Links plaatsen mag, maar niet altijd

“De eigenaar van een website kan, zonder toestemming van de houders van het auteursrecht, via hyperlinks doorverwijzen naar beschermde werken die op een andere website vrij beschikbaar zijn.” Zo vonniste het Hof van Justitie van de Europese Unie.


Dit geldt zelfs wanneer bij de internetgebruikers die op de link klikken, de indruk wordt gewekt dat het werk wordt getoond op de website waar de link zich bevindt, zegt arrest C-466/12 van het Hof op 13 febr ’14, naar aanleiding van een prejudiciële vraag van het Zweeds gerecht, in de zaak Nils Svensson e.a. / Retriever Sverige AB. (uit het perscommuniqué nr. 20/14 van 13 febr ’14 van de dienst Pers en Voorlichting van het Hof van Justitie van de Europese Unie).

Zweedse journalisten schrijven krantenartikelen die gepubliceerd worden en vrij toegankelijk zijn op de website van Göteborgs-Posten. Retriever Sverige, een Zweedse onderneming, exploiteert een website die haar klanten aanklikbare internetlinks (hyperlinks) geeft naar artikelen die zijn gepubliceerd op andere websites, waaronder die van Göteborgs-Posten. Retrieve Sverige heeft geen toestemming gevraagd voor het plaatsen van hyperlinks naar de andere websites, ondermeer deze van Göteborgs-Posten.

Het Hof van beroep te Svea, Zweden, heeft het Hof van Justitie verzocht om een prejudiciële beslissing over de vraag of het plaatsen van dergelijke links een handeling bestaande in een mededeling aan het publiek in de zin van het Unierecht vormt. Zo ja, is het plaatsen van hyperlinks niet mogelijk zonder de toestemming van de houders van het auteursrecht. Het Unierecht bepaalt immers dat auteurs het uitsluitende recht hebben, de mededeling van hun werken aan het publiek toe te staan of te verbieden.

In het arrest oordeelt het Hof dat het plaatsen van aanklikbare links naar beschermde werken een handeling bestaande in een mededeling vormt. Bovendien kunnen de potentiële gebruikers van de door Retriever Sverige geëxploiteerde website worden aangemerkt als een publiek, daar het gaat om een onbepaald en vrij groot aantal gebruikers.

Het Hof stelt echter dat om een toelating te vragen, de mededeling gericht moet zijn tot een nieuw publiek, dit wil zeggen een publiek dat door de houders van het auteursrecht niet in aanmerking werd genomen toen zij het artikel publiceerden. Volgens het Hof is er echter geen sprake van een dergelijk „nieuw publiek” in het geval van de door Retriever Sverige geëxploiteerde website. Aangezien de op de website van Göteborgs-Posten aangeboden werken vrij toegankelijk waren, moeten de gebruikers van de website van Retriever Sverige worden beschouwd als een onderdeel van het publiek dat door de journalisten reeds in aanmerking werd genomen toen zij toestemming verleenden voor de publicatie van de artikelen op Göteborgs-Posten. Aan deze vaststelling wordt niet afgedaan door het feit dat bij de internetgebruikers die op de link klikken de indruk wordt gewekt dat het werk wordt getoond op de website van Retriever Sverige, terwijl dit werk in werkelijkheid afkomstig is van Göteborgs-Posten.

Het Hof concludeert daaruit dat de eigenaar van een website, zoals die van Retriever Sverige, zonder toestemming van de houders van het auteursrecht via hyperlinks kan doorverwijzen naar beschermde werken die op een andere website vrij beschikbaar zijn.

Het wordt een heel andere situatie wanneer een hyperlink de gebruikers van de website waarop deze link zich bevindt, in staat stelt om beperkingsmaatregelen te omzeilen op de website waar het beschermde werk zich bevindt, teneinde de toegang van het publiek te beperken tot de abonnees ervan. In dit geval werden die gebruikers door de houders van het auteursrecht niet in aanmerking genomen als potentieel publiek toen zij toestemming verleenden voor de oorspronkelijke mededeling. Anders gezegd: hyperlinks naar artikels die achter een ‘betaalwand’ zitten, kunnen niet zonder voorafgaande toestemming.

Ten slotte verklaart het Hof dat de lidstaten niet het recht hebben om de houders van een auteursrecht een ruimere bescherming te bieden door een uitbreiding van het begrip „mededeling aan het publiek”. Dit zou immers verschillen op het gebied van de wetgeving doen ontstaan en dus leiden tot rechtsonzekerheid, terwijl de betrokken richtlijn juist beoogt deze problemen te verhelpen.

Het arrest slaat dus alleen op het plaatsen van hyperlinks, niet over het overnemen van artikels. Daar is wel een voorafgaandelijke toelating nodig, en moet er (in de regel) licentiegeld betaald worden. Vergoedingen voor het hergebruik van artikels uit kranten, tijdschiften en hun websites gebeurt in België via de beheersvennootschappen Copiepresse, License2Publish en Repropress .

Persbericht in het Nederlands 
Arrest van het Hof (in het Nederlands)