26 juni 2009

Iran in vuur en vlam, waarom eigenlijk?
(Vincent De Roeck)

Iran wordt nu al enige tijd geteisterd door rellen en straatgeweld. Aanleiding voor deze open oorlog tussen het ultra-conservatieve regime van Mahmoed Ahmadinejad en de iets minder conservatieve oppositie was de uitslag van de Iraanse presidentsverkiezing eerder deze maand. Die werd met 63% van de stemmen ruimschoots gewonnen door de zittende president. Omdat de eerste uitslagen vrij snel na sluiting van de stembureau’s al bekend gemaakt werden en Ahmadinejad ook in bepaalde oppositiegezinde steden met ruime voorsprong won, stak bij velen het buikgevoel de kop op dat Ahmadinejad de stembusslag vervalst zou hebben. Maar is dat wel zo? Volgens onze pers bestaat er geen twijfel over, maar ik ben er niet zo zeker van. Ahmadinejad is een radicale gek die we beter kwijt dan rijk zijn, daar bestaat geen twijfel over, maar dat betekent nog niet dat we hem van misdaden moeten betichten die hij waarschijnlijk niet gepleegd heeft. Dit staat trouwens los van het gebruik van excessieve macht achteraf in de nasleep van de verkiezingen.

Wie de democratie wil gebruiken om dingen in beweging te zetten, moet ook bereid zijn om de consequenties van het democratische proces te aanvaarden. Het is niet omdat de Westerse pers ingebed leefde in het kamp van Mir-Hossein Moussavi en zij daar natuurlijk een enorme pro-Moussavistemming detecteerden dat die analyse ook opgaat voor de rest van de samenleving. Het sprak bijvoorbeeld boekdelen dat de twee andere verliezende kandidaten, Mehdi Karoubi (1%) en Mohsen Rezaee (2%), aanvankelijk de uitslag wel aanvaardden en daar pas zeer recentelijk, o.a. door de niet aflatende Westerse druk, op zijn terug gekomen. De Iraanse blogger Reza Aslan had deze week misschien nog wel de juiste analyse tijdens zijn optreden in “The Daily Show” van Jon Stewart. Aslan legde uit dat de rellen van vandaag al lang niets meer te maken hebben met de eigenlijke verkiezing maar gewoon de lang verwachte uitbarsting zijn van een kritische onderlaag in de Iraanse samenleving die modernistisch ingesteld is en eindelijk gehoord wil worden.

De rellen waren nog maar net begonnen of de VRT voerde in haar middagjournaal de Irankenner Dirk Thieleman op. Die noemde de verkiezingen eerlijk. Het werd dan ook zijn enige televisieoptreden in deze crisis. Zo laag is het journaille dat vandaag ons nieuws brengt gevallen, men muilkorft de analisten die het niet eens zijn met de consensus van de redactie. Het gaat al lang niet meer om objectiviteit of de Waarheid, maar gewoon om het alsmaar bevestigen van het eigen Grote Gelijk, wars van de realiteit der dingen. Ik mag Thieleman wel en geloof best dat hij het bij het rechte eind heeft. Volgens Dirk Thieleman zijn alle Westerse reporters gestationeerd in Noord-Teheran, het rijkste en meest Westersgezinde deel van de stad én het land. Noord-Teheran is Moussavi-land, en de journalisten maken de fout om hun lokale ervaring daar te extrapolleren naar het ganse land. Ook de betogingen zelf werden door Thieleman genuanceerd. Marsen van één miljoen mensen op een bevolking van 70 miljoen zielen zijn immers te vergelijken met gewone manifestaties bij ons. Zij zijn helemaal niet de voorbode van een volksrevolutie, maar gewoon de allerhaast opgetrommelde militanten van Moussavi.

Iran is een land met een lange voortvarende geschiedenis waarvan wij in het Westen veel geleerd en overgenomen hebben. Sinds de Islamitische Revolutie is het open Perzië van de kunst en cultuur het gesloten Iran van de Ayatollah’s geworden, maar niet omdat het van bovenhand opgelegd werd. De Iraniërs hebben daar zelf voor gekozen. Zij zijn evenmin Westersgezind en progressief. Enkel onder de vrouwen in Iran lijkt er echt iets te bewegen, zoals ook “Forbes Magazine” deze week wist te vertellen. Die worden in de islamrepubliek achteruitgesteld en zijn echt wel uit op drastische hervormingen, maar daar stopt het ook. De nadrukkelijke aanwezigheid van vrouwen in de manifestaties bewijst helemaal niet dat de opstand door het gros van de bevolking gedragen wordt, maar gewoon dat vooral de vrouwen hopen op verandering met een andere president aan het roer. Puur eigenbelang dat door de Westerse journalisten als een collectieve strijd gepercipieerd wordt.

