Belgische hongerpensioenen: een schande, door socialistische ministers

Meer dan twintig jaar waren alle ministers van pensioenen socialisten (1988-2011). De ombudsman voor pensioenen kreeg recent een klacht van een dame die na dertig jaar werken in een ‘gemengde loopbaan’ een pensioen van 660 euro ontvangt. Had ze 10 jaar minder gewerkt, maar enkel als ambtenaar, had ze het dubbele gehad. De socialisten waren blijkbaar meer bezig met dienstbetoon bij de aanvraag van een hongerpensioen dan bezorgd om de pensioenen tot ten minste het leefloon op te trekken.



De Ombudsdienst voor Pensioenen publiceerde op 18 april ’12 zijn dertiende jaarverslag, over 2011. Tijdens dat jaar heeft de dienst 1.967 verzoeken ontvangen. Nooit eerder werden er zo veel klachten ingediend. Het aantal gegronde klachten ten aanzien van het aantal ongegronde klachten stijgt. Het gemiddelde percentage gegronde klachten bedraagt in 2011 43 %. Anderzijds behaalt de Ombudsman in bijna 8 op 10 van de gegronde klachten een positief resultaat voor de gepensioneerde.

Dat het aantal klachten stijgt kan niet verwonderen, als men het artikel van Guy Tegenbos over dat jaarverslag leest in De Standaard van diezelfde dag, met de titel 'Verschillen in minimumpensioen wettelijk, maar niet billijk'

De ondertitel resumeert al meteen de schandelijke toestand: ‘Wie een gemengde loopbaan heeft, krijgt vaak niet eens een minimumpensioen na dertig jaar werken.’

Het artikel heeft het over de schrijnende toestanden die beschreven worden in het jaarverslag:
‘De term minimumpensioen zoals die bestaat in België, wekt vele illusies. Ten eerste: het bedrag ervan is zéér laag, lager dan het leefloon. En ten tweede is het 'minimumpensioen' niet het pensioen waarop je recht hebt ongeacht je loopbaan, zoals in de meeste landen, maar het pensioen waarop je pas recht hebt na minimum 30 van de 45 te werken jaren (voor ambtenaren echter al na twintig jaar werken). Uit een dossier van de Ombudsman Pensioenen blijkt echter ook dat in een aantal gevallen dertig jaar gewerkt hebben zelfs niet volstaat om een minimumpensioen te krijgen. Dat geldt met name voor mensen met een gemengde loopbaan waarin een deel werk als ambtenaar zit. Dat laatste deel wordt niet meegeteld om aan de dertig jaar te raken… Wie 30 jaar gewerkt heeft als werknemer, krijgt minstens een minimumpensioen van 725 euro per maand. Wie 30 jaar gewerkt heeft als zelfstandige, krijgt minstens 684 euro per maand. Wie 20 jaar gewerkt heeft als ambtenaar, krijgt minstens 1.261 euro per maand. Gemengde loopbanen worden echter altijd gestraft. Wie bijvoorbeeld 29 jaar gewerkt heeft als werknemer en 1 jaar als zelfstandige, krijgt 613 euro per maand, 70 euro minder dan bij 30 jaar werken als zelfstandige en 110 euro minder dan bij 30 jaar werken als werknemer. Een dame die bij de ombudsman kwam, had 13 jaar gewerkt als zelfstandige, 1 jaar als werknemer, en 16 jaar als ambtenaar; ze hoopte dat dit laatste haar pensioen flink zou optrekken, maar dat was niet zo: ze krijgt 660 euro per maand, minder dan wanneer ze heel die tijd als zelfstandige zou hebben gewerkt. Had ze 10 jaar minder gewerkt, maar enkel als ambtenaar, had ze het dubbele gehad. Ombudsman Pensioenen Tony Van Der Steen: 'Dat is allemaal wettelijk. Maar ik kan niet ontkennen dat die verschillen niet erg billijk zijn. Men zou kunnen pleiten voor eenzelfde minimumpensioen in alle stelsels, en voor een gelijkschakeling van alle voorwaarden.'

