, want hoe kan je het anders verklaren dat hij in "De Standaard" van 31 oktober laatstleden een ongenuanceerde verheerlijking van John Maynard Keynes neerschrijft en op 7 november, net één week later dus, op een conferentie in Munchen exact het tegenovergestelde bepleit en in een paper de ideeën van Friedrich Hayek boven die van John Maynard Keynes verkiest? Met dank aan Paul Vreymans trouwens om mij beide links te bezorgen.

Verder bleek op 9 november dan weer, tijdens een lezing van hem voor het Liberaal Vlaams Studentenverbond in Leuven, dat hij opnieuw voor Keynes boven Hayek opteerde, maar deed dit wel in veel gematigdere en genuanceerde bewoordingen dan in dat bewuste artikel in "De Standaard". Ik vermoed dat Paul De Grauwe nog steeds diep in zijn hart weet dat het liberalisme de enige ware economische stroming is die niet enkel moreel maar ook praktisch-utilitair superieur is, maar dat hij nu (om "safe" te spelen en iedereen te vriend te houden) nog maar één enkele visie wil bepleiten: die van zijn publiek. In een economisch linkse krant is hij pro-Keynes, op een liberaal congres is hij pro-Hayek, en voor een divers publiek aan zijn thuisuniversiteit is hij een beetje pro-beide... Un petit monsieur.