In “The Colbert Report”, een andere Amerikaanse talkshow, mocht vorige week een Iraanse medewerker van het “Carnegie Endowment for Peace” zijn zeg komen doen. En ook de uitleg van deze Karim Sadjapour hield in mijn ogen steek. Zelf een hervormingsgezinde, doorprikte hij de illusie van onze pers dat Moussavi wel degelijk een hervormer zou zijn. Moussavi en Ahmadinejad waren (en zijn) nauw met elkaar bevriend. Beide waren voetsoldaten in de Khomeini-revolutie en beide delen dezelfde visie op Iran, enkel via andere wegen. Moussavi wil misschien enkele lijfstraffen lichtjes aanpassen en vrouwen iets meer rechten geven, aan de sharia of de religieuze grondslag van de islamrepubliek zal ook hij niet raken. Moussavi is ook anti-Amerikaans en anti-Israël, alleen is hij een beetje voorzichtiger in speeches. En Moussavi, hoewel gesteund door de jonge rijke Iraniërs, is al evenmin een hervormer als het op uitreisvisa of economie aankomt. Idem voor het kernprogramma.

En dat is ook net de reden waarom Moussavi door het regime lange tijd gedoogd werd, tot op vandaag. Ahmadinejad gebruikt bruut geweld om de rellen in de kiem te smoren, maar geen haar op zijn hoofd dat er maar aan denkt om Moussavi rechtstreeks te kortwieken. Daarvoor zijn de onderlinge verschillen, ofschoon opgeklopt in onze pers, veel te klein. De Raad van Hoeders van Khamenei zit ook geklemd tussen beide. Hij houdt Ahmadinejad de handen boven het hoofd, maar zet tegelijkertijd Moussavi uit de wind. Dit is typerend voor deze toestand waarbij twee karakters met min of meer dezelfde ideeën én nauwe onderlinge banden het land verwoesten voor een politieke strijd die toch geen echte winnaar zal hebben. Dit neemt natuurlijk niet weg dat het gedrag van het regime de laatste dagen en weken, bijvoorbeeld het met scherp laten schieten op betogers of het met motors inrijden op manifestanten, totaal onaanvaardbaar is en geen enkele rechtvaardiging behoeft.



Wel weet ik zeker dat moest het Westen zich in deze zaak afzijdig gehouden hebben, en opnieuw: geen enkele van de twee is “onze” kandidaat, dan zou dit nooit ontaard zijn in de ravage die we vandaag in het nieuws kunnen zien. De Westerse pers draagt hier een verpletterende verantwoordelijkheid door ongenuanceerd de kant van één partij te kiezen. Net alsof zij niet wisten dat het gebruik van IT-snufjes zoals Twitter, YouTube en Facebook echt niet wijd en zijd verspreid is in Iran en ze dus per definitie al naar een extreemkleine minderheid van jonge welstellende pro-Westerse Iraniërs aan het luisteren waren… De honderden doden bewijzen dan ook maar één ding: Ron Paul, het libertarische Congreslid dat als enige tegen de Iranresolutie stemde, had andermaal gelijk! Hopelijk kan de pers, eens alle lijken geborgen zijn, zich eens bezinnen over de eigen rol die ze gespeeld hebben, en misschien, heel misschien, kan dat onze bemoeizucht temperen en het herstel zijn van een vorm van non-interventionisme. Iran voor de Iraniërs, is dat nu zo moeilijk? Hun interne problemen zijn eigenlijk toch ook gewoon onze zaken niet.


Meer over het Iraanse conflict op www.forbes.com.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.


12 Comments:

At 26/6/09 17:05, Anonymous Johan B said...

"Hun interne problemen zijn eigenlijk toch ook gewoon onze zaken niet."

Hun intern probleem lijkt mij te zijn dat ze in december 1979 met een ruime democratische meerderheid (98%) hebben beslist om van Iran een islamitische theocratie te maken.
En of de nucleaire ambities van de religieuze machthebbers onze zaken niet zijn is nog maar de vraag.

