13 augustus 2007

Samenvallende verkiezingen de oplossing? (Hoegin)

De vraag naar samenvallende verkiezingen, in de praktijk superverkiezingen op regionaal, federaal en Europees niveau om de vijf jaar, duikt af en toe op als een soort electorale Steen der Wijzen die de problemen van de dag zou moeten oplossen. Zo ook nu weer: in een opinieartikel in De Standaard pleit lid van de Paviagroep Carl Devos een beetje stoemelings voor een terug naar samenvallende verkiezingen. Maar zijn zij werkelijk een oplossing, en bestaan er geen alternatieven?

Beginnen we misschien met komaf te maken met de mythe dat je zonder samenvallende verkiezingen het probleem van de politici die van de ene instelling naar de andere springen niet opgelost zou krijgen. Om te beginnen is dat het eigenlijke probleem niet, want een parlementslid dat uitgekeken is op een regionaal parlement en wil verhuizen naar het federale of Europese niveau moet die mogelijkheid hebben, en behoudt die mogelijkheid trouwens ook bij samenvallende verkiezingen. Het probleem is echter dat iemand in de ene instelling kan zetelen, meedoet aan de verkiezingen voor een andere instelling maar na de verkiezingen mooi in de eerste instelling blijft zitten. Dat probleem kan nochtans gemakkelijk opgelost worden: wie wil meedoen aan de verkiezingen voor een ander parlement moet op voorhand ontslag nemen uit het parlement waar hij zetelt, en verliest daarmee de mogelijkheid zijn kiezers op die manier te bedriegen. Het zou ons trouwens de hele vaudeville rond Yves Leterme bespaard hebben.

Een ander argument dat men aanhaalt is dat de burger al te vaak naar de stembus gestuurd wordt. Stel je voor, de afgelopen vijf jaar is de meerderjarige Belg maar liefst vier keer naar de stembus moeten gaan, terwijl hij anders maar twee of drie keer had hoeven te gaan. Dat de meerderjarige Fransman eerder dit jaar in de loop van amper enkele weken ook vier keer naar de stembus is mogen gaan, was geen enkel probleem, en ik heb geen enkele Fransman daarover horen klagen. Het grote verschil zit 'm echter in het kleine detail dat de Fransman mocht gaan, terwijl de Belg moest. Schaf de stemplicht af, en de onmenselijke opdracht om zich gemiddeld minder dan één keer per jaar op een zondagmorgen naar een kiesbureau in de buurt te begeven voor één of drie uur 's middags wordt onmiddellijk al een pak minder onmenselijk. Samenvallende verkiezingen zijn echter niet de oplossing.

Tot slot dan de regeringsonderhandelingen. Naar het schijnt zijn die dit jaar extra moeilijk omdat de regionale verkiezingen er over twee jaar reeds aankomen. Zouden die regeringsonderhandelingen dan zoveel gemakkelijker geweest zijn indien we op 10 juni ook voor de regionale parlementen hadden mogen, pardon, moeten stemmen? Misschien eens de moeite waard om toch even verder op door te denken:

Zouden de Franstaligen vandaag werkelijk zo inschikkelijker geweest zijn wat betreft de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde zonder regionale verkiezingen in 2009? Ik durf het sterk te betwijfelen. Meer zelfs, in 2004 lagen de volgende federale verkiezingen toch drie jaar in de toekomst, en werd de splitsing door de Franstaligen evenzeer tegengehouden. Veel maakte dat dus blijkbaar niet uit.

Verder, zouden de regeringsonderhandelingen werkelijk zoveel gemakkelijker verlopen als er niet één maar zes regeringen tegelijkertijd gevormd zouden moeten worden? Had men dan bijvoorbeeld al een Vlaamse rooms-blauwe regering kunnen vormen vóór de federale regering volledig gevormd was? Of zou die Vlaamse regering dan maar moeten wachten hebben? Idem dito voor een Waalse rooms-rode regering, om over de Brusselse nog maar te zwijgen. Of moeten al die regionale regeringen dan maar een afspiegeling vormen van de federale regering? En als de regionale regeringen dan toch vóór de federale regering gevormd mogen worden, hoe zou men dan de ministerportefeuilles verdeeld hebben? In 2009 zullen we misschien al het antwoord weten, maar dat de zaken misschien niet altijd even eenvoudig zullen zijn als in 1999 of daarvoor lijken sommigen iets te gemakkelijk te vergeten.