De volgende dag komt Guy Tegenbos op het thema terug in een artikel met de titel: ‘Mensen met gemengde loopbaan worden gepest bij pensioenaanvraag’

‘Mensen met een gemengde loopbaan krijgen soms minder pensioen (DS 18 april). Nu blijkt ook nog dat ze ‘gepest' worden. Dat leren het jaarverslag van de Ombudsman Pensioenen en een reeks cases die hij gisteren publiek maakte, in het bijzijn van twee ministers: Vincent Van Quickenborne van Pensioenen (Open VLD) en Sabine Laruelle van Middenstand (MR). De drie afzonderlijke pensioenregelingen waarmee dit land en zijn burgers nog opgescheept zitten, werken inderdaad ‘verkokerd', gaven die toe. Zo leggen de drie pensioenstelsels elk aan de toekomstige gepensioneerde met een gemengde loopbaan op een bijna identiek formulier in te vullen over hun loopbaan. Uren werk vergt dat meestal, terwijl de pensioendiensten zelf over die informatie beschikken, áls ze hun gegevens bij elkaar zouden leggen. De twee ministers beloofden dit op te lossen. De aanwezige ambtenaren van de pensioendiensten waren niet tegen, integendeel. ‘Wij zijn niet van slechte wil; het ligt aan de regelgeving waarmee we moeten werken.' (DS 19.04.12)

Nog meer voorbeelden van pestgedrag

Guy Tegenbos heeft slechts een deel van de wantoestanden beschreven. De ombudsman geeft andere voorbeelden in het jaarverslag, zoals dat van een weduwe die als langstlevende partner een overlevingspensioen genoot, en later een eigen rustpensioen opnam, waardoor ze eindigde met een lager pensioen! Met andere woorden: omdat men zelf met pensioen gaat krijgt men een lager totaal pensioen dan als weduwe, ondanks dus de eigen bijdragen. Dit is een gevolg van de manier waarop de 'cumulatie' van verschillende soorten pensioenen berekend worden. En volgens het antwoord van de pensioensdiensten aan de ombudsman kan er geen sprake van zijn verder het overlevingspensioen te betalen: wettelijk kan en mogen ze alleen het lagere pensioen uitbetalen. (Zie ook op de website van Zenito dienstengroep, dat een gelijkaardig geval had. Artikel ‘Combinatie overlevingspensioen met eigen rustpensioen niet altijd voordelig’ Na bemiddeling van Zenito heeft het RSVZ in een ander dossier blijkbaar wel toegestaan dat de betrokkene kon verzaken aan het eigen rustpensioen, en verder het hogere overlevingspensioen mocht behouden. Het RSVZ-kantoor in West-Vlaanderen vond dat er geen beletsel was.)

En het pesten houdt niet op bij de pensionering, als men wil verder werken. De ombudsman stipt aan dat wanneer iemand blijft werken terwijl hij een ‘gemengd’ pensioen ontvangt (dat uit verschillende stelsels stamt), hij door elke pensioendienst afzonderlijk gecontroleerd wordt. Het zou ook eenvoudiger kunnen, stelt hij: ‘Een enige controle door de pensioendienst van het stelsel waarin de gepensioneerde zijn activiteit uitoefent zou veel efficiënter zijn. Werkt iemand bijvoorbeeld als zelfstandige dan voert het RSVZ de controle uit.’

Droevige reactie

De reactie van huidig pensioensminister was maar pover. Hij had het alleen over de ‘verkokering’ van de diensten, niet over de schandalige regelgeving die ertoe leidt dat mensen na dertig jaar werken een schamel pensioentje krijgen, dat veel lager ligt dan het leefloon: 'De meeste klachten gaan over mensen met een gemengde loopbaan', reageert minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne (Open VLD). 'Dit is de toekomst, maar ons pensioenstelsel is aan hun situatie te weinig aangepast.' De minister laakt de 'verkokering' van de pensioendiensten. 'Er zijn drie verschillende stelsels, met drie verschillende diensten en drie soorten regels. We moeten daar bruggen tussen bouwen. Door de informatisering is dat vandaag meer dan ooit mogelijk.' Van Quickenborne belooft te zullen werken aan 'gelijke toegang tot de verschillende stelsels, zodat niemand nog tussen de mazen van het net kan vallen'. 'Aan het einde van je loopbaan mag het geen verschil uitmaken in welke stelsels je gewerkt hebt.' (website Niewsblad)