 
At 26/6/09 17:27, Anonymous LVB said...

@Vincent: " moest het Westen zich in deze zaak afzijdig gehouden hebben (...) dan zou dit nooit ontaard zijn in de ravage die we vandaag in het nieuws kunnen zien"

Dergelijke "what-if" analyses zijn altijd riskant.

Hadden VK en VS zich afzijdig gehouden in 1944, dan was er op die Normandische stranden ook geen 'ravage' geweest. Maar dan spraken we vandaag misschien Duits en brachten we de Hitlergroet.

Allez, de doden in Iran zijn dus weer eens de schuld van het Westen, als ik je goed begrijp.

1979, dat is één generatie geleden. Iets meer dan één generatie naar Iraanse normen, waar mensen jonger kinderen krijgen. Sinds 1979 zijn er geen echt vrije verkiezingen meer geweest. Moet de huidige generatie zich nog houden aan die keuze van hun ouders? En mogen ze, bij gebrek aan vrije verkiezingen, daarbij hopen op steun (moreel, materieel, logistiek) van het Westen? Ik vind van wel.

Lees Mia Doornaert, die verwoordt het prachtig.
http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=LH2BPLD4

 
At 26/6/09 17:46, Anonymous LVB said...

Overigens, wie beweert er eigenlijk dat al die protesten werkelijk draaiend rond "Moussavi for president" en niet "tegen Ahmedinejad en voor democratisering"?

 
At 26/6/09 18:02, Blogger Vincent De Roeck said...

@ Johan B.

Er is een groot verschil tussen het bestrijden van een reëel gevaar, de nucleaire dreiging van Iran, en het zich moeien in een binnenlandse aangelegenheid waarbij als je je slag zou thuis halen, je met een even conservatief, even anti-Westers en evenzeer kernbommen makend regime zal zitten.

@ Luc Van Braekel

Ik zeg helemaal niet dat het in Iran allemaal "Moussavi for President" is, net integendeel. Ik denk dat er bij bepaalde lagen van de bevolking inderdaad anti-islamistische gevoelens zijn die vrijheid, vrede en welvaart willen, maar zij zijn de minderheid en zij zijn niet de heethoofden die je op tv ziet. Moussavi is door onze pers, niet door de Iraniërs, naar voren geschoven als inzet van dit conflict. Dat zei Aslan op tv ook.

 
At 26/6/09 18:11, Blogger Vincent De Roeck said...

@ Luc Van Braekel

Trouwens, uw vergelijking met de Nazi's is historisch fout. Om van Godwin's Law nog maar te zwijgen... We hadden zonder de Britten en Amerikanen helemaal geen Duits maar Russisch gesproken. Zij zijn enkel Europa binnengevallen om de Sovjets te stoppen. De Nazi's waren ergens nog hun bondgenoten. Denk maar aan de vele belangen tussen Roosevelt en Hitler. Plus, je mag ook geen historische gebeurtenis uit zijn context halen. Hadden de Britten en de Amerikanen zich daarvoor niet gemoeid, was er misschien nooit een WO-2 geweest. Maar inderdaad, dat blijft koffiedik kijken ;-)

Ik zeg ook HELEMAAL NIET dat de doden het schuld zijn van het Westen. Wel dat die ergens toegeschreven kunnen worden aan "onze" journalisten die vanuit hun hotels met pro-Westerse Iraniërs spreken en dan denken dat ze een correct beeld van de Iraanse samenleving hebben. Of enkel afgaan op IT-bronnen die per definitie geen globaal beeld geven. De pers zou moeten VERSLAG GEVEN en geen politiek voeren.

Wat de logistieke hulp aan die Iraniërs betreft, heb je een punt. Alleen houdt niets JOU tegen om dat te doen. Je hoeft dat echt niet te gaan outsourcen naar vadertje staat waardoor het plots politiek wordt. Ik mag George Soros niet omwille van zijn linkse ideeën, maar ik heb enorm veel respect voor zijn werk in Oost-Europa. Hij was zo iemand die ZELF initiatief nam en mee het communisme kapot gekregen heeft. Hij kon dat, net doordat privé-belangen geen politieke fall-out hebben in het donorland.

 
At 26/6/09 18:33, Anonymous LVB said...