De vraag naar samenvallende verkiezingen lijkt dus meer ingegeven door een nostalgie naar het oude, unitaire België, dan dat het de uitdrukking zou zijn een rationaal afgewogen standpunt waarbij men ook eens nagedacht heeft over de praktische gevolgen in het België van vandaag. Ik durf in ieder geval te betwijfelen dat samenvallende verkiezingen de ultieme redding voor België zouden betekenen. Meer zelfs, als het federale België niet aankan wat in de Duitse Bondsrepubliek of het Verenigde Koninkrijk van Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland niet eens een thema is, zou men zich beter enige vragen stellen over het democratische gehalte van België. En tot slot, of zo'n terugkeer praktisch haalbaar is, is bovendien nog een zaak op zich, al was het maar omdat het zou betekenen dat het federale parlement vrijwillig de eigen legislatuur met één of twee jaar zou moeten inkorten. Tenzij men natuurlijk van plan is te wachten tot 2019, maar dan kan het al te laat zijn…

Labels: ,

16 Comments:

At 13/8/07 22:23, Blogger Vincent De Roeck said...

Filip, ik ben het volledig eens met je voorstel om op voorhand ontslag te moeten nemen uit de ene assemblée als men voor de andere kandideert. Dat is in de VS en het VK niet meer dan normaal (in Frankrijk stelt het probleem zich niet omdat men daar nogal veel mag cumuleren). In de VS en het VK neemt men uit zichzelf steevast vrijwillig ontslag "om zich te kunnen concentreren op de volgende verkiezingen". Barack Obama (niet echt mijn grootste held, maar kom) nam één jaar voor de senaatsverkiezingen ontslag uit de state assembly van Illinois. Maar ja, daar heb je nog échte democratie waarbij elke verkiezing minstens één jaar voorbereiding vergt van alle individuele kandidaten, en waar het niet volstaat om toevallig dezelfde naam te hebben als een groot politicus uit het verleden ...

 
At 13/8/07 23:03, Blogger Marc Vanfraechem said...

en ik die dacht dat een Belgische regering op gelijk welk moment voor het Parlement kon vallen? hoe moet dat dan met die "samenvallende" verkiezingen?

 
At 14/8/07 00:27, Blogger Pieter Cleppe said...

Uiteraard. De enige ware reden om voor een federale kieskring te pleiten, is het unitaire België te redden.

En de voornaamste trekker van die groep, Philippe Van Parijs van de UCL, heeft als voornaamste reden om België te behouden het bestendigen van een links-corporatistisch instituut waar belangengroepen het individu verknechten. Met goede bedoelingen, ongetwijfeld, maar daar hebben de échte slachtoffers van de PS in Charleroi en omstreken weinig aan.

 
At 14/8/07 01:07, Anonymous Anoniem said...

