Reynders zorgde voor de splitsing van BHV

Dat er een akkoord is tussen acht partijen om BHV zogenaamd 'zuiver' te splitsen, heeft niets te maken met eender welke mogelijke kwaliteit van de Vlaamse onderhandelaars, maar alles met de schrik van alle vier de Franstalige partijvoorzitters dat Reynders wel eens sneller eerste minister zou kunnen worden dan Di Rupo. Blijkbaar om de Franstalige publieke opinie op de splitsing van BHV voor te bereiden, voerde formateur Di Rupo een stukje drama queen-nummer op, liet hij de koning hals over kop uit Nice terugkeren en zorgde hij voor een extra nieuwsuitzending op La Une waar Demotte moest komen vertellen dat de situatie waarin ons land zich bevindt zeer ernstig was, en waarbij hij waarschuwde 'voor ongeziene wanorde'. Maar wellicht heeft dit stukje operette nog andere totaal onbekende redenen?

Volgens De Standaard van donderdag 15 september "had Elio Di Rupo er om twintig over twee dinsdagnacht genoeg van. Hij riep de onderhandelaars bijeen, trok zijn jas aan en knoopte zijn strikje. Er volgde een emotionele uithaal van een paar minuten. Di Rupo had het gehad met de onderhandelingen, die hadden geen zin meer tenzij elke partij bereid was te bewegen. De formateur, die dat gevoel voor theatraliteit meesterlijk beheerst, wou nog één keer proberen en riep iedereen op om een ultieme blijk van verantwoordelijkheid te geven. Diezelfde tirade gooide hij tot ieders verrassing ook in een perscommuniqué. 'De formateur moet vaststellen dat ondanks alle geleverde inspanningen en een duidelijke vooruitgang op een aantal vlakken, de onderhandelingen ernstig geblokkeerd zijn', stond daarin. 'De houding van sommigen verbreekt het evenwicht dat onontbeerlijk is om een akkoord te bereiken.' De theatrale oproep heeft zijn effect niet gemist. Gecombineerd met het aangekondigde vertrek van premier Yves Leterme (CD&V) naar de Oeso en de overhaaste terugkeer van de koning uit het Franse Nice na de noodkreet van Di Rupo, werd de indruk dat België een wormstekig land is waar niets nog mogelijk is, nog versterkt. De druk op de onderhandelaars werd zo ten top gedreven. Op zo'n moment de zoveelste mislukking van de onderhandelingen moeten toegeven, was geen optie.... Een dag later zag de wereld er helemaal anders uit. CD&V ontkende stellig dat het terugkwam op engagementen. Ook Open VLD toonde zich verrast door de felle kritiek. Op de middag waren de Vlaamse partijvoorzitters bij elkaar gekomen om een laatste bod voor BHV op papier te zetten, dat erg leek op wat de avond voordien al op tafel lag. En dat kon nu plots wel op instemming rekenen bij de Franstalige partijvoorzitters, bleek wanneer de vergadering van de laatste kans om twee uur in de namiddag van start ging. De vergadering verliep in een 'positieve sfeer', klonk het snel. Al in de vooravond kon er begonnen worden met de redactie van een akkoord over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, de procedure voor de benoeming van de drie balorige burgemeesters uit de Vlaamse Rand rond Brussel en de grondige hervorming van de Senaat. Een eerste doorbraak in de communautaire onderhandelingen was in zicht."