Op zijn eigen website gaat hij een heel klein beetje verder, en daar zegt hij de minimumpensioenen te willen ‘harmoniseren’. Veel heeft die belofte wel niet om het lijf: ‘De ombudsmannen geven onder meer het voorbeeld van het minimumpensioen. In sommige gevallen lopen mensen een minimumpensioen mis enkel en alleen omdat ze in verschillende stelsels hebben gewerkt, terwijl mensen met evenveel gewerkte jaren binnen één stelsel wel recht hebben op een minimumpensioen. Pure Kafka. Het zijn dit soort van onrechtvaardigheden die ik wil aanpakken door bruggen te bouwen tussen de verschillende pensioenstelsels. Dat kan onder meer door de toekenningsvoorwaarden voor het minimumpensioen op elkaar af te stemmen.’ Volledige tekst hier … Dat is natuurlijk te weinig, alleen maar de toekenningsvoorwaarden ‘op elkaar af te stemmen’, dan nog blijft het minimumpensioen lager dan het leefloon.

Ministers van Pensioenen: een socialistisch bastion De lijst van de Belgische ministers van pensioenen op Wikipedia maakt duidelijk dat het om een bijna uitsluitend socialistisch bastion gaat. Van 1988 tot 2011 was het ononderbroken in handen van een socialistische minister:
• 1976-1977 : Robert Moreau (Rassemblement Wallon)
• 1977 : Marcel Plasman (PSC)
• 1977-1979 : Jos Wijninckx (BSP)
• 1979-1980 : Alfred Califice (PSC)
• 1980 : Herman De Croo (PVV)
• 1980-1988 : Pierre Mainil (PSC) (vanaf 1981 staatssecretaris)
• 1988-1990 : Alain Van der Biest (PS)
• 1988-1990 : Leona Detiège (SP) (staatssecretaris)
• 1990-1992 : Gilbert Mottard (PS)
• 1990-1992 : Leona Detiège (SP) (staatssecretaris)
• 1992-1994 : Freddy Willockx (SP)
• 1994-1999 : Marcel Colla (SP)
• 1999 : Jan Peeters (SP)
• 1999-2004 : Frank Vandenbroucke (SP) - (sp.a)
• 2004-2007 : Bruno Tobback (sp.a)
• 2007-2008 : Christian Dupont (PS)
• 2008-2009 : Marie Arena (PS)
• 2009-2011 : Michel Daerden (PS)
• 2011-heden : Vincent Van Quickenborne (VLD). Hij heet wel ‘Minister van Pensioenen’, maar is alleen bevoegd voor werknemers en ambtenaren. De pensioenen van zelfstandigen is de bevoegheid van Sabine Laruelle (MR), minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw.

Na meer dan twintig jaar socialistische ministers zijn er dus nog pensioenen die veel lager zijn dan het leefloon. De socialisten waren blijkbaar meer bezig met hun dienstbetoon bij de aanvraag van een hongerpensioen dan bezorgd om de pensioenen tot ten minste het leefloon op te trekken.

