La douce/douloureuse France... (Politiek Incorrect)

Zowel de wereldhandelsconferentie in Hongkong als de Europese begrotingsonderhandelingen zijn afgelopen weekeinde beëindigd. Bij deze dan ook een bijdrage van mijnerwege omtrent dit onderwerp, dat vandaag (woensdag 21 december) in de opinierubriek van De TIJD is verschenen:

De Tijd, pagina 10, 1041 woorden
21-12-2005
Patrick Luysterman;

Niet het VK maar Frankrijk vormt het probleem

Het Verenigd Koninkrijk was de voorstelling van de Europese meerjarenbegroting de kop van Jut. Ten onrechte, stelt XAVIER MEULDERS. Frankrijk is het probleem, niet het Verenigd Koninkrijk. Een nieuwe Europese top over de toekomst van de Europese begroting en de Europese Unie is nodig. Waterloo lijkt de perfecte locatie om die top te organiseren.

Na moeizaam onderhandelen heeft de Europese Raad dan toch een akkoord uit de hoed kunnen toveren omtrent de Europese meerjarenbegroting voor de periode 2007-2013. Dat akkoord houdt in dat er een budget van 862,3 miljard euro of 1,045 procent van het gezamenlijke Europese bruto nationaal inkomen (BNI) mag worden verdeeld over een periode van zes jaar. Het wordt een eerbaar compromis genoemd, omdat het zowel rekening houdt met landen als het VK dat het Europese budget onder de 1 procent van het BNI wenst te houden, alsook met onder meer de Oost-Europese lidstaten die liever een budgettair iets meer expansief beleid wensen te voeren.

Het is nochtans dat VK dat de afgelopen weken en maanden geregeld harde mokerslagen van continentaal Europa te verduren kreeg. Ten onrechte. Het VK, voorzitter van de Europese Unie, werd en wordt op geregelde tijdstippen asociaal, geborneerd en weinig vooruitstrevend genoemd. Er wordt daarbij verwezen naar de fameuze Britse korting die het in 1984 wist te verkrijgen. Die korting wordt nu in de uiteindelijke compromistekst gereduceerd tot 4,5 miljard euro per jaar vanaf 2011.

Gerechtvaardigd

Die Britse korting was en is wel degelijk een gerechtvaardigde eis, omdat het VK veel minder aan financiële middelen ontving dan dat het moest betalen. De hoofdschuldige voor die Britse minderinkomsten zijn dan ook de ondertussen welberuchte Europese landbouwsubsidies. Het VK krijgt van die subsidies slechts 9 procent toebedeeld, om de simpele reden dat landbouw in het VK een weinig lucratieve bedrijvigheid is (de landbouw in het VK levert slechts 1 procent van het Britse bruto binnenlands product). Het is daarom dat de Britse eerste minister, Tony Blair, op de eerste Europese begrotingstop van 16 en 17 juni laatstleden te Brussel zich bereid toonde de Britse korting af te schaffen, maar alleen in ruil voor een afschaffing of minstens een ernstige afslanking van de Europese landbouwbudgetten. Blair argumenteerde terecht dat het niet kon dat, anno 2005, meer dan 40 procent van de Europese begroting naar landbouw gaat, en zaken als onderzoek en ontwikkelinkg (O&O) en economische ontwikkeling te weinig in de budgettaire schijnwerpers komen te staan. Bovendien hebben studies, essays en opiniestukken reeds aangetoond dat dit Europese landbouwbeleid nefast is voor de wereldeconomie.

We weten hoe die positionering van Blair is geëindigd: een harde woordenwisseling met de Franse president Jacques 'Agricole' Chirac gevolgd door diens veto. De top eindigde in absolute mineur. Het merendeel van de Europese leiders, waaronder ook de aftredende EU-voorzitter Jean-Claude Juncker, konden zich niet van een cynische grijnslach ontdoen omdat het nu aan het VK, 'dat gedurende de begrotingsonderhandelingen het been stijf hield', was een nieuw begrotingsvoorstel te lanceren. Dat voorstel kwam er twee weken geleden, en werd onmiddellijk afgeschoten door zowel de Europese Commissie als verscheidene Europese staatshoofden en regeringsleiders, omdat het te weinig ambitieus en vooral 'te weinig' op zich was.

