Een werelds liberalisme (Vincent De Roeck)

Afgelopen weekend was het alweer verzamelen geblazen voor een politiek congres. Ditmaal hield Jong VLD zijn jaarlijks ideologisch congres over het thema “een werelds liberalisme”. Aangezien de plaats delict de Sportoase op de Philipssite in Leuven was, en dus eigenlijk niet al te ver van mijn kot, had ondergetekende ook maar weinig excuses om zijn kat te sturen. Buiten de morele verplichting als libertariër om op elk ideologisch-liberaal evenement aanwezig te zijn, en buiten de gemakkelijke bereikbaarheid voor mij, was er ook een véél concretere reden om op het congres mijn stem te laten horen. In de voorgestelde congrestekst stonden immers een aantal zaken die mij als liberaal, laat staan als libertariër, zwaar voor de borst stootten. Ook met het nauwelijks verhulde anti-Amerikanisme in de congrestekst was ondergetekende allesbehalve opgezet. Het mag dan ook niemand verbazen dat in totaal een 50tal amendementen ingediend werden door mezelf, al dan niet in samenspraak met het LVSV of met andere libertariërs en pro-Amerikanen.

De debatten moesten trouwens ook twee maal onderbroken worden voor een gastspreker, met name Jos Gysels, de voorzitter van 11-11-11, en Karel De Gucht, de Belgische minister van buitenlandse zaken. De openlijke steun van de oud-LVSV’ers Philippe De Backer en Jules Van Rie, respectievelijk de voorzitter en de politiek secretaris van Jong VLD, voor tal van onze amendementen gaf dan ook aan dat wij het bij het juiste eind hadden door bepaalde passages van de congrestekst te verwerpen. In tegenstelling tot mijn amendementen op de congressen van de VLD, kreeg ik tot mijn grote verbazing zéér vaak de zaal aan mijn kant, mede dankzij een mooie opkomst van LVSV’ers en oud-LVSV’ers die samen toch wel 15% van alle congresgangers vertegenwoordigden. Als gevolg daarvan werden in totaal een veertigtal amendementen aanvaard waardoor de eindtekst een veel beter evenwicht heeft tussen een theoretische liberale ideologie en concrete praktijkoplossingen.

Dat Boudewijn Bouckaert discussies tussen liberalen over internationale betrekkingen steeds afdoet als tijdverlies en nutteloos, omdat liberalen zich enkel bezig te houden hebben met de relaties tussen individuen en de overheid, en dus niet met de relaties tussen overheden onderling, mag dan al wel bij veel liberalen een gesmaakte stelling zijn, dit congres bewees toch ook dat het anders kan en dat de relaties tussen de burger en de overheid ook op internationaal vlak een deel van het liberale verhaal kunnen zijn.

In de congrestekst geeft Jong VLD af op protectionisme, het Europese landbouwbeleid en economische (tol)grenzen. Vrijhandel wordt naar voren geschoven als de enige échte motor van globale ontwikkeling. Door verzet van het LVSV werd het hoofdstuk over “infant industry protection”, het beschermen van derdewereldlanden tegen invoer uit rijke landen zodat ze hun eigen economie kunnen opbouwen, uit de congrestekst geschrapt. Vrijhandel moet absoluut zijn, of het zal niet zijn. Ook onjuiste Eurofiele statements, zoals de stelling dat de EU geen interne economische grenzen meer zou hebben of de stelling dat de Europese burgers zelf verantwoordelijk zouden zijn voor het EU-wanbeleid omdat zij dit in de verkiezingen gelegitimeerd hebben, moesten er aan geloven. Het democratisch deficit van de EU maakt zulke beschuldigingen aan het adres van de Europese burgers totaal onterecht. De rigide diensten- en arbeidsmarktwetten maken van de EU zelfs puur intern géén vrijhandelszone, alle mooie liedjes van de Neytsen, de Verhofstadts en de Dehaenes van deze wereld ten spijt. Jong VLD aanvaardt ook het nut van bilaterale handelsakkoorden naast de - vooral door arme landen gevraagde - multilaterale pacten.

Hoewel Jong VLD de werking van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank transparanter en doeltreffender wou maken, werden zij daarin niet gevolgd door de zaal die resoluut de zijde van het LVSV koos. De Wereldbank zou geprivatiseerd worden en het IMF zou een “adviesorgaan voor private investeringen in de derde wereld” worden, zeg dus maar gerust een praatbarak. Ook het LVSV-voorstel om de ganse ontwikkelingshulp grondig te hervormen via een drietrapsmodel kreeg de steun van het congres. Voortaan zal alle traditionele ontwikkelingshulp via private middelen bekostigd moeten worden. De overheid zal enkel nog zelf financieel tussenbeide komen om een stabiele staatsstructuur, met basisonderwijs, minimale zorgverlening en een niet-corrupte rechtsstaat in het leven te roepen, en om noodhulp bij rampen te verstrekken. Dit maakt dat ook de defensieuitgaven voor zulke nood- en vredemissies voortaan onder het budget van ontwikkelingssamenwerking zullen vallen.

Ook mag het hoofddoel niet langer het installeren van “democratie” zijn, maar het creëren van “welvaart en welzijn”, waaruit misschien op termijn een democratische beweging zou kunnen ontstaan. Democratie is volgens Jong VLD immers geen doel op zich, maar gewoon een middel. Tenslotte werd ook de westerse zelfhaat, zoals mooi verwoord in de statements dat we onze dominantie verloren zijn aan de opkomende economieën en dat het westers model zeker niet het “einde van de geschiedenis” is, onder druk van mijn amendementen minder cru verwoord en werden een aantal anti-Amerikaanse passages onder handen genomen. Het is volgens mij immers niet zo dat de uitdagingen die op ons afkomen uit het Verre Oosten per definitie ons model zouden verslagen. Om het “einde van de geschiedenis” te blijven, moet men immers gewoon deze uitdagingen het hoofd zien te bieden.

In het congreshoofdstuk over defensie, oorlog en mensenrechten werd daarenboven gewoon de mantel uitgeveegd met de Verenigde Staten. Een paginalange tekst werd aan de notie van “pre-emptive strike” gewijd, terwijl de véél slechtere defensiepolitiek van China (Tibet, Taiwan, …), Noord-Korea, Rusland (Tsjetsjenië, …) en andere schurkenstaten niet eens met één woordje aan bod kwam. Van hetzelfde laken een broek bij de “war on terror”. In plaats van voorbeelden dicht bij huis te zoeken zoals de terreurwetten in België of het Verenigd Koninkrijk, valt men - in alweer een paginalange tekst - opnieuw de VS aan. Hun “patriot act” en gedrag in Guantanamo Bay gelden voor Jong VLD als de schoolvoorbeelden van misbruiken in de strijd tegen de terreur. Over de situatie in Rusland of China was alweer géén woord in de tekst terug te vinden.

Uiteindelijk bereikte het congres een compromis over mijn amendementen. De voorbeelden zouden blijven staan, maar elke verwijzing naar de Verenigde Staten zou uit de tekst geschrapt worden. Een overwinning dus voor elke rechtgeaarde Atlanticist. Ze zullen het bij de moederpartij in de Melssensstraat waarschijnlijk niet graag gehoord hebben.


Meer over dit ideologisch congres op www.jongvldcongres.be.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.