Wat zegt Rik Van Cauwelaert (strategisch directeur bij Knack/Roularta) hierover op zijn blog, op donderdagvoormiddag 15 september: "Het al te doorzichtige drama queen-nummer van formateur Elio Di Rupo en de truc met de vervroegde terugkeer van de koning moesten de Franstalige publieke opinie voorbereiden op de nakende splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Met het ene oog op de herfinanciering van Brussel – ruim een half miljard euro jaarlijkse bijkomende financiering – en het andere op het N-VA-kanon, was Di Rupo er zich van bewust dat hij terug moest naar de kern van wat hij in de zomer van 2010 in Vollezele al had afgetoetst met Bart De Wever en wat CD&V-voorzitter Wouter Beke op 21 juli als voorafgaande voorwaarde stelde om te onderhandelen. En de voorwaarden gesteld in Vollezele en op 21 juli waren duidelijk: een klare splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, zonder Brusselse gebiedsuitbreiding, geen benoeming van de opstandige burgemeesters en geen bijkomende rechten voor Franstalige burgers buiten de zes faciliteitengemeenten. Over dit alles was grote verscheurdheid langs Franstalige kant en vooral aan MR-zijde. MR-voorzitter Charles Michel werd zowat onnozel door de voortdurende verwijzing van Beke naar de voorwaarden gesteld op 21 juli en diens voortdurende vraag naar duidelijke, ondubbelzinnige teksten, die als ze al kwamen, nog tien keer werden uitgevlooid. Michel moest kiezen tussen het opblazen van de formatie of het opblazen van zijn eigen kartel MR-FDF. Het opera-achtige vertrek van Elio Di Rupo in de nacht van dinsdag op woensdag moest de Franstalige publieke opinie voorbereiden op de ultieme forcing."

Reynders premier is voor de Franstalige partijvoorzitters 'inacceptable'..

Het is duidelijk dat de operettevertoning uitsluitend bedoeld was voor de Franstalige publieke opinie. Di Rupo was erg vaag in zijn nachtelijk communiqué. Op wie sloeg: 'De houding van sommigen verbreekt het evenwicht dat onontbeerlijk is om een akkoord te bereiken.'? Bedoelde hij dat Michel bleef aandringen op een uitbreiding van Brussel, de benoeming van de drie burgemeesters? Of wou hij Beke viseren die daar mogelijk stoer neen bleef op antwoorden? Woensdagmiddag moest dan ook nog Rudy Demotte opdraven in een extra nieuwsuitzending op de tv-zender La Une van de RTBF over 'de crisis'. Vreemd toch dat het niet bijvoorbeeld Di Rupo zelf was die uitleg kwam geven, of nog PS-vicepremier Laurette Onkelinx die de onderhandelaar is voor de PS, maar de niet aan de onderhandelingen deelnemende Demotte, de minister-president van de Waalse regering en van de Federatie Wallonië-Brussel (de nieuwe benaming van de Franse gemeenschap) wordt naar de studio gestuurd. Hij komt er wijzen op de ernst van de situatie waar ons land zich momenteel in bevindt. Hij waarschuwt 'voor ongeziene wanorde'. Volgens hem is een akkoord over heel de lijn nog mogelijk, maar dan moet iedereen zijn verantwoordelijkheid nemen. En zie daar, bij toverslag komt men die zelfde namiddag al tot een akkoord over de splitsing van de kieskring BHV, de procedure voor de (niet) benoeming van de drie balorige burgemeesters en een grondige hervorming van de Senaat.

Dat er nu plots toch een akkoord is tussen acht partijen om BHV zogenaamd 'zuiver' te splitsen, heeft niets te maken met eender welke mogelijke kwaliteit van de Vlaamse onderhandelaars, maar alles met de schrik van alle vier de Franstalige partijvoorzitters dat Reynders wel eens sneller eerste minister zou kunnen worden dan Di Rupo. Het was al niet meer mooi om zien hoe er zolang NIET onderhandeld werd. Al tijdens de periode waarin Di Rupo informateur was, vielen er grote pauzes tussen de onderhandelingen, en nadat hij midden mei 2011 formateur wordt, duurt het nog tot 16 augustus voor de acht voorzitters terug samen aan tafel gaan zitten, voor het eerst sinds EEN jaar. Daarna loopt het weer heel traag, met veel aparte onderonsjes met Di Rupo of met 'pendeldiplomatie' tussen de Frantalige en de Vlaamse partijvoorzitters. Het is duidelijk te merken dat Di Rupo en Co niet uit zijn op een regeerakkoord, maar er alles op zetten om de regering Leterme in lopende zaken zolang mogelijk te behouden, minstens tot 2012, liefst zelfs voor de volle vier jaar van deze legislatuur, tot 2014. Dan krijgt Brussel wel geen extra financiering, maar lopen de veel grotere transferts onverminderd verder, tot grote vreugde van de Waalse socialisten als Di Rupo, Demotte en Magnette. Hierbij rekenden ze op ontslagnemend premier Yves Leterme (CD&V). Nu komt die maandag 12 september Di Rupo toch wel aankondigen dat hij ten laatste einde 2011 vertrekt naar de Oeso in Parijs zeker... En is er eind dit jaar nog geen nieuwe regering, wie zal dan onze aftredende regering leiden? Grondwetexpert Paul Van Orshoven (KULeuven) hierover in De Standaard: 'Koning Albert moet niet per se iemand aanduiden. ‘Hij moet alleen het ontslag van Leterme aanvaarden. Doet hij verder niets, dan wordt de eerste vicepremier in rij automatisch regeringsleider.' Die rol is voor Didier Reynders (MR), de leider van de grootste fractie aan Franstalige kant. (NvdR: volgens de verkiezingsresultaten van 2007, niet meer na deze van 2010).

