19 mei 2008

Het nut van sociale verkiezingen en vakbonden (Vincent De Roeck)

De sociale verkiezingen zijn momenteel al één week bezig en moeten uiteindelijk tegen 22 mei 2008 aantonen welke vakbond de grootste wordt, is of blijft. In meer dan 6,000 ondernemingen vinden zulke verkiezingen plaats, 10% meer dan vier jaar geleden, en meer dan 142,000 kandidaten bieden zich aan, oftewel 13% meer dan vier jaar geleden. Het ACV zit op rozen en zal waarschijnlijk opnieuw de grootste blijven, vooral dan dankzij haar almacht in bepaalde zachte sectoren. Het ABVV tracht het ACV officieel wel te ontkronen als grootste vakverbond van het land, maar binnenskamers legt men waarschijnlijk veel meer realiteitszin aan de dag. Ook door innovatie en productiebesparende processen, die het aantal arbeiders drastisch doen verminderen, verliest het ABVV jaar na jaar aardig wat potentiële kiezers. De ACLVB mikt deze keer op 10%, maar ook dat lijkt eerder “wishful thinking” te zijn.

Door de hoogconjunctuur, de quasi-volledige tewerkstelling en de krapte op de arbeidsmarkt vallen een recordaantal ondernemingen onder de wettelijke verplichting om sociale verkiezingen te organiseren. Ook het aantal kandidaten is ongezien, laat staan het totale kostenplaatje van deze verkiezingen, dat door het zakenmagazine “Trends” deze week op een kleine 150 miljoen euro geraamd wordt. Grote bedrijven moeten maar liefst 42 personeelsleden inzetten om de verkiezingen mogelijk te maken door bvb. de stemkotjes te bemannen. Ook dat is een record, en mede veroorzaakt door een zéér complexe procedure met gescheiden verkiezingen voor ondernemingsraden en preventiecomité’s, en met aparte kiesverrichtingen voor arbeiders, bedienden, jongeren en kaderleden. Het ACV en ABVV lijken hun saturatiepunt bereikt te hebben en vonden respectievelijk maar 10% en 15% meer kandidaten dan vier jaar geleden. Op vlak van ronseling heeft de ACLVB meer geluk: zij dienen 26% meer kandidaten in dan vier jaar geleden.

Maar wat is in onze moderne economie nog de meerwaarde van deze vakverbonden? Zij teren op de werkloosheid, hebben ongeziene privileges, ontsnappen aan elke maatschappelijke en/of fiscale controle, zijn onschendbaar bij stakingen en acties, en houden een cliëntelisme in stand dat ongezien is in de Westerse wereld. Bovendien kosten zowel hun werking als hun vierjaarlijkse verkiezingen bakkenvol belastinggeld, en versterken zij de verzuiling van de Belgische samenleving. In Nederland zijn de vakbonden flexibele belangenorganisaties die niet hun eigen belang, maar dat van hun leden voor ogen hebben. In Japan zijn het zelfs de arbeiders zelf die geen gebruik willen maken van vakbonden maar liever praten met de directie via losse overlegcomité’s. En ook in Engeland werd de archaïsche macht van de Scargills en Verbovens van deze tijd sterk aan banden gelegd, met een ongeziene economische opleving en toename van de levensstandaard tot gevolg.

Het mocht mij dan ook nauwelijks verbazen toen “Trends” deze week uitpakte met twee peilingen die op meesterlijke wijze de vakbondswerking en de perceptie daarvan onder de bevolking wisten te capteren. 60% van de Belgen vindt dat vakbonden onaangepast zijn aan deze tijd, 81% vindt dat de vakbonden zich moeten terugplooien op hun kerntaken en 7% wil de vakbonden gewoon weg. M.a.w. de vakbonden hebben in hun huidige vorm geen enkel draagvlak meer onder de Belgische bevolking. In de ogen van velen zijn de vakbonden enkel maar uit op het binnenrijven van geld en macht, ook al moeten zij daarvoor de werkloosheid en de armoede bestendigen en moeten zij de personen die vooruit willen het leven zuur maken. Ook de acties van de vakbonden, met honderden miljoenen euro’s verlies voor de economie per jaar, kunnen minder en minder op begrip rekenen.

