Wouter Beke had (gedeeltelijk) gelijk

"Men mag altijd proberen CD&V van de N-VA los te weken, maar dat is zinloos. Zonder de N-VA zijn we voor het bereiken van een tweederdemeerderheid overgeleverd aan het FDF." Wouter Beke, vrijdag 8 juli '11. Het zinloze was gebeurd binnen de veertien dagen na zijn uitspraak, met het tweede had Beke wel degelijk gelijk. Want nadat Beke toezegde aan de onderhandelingstafel te gaan zitten zonder de N-VA, verklaarde Maingain al op 21 juli, bevestigd door MR-voorzitter Charles Michel, op de radio, vrijdagmorgen 22 juli: voor de MR/FDF blijft de basis voor onderhandelingen de (volledige) tekst van de nota Di Rupo, die ook op alle punten amendeerbaar blijft. Wouter Beke, ongeveer op hetzelfde ogenblik op Radio 1: CD&V kreeg wat ze gevraagd heeft. Wat heeft ze dan wel gevraagd, terwijl ze niets gekregen heeft? Een verhaal over kazakkendraaiers.

Interview in De Standaard, vrijdag 8 juli. Op de vraag 'Zal men opnieuw proberen CD&V van de N-VA los te weken?' antwoordt Wouter Beke: "Men mag altijd proberen, maar dat is zinloos. Op het politiek bestuur donderdagochtend heb ik gevraagd of er iemand denkt dat we er met de MR en zonder de N-VA wel uitgeraken. Niemand is toen rechtgestaan. Zonder de N-VA zijn we voor het bereiken van een tweederdemeerderheid overgeleverd aan het FDF. Ik denk niet dat die partij ons een oplossing voor BHV zal aanbieden".

Interview met dezelfde Wouter Beke in De Standaard, zaterdag 23 juli. CD&V had net toch de N-VA losgelaten, en wil zonder hen onderhandelen, zogenaamd op de door Beke gestelde voorwaarden. 'En het lukte nog ook,' beweert de interviewer in zijn inleiding, over die door Beke 'gestelde voorwaarden'. Zijn uitleg: 'De vier voor CD&V onaanvaardbare toevoegingen die formateur Elio Di Rupo had gedaan aan de voorstellen van Beke zelf, verdwenen van de onderhandelingstafel. Er wordt bovendien voorlopig alleen over BHV en communautaire kwesties gepraat. De andere gesprekspartners bogen, knarsten soms op de tanden, maar stemden wel in.' Waarmee stemden ze dan wel in? Le Soir ziet dat helemaal anders (zie hierna, de 'balast'). Beke spreekt in het interview dezelfde stoere taal als in zijn perscommuniqué de dag ervoor, toen het heette 'CD&V heeft al zijn punten binnengehaald'. Beke in het interview: 'Ik besef dat ik het spel de voorbije week bijzonder hard heb gespeeld. Ik kan begrijpen dat dat vragen oproept bij de andere partijvoorzitters, maar voor ons was het duidelijk dat we alleen op onze eigen voorwaarden mee zouden onderhandelen. Ik wilde niet opnieuw meegesleurd worden in het spel waar CD&V in het verleden al het slachtoffer van is geworden, met dramatische gevolgen voor de partij.'

De 'balast'

Aan tafel op zijn voorwaarden? Neem de 'balast' in de nota Di Rupo (verzwakking van de taalwetgeving in Brussel, tweetalige kieslijsten in Brussel, federale kieskring en goedkeuring van het Minderhedenverdrag) die voor Beke van tafel moest. Volgens hem kreeg hij het engagement van Di Rupo dat die vier elementen nu weg zijn en niet zomaar via amendementen opnieuw op tafel kunnen komen. Dan moet Di Rupo ingrijpen. Ook MR-voorzitter Charles Michel zou zich daar akkoord mee hebben verklaard, terwijl die dus op de radio het omgekeerde beweerde. Wat leest men zaterdag 23 juli in Le Soir: 'Le CD&V considère que les quatre points dont il ne veut pas, "ont été rayés de la note"; les septs autres partis estiment qu'ils sont toujours là, mais confiés à des groupes de travail.' En La Libre schrijft hier dezelfde dag over: 'Sur quoi porte l’accord du 22 juillet ? Il est assez subtil mais il permet à tous les partis de sortir la tête haute. Comme le CD&V l’exigeait, la question de l’arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde sera traitée en priorité. La négociation portera d’abord sur la scission de BHV sur la base des propositions de loi déposées par le formateur. Parallèlement, seront étudiées les questions liées à la loi de financement et à l’autonomie fiscale ainsi qu’aux transferts de compétences. Ce qui constituait une demande francophone. Les deux dossiers seront liés. Quand il y aura accord sur ces questions, la négociation gouvernementale proprement dite pourra démarrer.'