Een zaak aan het Britse begrotingsvoorstel was toch wel zeer markant. Maar liefst 43 procent van de budgetten gaat, jawel, toch naar landbouw. De reden waarom het Britse begrotingsvoorstel zo gul bleef voor landbouw kan in een woord worden genoemd: Frankrijk. Het is namelijk dat land dat schuldig is aan de hele crisissfeer die al maanden hangt om de Europese begrotingsonderhandelingen.

Het was niemand minder dan president Chirac in hoogsteigen persoon die met zijn veto dreigde tijdens de onderhandelingen met het Europese commissielid voor Handel, Peter Mandelson, over het Europese standpunt op het recentelijk afgelopen wereldhandelsoverleg in Hongkong. Ondertussen is er op die topbijeenkomst beslist dat de Europese Unie haar landbouwsubsidies vanaf 2013 dan wel zou afschaffen, maar contradictorisch genoeg staat daar niets van vermeld in de Europese begrotingsnota 2007-2013.

Alles wijst er dan ook op dat tegen 2013 het Franse landbouwspook nog wel ergens tevoorschijn zal komen. Bovendien volgt in april 2006 nog een wereldhandelsconferentie, en de vraag is of Frankrijk tegen dan al niet geprobeerd heeft al zijn duivels te ontbinden.

Verhofstadt

Tony Blair wist dus maar al te goed dat wanneer hij een begrotingsvoorstel zou lanceren waarin fors gesnoeid zou worden in de landbouwuitgaven, dit andermaal op een weerbarstig Frans 'non' zou stuiten. De landbouwlobby in Frankrijk is en blijft nog steeds oppermachtig. De eerlijkheid gebied wel te zeggen dat ze jammer genoeg ook in Vlaanderen nog bestaat. De Franse voorliefde en anti-anglicanisme werden bij ons perfect vertolkt door eerste minister Guy Verhofstadt. Deze vond, zoals vele anderen, dat het Britse begrotingsvoorstel ontoereikend was.

Verhofstadt begreep het ook niet dat het VK enerzijds een vurig pleitbezorger was van de gebiedsuitbreiding van de Europese Unie 'zelfs met Turkije' maar anderzijds weinig wenst te investeren. Die Britse logica is nochtans zeer logisch en consistent. Het VK wil namelijk een confederaal Europa, bevoegd voor voornamelijk vrijhandel, waarin de macht vooral bij de lidstaten 'een zo laag mogelijk niveau dus' komt te liggen, om zo het democratisch deficit weg te werken. Een zeer aristotelische Europese Unie dus.

In een Unie met een zeer beperkt bevoegdheidspakket zijn er natuurlijk ook maar weinig financiën nodig. Het doet het er dan in feite niet toe hoe ver de Europese Unie territoriaal reikt. Want tenslotte is vrijhandel niet iets dat alleen Europa, maar zelfs de hele wereld aanbelangt. Het moet dus Verhofstadt zijn die na zes jaar premierschap dermate is aangetast door Frans-Belgisch corporatisme en socialistisch antivrijhandelsdenken, dat hij de Britse redeneringen maar 'bizar' vindt. Wat frisse Angelsaksische lucht zou hem deugd doen.

Verhofstadts modeloplossing van een 'Verenigde Staten van Europa' en uiteraard liefst zonder die koppige Britten is verre van ideaal. De Europese Unie dient zich juist terug op haar kerntaken toe te spitsen, zijnde de waarborging van de vrijhandelszone eventueel aangevuld met economische synergieën zoals de Monetaire Unie, een Europees defensiebeleid en een coherent samenwerkingsverband inzake justitie en veiligheid. Hiervoor is dus zeker geen gigantisch expansief budgettair beleid voor nodig, alleen dienen de gelden op een meer efficiëntere wijze aangewend te worden.

Is het nog aanvaardbaar dat in de 21ste eeuw door de EU nog vier keer minder wordt uitgegeven aan economisch beleid en zelfs dertig keer minder aan veiligheid en justitie dan aan landbouw? Mijns inziens niet, en die wantoestanden hebben we dus vooral te danken aan 'la douce France'.

XAVIER MEULDERS

De auteur is lid van de klassiek-liberale denktank Nova Civitas