Een reus die sterft maakt plaats voor duizend kinderen.
De roep om verkiezingen te groeperen getuigt van bloedarmoede bij de politieke partijen, en dan vooral de traditionele partijen. Het ontstaan van Europa en de creatie van steeds machtiger wordende gewesten liggen aan de basis van deze ziekte die zowel acuut als chronisch is. Door de cumulatie en de stoelendansen was tot nu mogelijk dat een klein groepje mensen voortdurend in het centrum van de macht en de belangstelling zaten. Hiermee sluiten ze zoveel mogelijk nieuwkomers uit waarmee ze hun hegemonie moeten delen. Daardoor komt hun lange termijn postje en hun dynastieke streven in gevaar, en worden hun echte ambities dienaangaande meer en meer doorzichtig.
Helaas (of beter gelukkig), de cumulaties en stoelendans kunnen niet langer aan de kiezer verkocht worden, vandaar dat ze hopen dat hun huidige media- en populariteitsvoorsprong bij gebundelde verkiezingen hun strategisch voordeel kan bewaren. Bij gespreide verkiezingen zullen ze immers regelmatig uit het blikveld verdwijnen te gunste van andere minder bekenden. De partijbonzen zullen hierdoor minder vat hebben op wie hun opvolgt, en dus daardoor macht in de partij verliezen.
Geen enkele traditionele partij heeft genoeg stemkanonnen om al die lijsten te vullen en dus zal men moeten afstappen van de inteelt en aparatskicultuur.
Geen partij heeft genoeg meelopende en opgeleide slaven om blijvend de rug te
dekken van de reeds jaren aan de macht zijnde clans.
Maar waarom zouden we in deze fase van onze geschiedenis minder verkiezingen moeten houden terwijl in principe de moderne technologie het toelaat dat nog veel vaker en sneller de mening van de burger kan bevraagd worden. Ik weet waarvan ze bang zijn, en U verstandige lezer, ook.
Het is gezond dat eerst een aantal zonverduisterende oude bomen in het oerwoud verdwijnen. Dit geeft kansen aan honderden nieuwe jonge bomen om te groeien, want de mix is belangrijk voor een gezonde evolutie en de overlevingskracht van het politieke woud. De huidige inteelt met zonen, dochters en kleinkinderen van is gevaarlijk. En bovendien, waarom zouden U of ik, Uw of mijn zonen of dochters niet geschikt zijn of in aanmerking kunnen komen voor een lucratieve job? Qua intelligentie, capaciteiten en werkijver zijn er velen die beter kunnen dan ……( vul het lijstje zelf maar in)
Weg altijd die zelfde smoelen op de affiches en de tv. Weg altijd die zelfde komodowaranen met diezelfde giftige beet. Tijd voor nieuwe gezichten, nieuwe ideeën, meningen en oplossingen. Gedaan met door partijen opgelegd stemgedrag en terug naar het eigen buikgevoel het eigen geweten en het algemeen belang van elk der parlementsleden als direct verkozenen der Vlamingen.
Indien men minder verkiezingen nastreeft, wat uiteindelijk moet en zal gebeuren: schaf de provincies af, maak Vlaanderen onafhankelijk en schaf dus de federale parlementen en regeringen af, dan blijven er nog Vlaamse , gemeentelijke en Europese verkiezingen over, en moeten de politici echt eens naar de mensen die zij zo belangrijk beweren te vinden luisteren, en moet iedere politieker meer individueel kleur streven en mening bekennen, zonder al dat gesjacher die intriges en die obscure schimmigheid die we nu kennen. Zo’n onontkoombare aardbevingen die verjonging en wedergeboorte inluiden zijn des natuurs en gezond. (geen excuus voor het archaïsch taalgebruik). Het is de langverwachte ontgifting van de staat en het Vlaamse hard werkende volk dat beter verdient.
Persoonlijk vind ik de mening van elke Vlaming belangrijk, zolang het maar zijn eigen gevormde mening is en niet een geïndoctrineerde, afhankelijke , en geknechte door vakbonden, mutualiteiten, kerkfabrieken,clans, zuilen enz….
Maar aangezien dit wellicht een utopie is laat dan alleen de mensen die dit willen gaan kiezen. Immers: de straf voor het niet geïnteresseerd zijn in politiek is eindigen in geregeerd te worden door zijn inferieuren. (Plato)
De particratie dood, een heil voor de democratie!!!
A.griffon
http://agriffon.blogspot.com/

 
At 14/8/07 10:10, Blogger Bernhard De Muynck said...

@ Marc: dat was meteen ook hetgeen mij opviel. De federale regering kan vallen, de Vlaamse regering is genoodzaakt om de rit van vijf jaar uit te doen, nieuwe verkiezingen zijn bij die laatste geen optie.

Meteen valt het systeem van samenvallende verkiezingen in het water. Want stel dat de federale regering valt in jaar 4, en er worden nieuwe verkiezingen gehouden. Is er dan een regering voor één jaar, om dan weer opnieuw verkiezingen te moeten houden?

 
At 14/8/07 11:10, Blogger Peter said...

Deze reactie is verwijderd door de auteur.

 
At 14/8/07 11:12, Blogger Peter said...

Ah neen, heel eenvoudig, het federale parlement wordt ook een legislatuurparlement. We moeten dan de burger nog op twee verschillende momenten lastigvallen, nl. voor de 'lokale' (gemeente en provincie) en de 'nationale' (gewest, staat en Europa) verkiezingen. Dan kunnen de politici zich vier jaar misdragen en één jaar voor de verkiezingen cadeautjes uitdelen. Simpel, toch?

 
At 14/8/07 12:32, Anonymous Anoniem said...