"De pers zou moeten verslag geven en geen politiek voeren".

Sorry, maar dat is onzin. Er is hier persvrijheid, een ook IFF behoort tot "de media". En IFF brengt vrijwel niets anders dan opiniëring, gekleurde duiding en "politiek". En dat is maar goed ook. En het is niet omdat IFF maar x duizende lezers heeft en "de westerse media" x miljoen lezers, dat die laatste zichzelf meer zou moeten beperken.

Je kan misschien stellen dat de verslaggeving in de Westerse pers de Iraanse opstandelingen valse hoop geeft. Maar iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid. Woorden zijn woorden en daden zijn daden. Als de Westerse pers "verantwoordelijkheid" draagt voor acties van opstandelingen, dan draagt een pleitbezorger van vrij wapenbezit OOK verantwoordelijkheid voor wat een wildschutter die onschuldigen neerkogelt, uitspookt. Quod non, dus.

Ik ga akkoord met jou over George Soros. Maar burgers hebben in een democratie ook het recht om aan hun regering duidelijk te maken welke buitenlandse politiek ze zou moeten voeren. En dat ik absoluut niet akkoord ga met jou over de standpunten van Ron Paul terzake, wist je al ;-)

 
At 26/6/09 18:37, Anonymous Marc Huybrechts said...

@ Vincent

Wat lees ik hier toch allemaal!

- Of het nu Duits of Russisch zou geweest zijn, dat we zouden gepraat hebben, daar gaat het toch niet om. Het gaat om de democratische ontwikkeling die mogelijk werd gemaakt! En dat die democratie niet langer dan een generatie en half kon behouden worden, tja dat is niet de schuld van onze 'bevrijders'.

- En wat is dat nepargument over de echte of vermeende motivaties van onze bevrijders ("enkel..om de soviets te stoppen"). Denkt u echt dat dat de enige belangrijke motivatie was die speelde in de democratische politieke bestellen van VK en VS toendertijd? U denkt dat de media toen geen impact hadden (terwijl u denkt dat wel vandaag zou zijn)? Trouwens wat is de relevantie van die vermeende toegeschreven motivatie voor het resultaat van politieke (en culturele) 'bevrijding'?

Nu, ik weet dat ge enorm goed kunt schrijven, en een zeer brede waaier van bronnen en onderwerpen 'raakt', maar het amusement van de shows van onserieuse nihilisten als Jon Stewart en Stephen Colbert heeft duidelijk diepe sporen nagelaten. Hoog tijd dat ge op 'retraite' gaat (of komt).

 
At 26/6/09 19:17, Blogger Vincent De Roeck said...

@ Marc Huybrechts

Ik ben zelf maar al te blij dat de VS "ons" in 1944-1945 bevrijd heeft, daar gaat het niet om, en mijn pro-Amerikanisme blijft buiten kijf staan. Mencken noemde de VS het "land of the theoretically free" en dat is inderdaad zo, maar vergeleken met Europa is dat nog steeds een verschil van dag en nacht ;-)

Wat die retraite betreft, ik land op zaterdag 19 juli uit New York op DCA en ben dan een week in Washington. Je ziet maar...

 
At 26/6/09 19:21, Blogger Vincent De Roeck said...

Plus nog het volgende over die talkshows. Ik zal de eerste zijn om de uitlatingen van Colbert en Stewart, hoewel vaak hilarisch, als nietszeggend en banaal af te doen, maar datzelfde oordeel gaat niet op voor hun gasten. Die van buiten het artiestenmilieu wel te verstaan ;-) Dat zijn meestal wel vooraanstaande pundits, auteurs of wat dan ook, die trouwens ook op de meer serieuze shows vaak geïnterviewd worden. Ik heb in bovenstaande tekst bewust geen enkele uitspraak van Stewart of Colbert geciteerd, enkel de interessante betogen van twee van hun recente Iraanse gasten.

 
At 26/6/09 21:22, Anonymous Petrus said...

De Iraniërs wilden in 1979 van de sjah af. Maar ze waren het er allerminst over eens dat de sjah vervangen moest worden door een eindeloos veel erger, want totalitair ipv autoritair regime. Aanvankelijk was er na de val van de sjah ook een ongemakkelijk bondgenootschap tussen links (ja zelfs extreem-links) en de theocratische volgelingen van Khomeini. De khomeinisten hebben in de periode 1980-1981 hun voormalige linkse bondgenoten uitgeschakeld. Dat is overigens geen ongebruikelijk fenomeen in revoluties: op een bepaald moment keren de subgroepen van revolutionairen zich tegen mekaar en dan bestaat er geen genade voor de verliezers van die strijd.