De tweede peiling waarvan sprake was er één van het ABVV zelf onder haar leden met de vraag of ze wel genoeg dachten te verdienen. 94% van de ABVV’ers vond van niet. Nu zal elke statisticus zeggen dat dit soort geforceerde enquêtes irrelevant zijn, toch haalden de ABVV-apparatsjiks de uitkomst ervan aan om maatregelen te eisen tegen de “working poor”. Ook aan de wetenschap dat ontevredenheid en de drang naar “meer verdienen” inherent is aan de menselijke natuur en dus maar weinig met de werkelijkheid te maken heeft, of aan de naïeve veronderstelling dat arbeiders spontaan hun tevredenheid op vlak van salariëring te kennen zouden geven, gaan de ABVV-bonzen voorbij. Trends-columnist Johan Van Overtveldt hekelt in “Trends” deze week dan ook deze onruststokerijen van het ABVV. Volgens hem spreken de feiten de maagdelijkheid en de intellectuele eerlijkheid van het ABVV tegen: de laatste vier jaren stegen de uitkeringen sneller dan de modale lonen op vraag van de vakbonden en in 2007 steeg de loonmassa meer dan het BNP. M.a.w. er is geen probleem met de lonen en als er één zou zijn, is dat in de eerste plaats de schuld van eerdere ABVV-eisen.


Meer columns van Johan Van Overtveldt op www.vkw.be.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.


9 Comments:

At 19/5/08 12:39, Anonymous Anoniem said...

Het huidige 'sociaal overlegmodel' is niet langer zinvol. Het zou in de eerste plaats in een een moderner en meer werkbaar jasje mogen gestoken worden, waarbij men echt vrij is om de kiezen, waarbij de verzuiling tegengegaan wordt en waarbij de 19de eeuwse instellingen omgevormd worden tot oprechte actoren ter ondersteuning van de vaderlandse economie en niet als ballast daarvan.

Daarnaast zijn er ook veel te veel kandidaten die zich verkiesbaar stellen voor het beschermde statuut, en niet om hun collega's te vertegenwoordigen, en deze gang van zaken wordt in de hand gewerkt door het monopolie op lijstvorming van de drie traditionele vakverbonden. Vandaar ook mijn mening dat lijsten dienen afgeschaft te worden in de sociale verkiezingen ter vervanging van individuele kandidaturen zodat de werknemers zelf kunnen kiezen wie zij het meest capabel vinden.

 
At 19/5/08 13:58, Anonymous Anoniem said...

Vakbonden zijn nodig, want zonder zou een werkgever zowat alles kunnen doen om meer winst te behalen. Winst mag dan wel zeer belangrijk zijn voor een bedrijf, als dat ten koste gaat van de werknemers moet er ingegrepen worden. En een vakbond is een ideale spreekbuis daarvoor. Maar het is beter om verticale vakbonden te organiseren, per bedrijfssector. Een metaalarbeider heeft immers andere noden en eisen dan een treinbestuurder of een havenarbeider.

 
At 19/5/08 14:25, Anonymous Anoniem said...

@Anonieme: De relaties tussen werkgevers en werknemers worden geregeld door twee zaken:

1) de wetgeving in het algemeen en de arbeidswetgeving in het bijzonder.

2) het arbeidscontract.

Als de werkgever zich niet houdt aan één van deze twee zaken, dan kan men naar de rechtbank stappen. De rechtbank is er niet alleen om de wet te doen naleven, maar ook om de naleving van contracten af te dwingen.

Ik geef toe dat mijn bovenstaande uitleg niet volstaat om aan te voeren dat vakbonden niet nodig zijn. Dat wil ik ook niet bewijzen, ik vind namelijk dat vakbonden wel een zeker nut kunnen hebben om de belangen van de werknemers op een praktische manier te verdedigen, in plaats van elke werknemer individueel naar de rechtbank te laten stappen. Maar ik vind wel dat mijn bovenstaande uitleg kan dienen om het nut van stakingen in vraag te stellen.

Voor mij primeert het contractrecht. Als werkgever en werknemer iets afgesproken hebben in een contract, dan moet dat nageleefd worden, of het contract moet verbroken worden met de nodige schadevergoedingen, van welke kant de contractbreuk ook komt.