Het belangrijkste argument voor samenvallende verkiezingen is natuurlijk dat er dan gedurende langere periodes politieke rust is.
Periodes waarin idealiter :
a) goed bestuurd zou kunnen worden (Ter illustratie : In een tijdspanne van 10 jaar heeft Steve Stevaert uitvoerende mandaten gehad op federaal, vlaams, provinciaal en gemeentelijk niveau. Dergelijke praktijken kunnen onmogelijk tot goed bestuur leiden)
b) de burger even gespaard blijft van kiescampagnes (die straatbeeld en beeldscherm ontsieren) en andere onzin.
Het legertje van politologen, peilers en bloggers zal wel een ander tijdverdrijf moeten zoeken.
Voorts niets dan voordelen!

 
At 14/8/07 14:29, Blogger David Vandenberghe said...

Niet samenvallende verkiezingen kunnen een belangrijk politiek signaal geven zoals tussentijdse verkiezingen dat kunnen.

 
At 14/8/07 15:08, Blogger Vincent De Roeck said...

Als men eens gewoon zou willen gaan naar een systeem van één zetel per kieskring, zou alles ook onmiddellijk in orde zijn, en natuurlijk de afschaffing van de kiesplicht.

 
At 14/8/07 15:20, Anonymous Anoniem said...

Ik pleit voor het behoud van de kiesplicht. Voilà, is dat geen statement.

 
At 14/8/07 16:33, Blogger Vincent De Roeck said...

Net zoals zeggen "ik ben voor het behoud van alle uitkeringen" ook een statement is, of wat? Laat ons eerlijk zijn. Wie zal er niet meer gaan stemmen na de afschaffing van de kiesplicht? Niet de intellectuelen, niet de actieven, maar de ouderen en de passieven/minder bedeelden. Dat kan het beleid enkel maar ten goede komen. Oude-van-dagen die in een steeds zeldzamer wordend helder moment zeggen "vroeger was het toch beter" of "stem CVP" moeten door de samenleving geholpen worden, maar mogen het debat niet langer domineren. Idem voor de doppers en de stakers, of de eco- en andere fascisten.

 
At 14/8/07 16:43, Blogger Luc Van Braekel said...

Elke utilitaire overweging ("voor wie is dit voordelig" of "voor wie is dit nadelig" of "wat is het nut") pro of contra de opkomstplicht is uiteraard opportunistisch.

De enige verantwoorde vraag is volgens mij: mag de Staat de vrijheid van de burger beperken door te eisen dat de burger aan de stemming deelneemt? Het antwoord is volgens mij neen, om twee redenen: 1) vrijheidsbeperking en het opleggen van verplichtingen mag mijns inziens slechts in uitzonderlijke gevallen, en 2) het is een ontzettende belediging voor de burger als de Staat hem zegt: wij weten beter dan uzelf wat goed is voor u, dus verplichten wij u om tegen uw wil aan de stemming deel te nemen.

 
At 14/8/07 21:53, Anonymous Anoniem said...

Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.

 
At 14/8/07 21:55, Blogger Nicolas Raemdonck said...

Mijn vorige reactie was er even om wat olie op het vuur te gieten. (en een gebrek aan tijd) Maar ik ga er nu niet dieper op in, ik zal er later wel eens een artikel over schrijven.

Daarnaast, ik zie echt niet in waarom die argumenten opportunistisch zouden zijn, tenzij dat je vindt dat ze niet in uw kraam passen.

Even kort, het is niet omdat de staat het beter weet maar wel omdat alle burgers bij het openbaar bestuur moet worden betrokken. Degene die het al dwang vinden dat ze "moeten" gaan stemmen, zijn ook niet veel gewoon.

(PS; ik heb als administrator mijn eigen post hiervoor verwijderd)

 
At 17/8/07 12:25, Anonymous Anoniem said...

"Wie zal er niet meer gaan stemmen na de afschaffing van de kiesplicht? Niet de intellectuelen, niet de actieven, maar de ouderen en de passieven/minder bedeelden. Dat kan het beleid enkel maar ten goede komen."

Vincent, kun je eens uitleggen hoe het niet meer gaan stemmen van "ouderen en passieven/minder bedeelden (...) het beleid enkel maar ten goede (kan) komen" ?

Volgens mij levert de opkomstplicht aan "het beleid" hèt peilingsinstrument bij uitstek om te weten wat leeft onder de bevolking (Quid dat de resultaten niet altijd even aangenaam zijn) ?

 

Een reactie posten

<< Home

<<Oudere berichten     Nieuwere berichten>>