Of het regime ooit de oprechte steun van een meerderheid van de bevolking genoten heeft in enige andere context dan de oorlog tegen Irak, is zeer de vraag. Apologisten van het regime stellen dat graag zo voor, zoals de apologisten van Stalin de bereidheid van de Russen om gigantische opofferingen te brengen in de strijd tegen de Hitleriaanse horden graag als oprechte liefde voor het bolsjevistische regime verkochten. In werkelijkheid wist Stalin wel beter, getuige het feit dat hij zelfs in volle oorlogsinspanning nog tijd en middelen uittrok voor het vernietigen van (potentiële) interne opposanten.

Een nipte overwinning van Ahmadinejad in de tweede ronde had mij niet erg verbaasd, want hij kan als filo-proletariër de kleine luiden opzetten tegen de duidelijk snobistische grootstedelijke intellectuelen van Teheran, Isfahan en nog een paar andere steden. Maar zelfs dan zou Ahmadinejad aan zijn proletarische volgelingen hebben moeten uitleggen waarom er van zijn beloften van vier jaar geleden exact niets in huis gekomen is. Vandaar dat ik een overwinning in de eerste ronde voor Ahmadinejad niet goed mogelijk acht.

Meer nog, een tweederde meerderheid in de eerste ronde, in het hele land, ook in ethnisch Azerische gebieden (Moussavi is een Azeri), is eigenlijk complete nonsens. Het is het soort fraude dat zo grotesk overdreven is, dat intellectuelen geneigd zijn om het te rationaliseren, zodat ze zichzelf ervan overtuigen dat het juist moet zijn. Het is m.a.w. de beruchte "grote leugen" van Joseph Goebbels.

En nog iets: echte vrome shi'ieten hebben een probleem met Ahmadinejad en zijn meester, Khamenei. Laatstgenoemde bekleedt een functie die in de sji'ietische traditie in feite ongehoord is, omdat de Opperste Leider zich de prerogatieven van de Mehdi aanmatigt. En Ahmadinejad zelf heeft publieke verklaringen afgelegd waaruit men kan begrijpen dat hij van zichzelf denkt dat hij persoonlijk de terugkeer van de Twaalfde Imam zal teweegbrengen. Dat is in feite borderline ketterij, minstens een zware vorm van blasfemie. Het is dan ook geen toeval dat er hardnekkige berichten zijn over grote scepsis, ja zelfs vijandigheid van de (Groot-)Ayatollahs in Qom tegen Khamenei/Ahmadinejad. Net zomin als het toeval is dat de clerus van Najaf in Irak (die nu vrij is om zijn stem te laten horen in de hele sji'ietische wereld) signalen uitzendt die er op neerkomen dat het hele khomeinisme een theologisch hoogstverdachte aangelegenheid is.

 
At 26/6/09 22:40, Anonymous traveller said...

Voor hen die het interesseert, lees "VEVAK au service des Ayatollahs" door Yves Bonnet, ex-directeur generaal van de franse DST onder Mitterand.

Het best gedocumenteerde "intelligence" boek dat ik ooit las

 
At 27/6/09 01:25, Anonymous LVB said...

@Vincent: Toch nog één vraag, bij wijze van stof tot nadenken.

Denkt u werkelijk dat uw geliefde libertarische land Georgië vandaag onafhankelijk zou zijn en zijn mannetje zou kunnen staan tegenover de grote buurman Rusland, zonder de "interventionistische" steun van de VS?

Stel u even voor dat het Westen niet "interventionistisch" zou zijn, denk je dat de tegenpolen van het Westen zouden stoppen met hùn "interventionisme"? China (in Zuid-Oost-Azië en Afrika) en Iran (in Libanon maar ook op de Seychellen) zijn bijzonder interventionistisch.

Die non-interventionistische visie is wel bijzonder naïef. Men kan geostrategie niet zomaar uitgommen uit het wereldbeeld.

 

Een reactie posten

<< Home

<<Oudere berichten     Nieuwere berichten>>