En het parlement? Ook het parlement is in deze evenzeer schaamteloos tekort geschoten. Ze zitten blijkbaar veel meer in met het maximale behoud van hun eigen exuberante pensioen dan met het schamel pensioen van de burgers. Tot vandaag heeft een politicus die 20 jaar het volk heeft vertegenwoordigd en 55 jaar oud is, recht op een volledig pensioen dat 75 procent van zijn parlementaire vergoeding bedraagt, te weten: 5.170 euro bruto in de maand. Bijna het tienvoudige van het ‘minimumpensioen’ van de modale burger na een gemengde loopbaan van 30 jaar. Dat is het bedrag voor een ‘volledig’ pensioen. Een parlementair die maar 4 jaar in het parlement zit, heeft al recht op 1.292 euro bruto pensioen. Voor dit bedrag moet de gemiddelde bediende zijn hele leven werken. De fractievoorzitters van meerderheid en oppositie in de Kamer kwamen in januari 2012 overeen dat de loopbaan voor een volledig pensioen zou opgetrokken worden van 20 naar 36 jaar. De pensioenleeftijd zou worden opgetrokken van 55 naar 62 jaar. Voor parlementsleden die nu bijna 55 jaar zijn, zou er waarschijnlijk een overgangsregeling komen. Maar er worden ook nog ‘achterpoortjes’ besproken, waarbij de parlementsleden ook 15 jaar ‘anciënniteit’ uit andere beroepen in aanmerking zouden kunnen laten nemen, om de jaren te berekenen wanneer ze een volledig pensioen krijgen. Dus zou 20 + 15 betekenen dat men tegenover de huidige situatie slechts één jaar langer parlementslid zou moeten zijn om een volledig pensioen te krijgen. Wel te verstaan: een pensioen van een parlementslid. Daarnaast kan een parlementslid ook pensioensrechten opbouwen als werknemer, advocaat of schepen bijvoorbeeld. Het kan dus alleen maar meer dan 5.170 euro worden, als ze een ‘gemengde loopbaan’ hebben. Maar het debat over de pensioenen is nog helemaal niet rond. Midden april bleek dat het overleg tussen de voorzitters van de zeven parlementen zowel over de parlementaire vergoedingen als over de pensioenen muurvast zit. Iedereen kijkt uit naar de internationale benchmarkstudie, besteld door het Vlaams Parlement. Die is er pas na het paasreces. Benieuwd of er ooit iets uit de bus komt, en het niet bij aankondigingen blijft, en er niets verandert.

(Daarnaast betalen alle parlementen in dit land royale ‘uittredingsvergoedigen’ bij het einde van een mandaat, goed voor een parlementaire jaarwedde van 1 tot 4 jaar. Die tellen trouwens mee als dienstjaren voor de berekening van het pensioen. Vorig jaar werd daar veel ruchtbaarheid over gegeven naar aanleiding van het vertrek van Sven Gatz als parlementslid. Gatz was fractievoorzitter van Open VLD. Hij kondigde in april 2011 zijn vertek aan om directeur te worden bij de Unie van Belgische Brouwers. Gatz was 17 jaar parlementslid: in 1995 kwam hij in het Brussels Parlement, in 1999 in het Vlaams Parlement. Het statuut van de parlementsleden geeft hem dan, ook als hij zelf ontslag neemt en meteen een andere job heeft, recht op een uittredingsvergoeding van 34 maanden, als hij erom vraagt. Hij krijgt twee jaar lang een verhoging, omdat hij fractievoorzitter was. Dat komt neer op een bedrag in de buurt van 300.000 euro. Bruto. Na de heisa heeft hij aan die vergoeding verzaakt, en werd het reglement van het Vlaams parlement aangepast: de vergoeding wordt niet meer toegekend aan uittredende parlementsleden die vrijwillig ontslag nemen om onmiddellijk een nieuwe job uit te oefenen. De som van de uittredingsvergoedingen zijn geen kleine bedragen! Alleen al het Vlaams Parlement betaalde tussen 2009 en eind 2011 10,5 miljoen euro als uittredingsvergoeding aan voormalige parlementsleden, voornamelijk aan parlementsleden die bij de verkiezingen niet opnieuw verkozen raken. Of de regeling in de zes andere parlementen die België ‘rijk’ is ondertussen ook werd gewijzigd bij vrijwillig ontslag kon ik niet achterhalen.)

Documenten

Jaarverslag 2011 van de Ombudsdienst Pensioenen
Persmap met commentaar bij het jaarverslag en concrete voorbeelden van Kafka in pensioensland