 
At 19/5/08 14:27, Anonymous Anoniem said...

Ik vind het vreemd dat de twee eerste reageerders allebei überhaupt het nut van vakbonden erkennen. Private organisaties is een ander verhaal, maar gesubsidieerde instellingen met eigen agenda's, los van hun publieke doelstellingen en kerntaken, doen mij iets te hard denken aan de Nazi-bonden in Duitsland of de planeconomische instituten van de Sovjets. Een moderne economie is voldoende gediversifieerd en voldoende onderhevig aan wisselende consumptiepatronen (zowel van producten als van arbeid) om zonder vakbonden verder te kunnen functioneren, zonder aan de feitelijke rechten en beschermingen van werknemers te torsen. Ondernemers willen goede werknemers aantrekken en dus moeten zij hen goede voorwaarden aanbieden. Ondernemers die slechte voorwaarden aanbieden, vinden ofwel geen geschikt personeel, ofwel worden ze daarop door de consument afgerekend. Ook de mobiliteit van werknemers werkt dat in de hand. Vroeger hing men vast aan de fabriek van het dorp, nu al lang niet meer.

 
At 19/5/08 19:13, Anonymous Anoniem said...

Caroline, ik vind de reactie van "objectivist" Luc van Braekel veel vreemder. Sinds wanneer verdedigen Ayn Rand-aanhangers het nut van vakbonden?

 
At 19/5/08 19:21, Anonymous Anoniem said...

@Guillaume: Als verdediger van het grondwettelijk recht op vrijheid van vereniging, verdedig ik het recht van wie dan ook om zich in beroeps- of vakverenigingen te verenigen.

Nu merkte iemand hierboven op dat een vakbond niet zomaar een vereniging is maar een "gesubsidieerde instelling". Waar heb ik gezegd dat ik subsidies voor de vakbonden verdedig? Waar heb ik gezegd dat ik tegenstander ben van verplichte rechtspersoonlijkheid voor vakbonden? Ik denk dat de term "instelling" voor een vakbond niet correct is, het is in ieder geval geen overheidsinstelling. Wie ben ik om tegenstander te zijn van vakbonden als loutere privé-verenigingen, zoals de duivenbond of vinkenzettersvereniging?

 
At 19/5/08 19:25, Anonymous Anoniem said...

En uiteraard ben ik volledig gekant tegen de corporatistische belangenvermenging tussen de Belgische vakbonden en de Belgische politieke partijen en overheid. Maar dat heeft op zich niets met de algemene discussie over "het nut van vakbonden" te maken.

Overigens, als etiketten als "liberaal", "libertarisch" of "objectivistisch" moeten dienen om mensen te kunnen "pakken" op vermeende inbreuken tegen de Ware Leer van de Ware Sekte, dan bedankt ik voor om het even welk etiket.

Ik denk onafhankelijk en niet volgens krijtlijnen uitgetekend door om het even welke goeroe. Ik denk niet op een bepaalde wijze OMDAT ik volgeling ben van een bepaalde leer, ik word volgeling van een bepaalde leer genoemd omdat mijn denken in al dan niet grote lijnen gelijklopend wordt geacht met dergelijke leer.

 
At 19/5/08 21:07, Anonymous Anoniem said...

Wat onderscheidt lvb van 90% van de IFF gebruikers :

1) zijn patent op originele meningen (geen geparotteer)
2) zijn bondigheid (schrijft hij ook haiku's in de late uurtjes ?)
3) zijn stilzwijgen wanneer hij niets te zeggen heeft
4) zijn grijze massa (massaal veel)

Ik ben ernstig.
lvb wordt mijn goeroe !

 
At 20/5/08 11:12, Anonymous Anoniem said...

Luc, het was niet mijn bedoeling om op jou een gratuit etiket te plakken of om je in een verdomhoekje te duwen, net integendeel, ik vond het vreemd dat je liet uitschijnen voor (de huidige) vakbonden te zijn, en vroeg me af hoe je dat kon rijmen met liberalisme, libertarisme of objectivisme. Maar nu je je punt beter hebt uitgelegd, is ook dat vraagstuk van de baan.

 

Een reactie posten

<< Home

<<Oudere berichten     Nieuwere berichten>>