Het scenario van een voortkabbelende Leterme wordt zo plots voor alle Franstalige partijvoorzitters vervangen door het horrorscenario van Reynders als premier. Brinkman formuleert het als volgt in 'de Handelingen' in DS van zaterdag 18 september: "Toen Michel het initiatiefrecht van de Franse Gemeenschap in de Vlaamse Rand liet schieten, nam hij afstand van zijn voorganger Didier Reynders en het FDF en kwam een landingsplaats in zicht...Uitgerekend diezelfde avond lekte uit dat Yves Leterme eind dit jaar de Belgische politiek verliet. De geruststelling dat er altijd iemand tijdens het geruzie op de winkel paste, spatte als een zeepbel uit elkaar. Voor Di Rupo en Michel doemde het spookbeeld op van 'waarnemend eerste minister' Reynders. De een werd panisch bij de gedachte dat de Luikenaar en niet hijzelf in de voetsporen van Edmond Leburton stapte. De andere zag zich gedegradeerd tot aanhangwagentje van zijn vermaledijde voorganger. Het vooruitzicht van een nieuwe regering kon Reynders afstoppen."

Zit er niet nog heel iets anders achter de hele operette?

Dat er dus een akkoord kwam over BHV heeft met de Vlaamse onderhandelaars niets te maken, maar ligt uitsluitend in het Franstalig kamp dat er niet lang moest over nadenken dat ze de voorkeur gaven aan het nu sluiten van een deal met de Vlamingen - die er toch ooit eens moet komen - eerder dan een Reynders de kans te geven wellicht zelfs nog tot 2014 premier te kunnen worden. En blijkbaar moest de Franstalige publieke opinie op de volte face van de Franstalige partijvoorzitters voorbereid worden, en voerde formateur Di Rupo een stukje drama queen-nummer op, liet hij de koning hals over kop uit Nice terugkeren en zorgde hij voor een extra nieuwsuitzending op La Une waar Demotte moest komen vertellen dat de situatie waarin ons land zich bevindt zeer ernstig was, en hij waarschuwde 'voor ongeziene wanorde'.

En toch lijkt die uitleg mij niet bevredigend. Moet de Franstalige publieke opinie zo sterk emotioneel aangesproken worden om een akkoord over BHV te aanvaarden? Is dat geen thema waar wel sommige Franstalige politici van Brussel en 'in de Rand' wakker van liggen, maar de Walen helemaal niet? De Franstalige schrijver Vincent Engel schreef nog in de wekelijkse rubriek in De Standaard waarin elke donderdag "een gezaghebbende Franstalige stem aan bod komt", op donderdag 15 september: "Welke Franstalige heeft de moed om hardop te zeggen dat de splitsing van BHV moet gebeuren zonder compensaties en zo snel mogelijk?. Behalve Philippe Moureaux zie ik niemand. Nochtans is het de logica zelve." Hij wist bij het schrijven natuurlijk niet dat er al bij publicatie van zijn tekst een akkoord hierover zou zijn.

Wellicht had de operette dinsdagnacht en woensdag ook nog een heel andere, nog totaal onbekende reden? Ik weet het niet, maar vermoed het wel.