En toch gaat Beke onderhandelen als achtste partij, voor het eerst op donderdagavond 21 juli. TERWIJL de acht partijvoorzitters nog samen zitten, laat FDF-voorzitter Maingain al weten dat de MR zich vrij voelt om haar amendementen in te dienen op alle punten van de nota Di Rupo. Dat CD&V probeert te doen geloven dat alle partijen haar voorstellen heeft aanvaard, noemt hij propaganda ('intoxication'). Maingain een eenzame strijder, onbelangrijk volgens Sinardet, want ze hebben slechts 3 zetels in de Kamer? Vrijdagmorgen 22 juli komt de MR-voorzitter Michel dit standpunt bevestigen op de Franstalige zender La Première: "wat de MR betreft blijft de tekst van Di Rupo op alle punten amendeerbaar. Onze positie is duidelijk. We zullen met amendementen komen op alle hoofdstukken en het finale akkoord zal de vrucht zijn van onderhandelingen." Minstens voor de Franstalige partijen is het in elk geval duidelijk: de basis van de onderhandelingen blijft de nota Di Rupo, dus inclusief de 'balast', en op alles kunnen amendementen ingediend worden. Beke gaat dus aan tafel zitten met een dode mus, maar zijn eerdere uitspraak wordt wel meteen bewezen: "Zonder de N-VA zijn we voor het bereiken van een tweederdemeerderheid overgeleverd aan het FDF." En wat met de Vlaamse partijen??? Volgens Le Soir zouden ook zij er mee instemmen dat de nota Di Rupo integraal geldig blijft, en alleen dat de 'balast' van Beke in specifieke commissies behandeld wordt. VLD, SP.a en Groen zwijgen hierover in alle talen, en de Vlaamse kranten leggen hen helemaal niet het vuur aan de schenen. Het is de laatste dagen alsof deze drie partijen zelfs al niet meer bestaan. Wellicht wordt dat bij de volgende verkiezingen door de kiezer bevestigd?

De balast is dus niet van tafel, hij staat nog altijd in de nota Di Rupo, alleen worden de punten in specifieke commissies besproken. De discussie over het taalgebruik in Brussel en de tweetalige lijsten wordt behandeld in een werkgroep waarin Brusselse vertegenwoordigers van alle betrokken partijen zitten. De federale kieskring gaat naar een parlementaire commissie, alsook de ratificatie van het Europese minderhedenverdrag. CD&V kreeg wat ze gevraagd heeft ... ?

Splitsing BHV

Wouter Beke maakte er zogenaamd een breekpunt van: BHV moest eerst opgelost worden of hij zou niet aan tafel komen. Dat is niet wat er zal gebeuren, en toch zit Beke al aan tafel. In het interview in De Standaard met Wouter Beke van zaterdag 23 juli beweert hij: "Wat nu op tafel ligt, is grotendeels wat ik als koninklijk onderhandelaar ben overeengekomen met N-VA-voorzitter Bart De Wever en met PS-voorzitter Elio Di Rupo. In die voorstellen zit al een zeker evenwicht, en dat zal toch bewaard moeten blijven." 'Grotendeels' ??? Het voorstel van splitsing van BHV dat op tafel ligt is niet de negen wetsontwerpen van Beke, maar door Di Rupo gewijzigde versies, die meer voordelen zouden geven aan de Franstaligen. Welke dat zijn publiceren de kranten echter niet, als ze die al hebben. Het zijn dus niet 'de wetsvoorstellen Beke', maar 'de wetsvoorstellen Di Rupo' die worden overgemaakt aan de juridische diensten van de Kamer, die ze tegen 16 augustus legistiek moet onderzoeken. De Franstalige partijen gingen er niet mee akkoord BHV op voorhand te splitsen, als een geïsoleerd dossier. De splitsing van BHV wordt gekoppeld aan de hervorming van de financieringswet, de fiscale autonomie en de staatshervorming. De drie luiken waar men een tweederdemeerderheid voor nodig heeft. Er wordt 'parallel' onderhandeld over BHV en de andere luiken. En zelfs als er een akkoord is over al die onderwerpen, is er nog geen definitief akkoord over de splitsing van BHV. Dat komt er pas na een definitieve goedkeuring van het volgende luik: een regeerakkoord. De definitieve afhandeling en splitsing van BHV moet dus wachten tot er daadwerkelijk een regeerakkoord beklonken is. ‘Het regeerakkoord zal alle afgesloten akkoorden weergeven', is het besluit van de persmededeling van Di Rupo van 22 juli.

De kazakkendraaiers

Beke, nog steeds in dat interview in DS: "Doordat de N-VA aan de kant is gaan staan, kunnen we niet anders dan met de MR aan tafel te gaan, anders hebben we geen tweederdemeerderheid voor een communautair akkoord." Is dat zo? Kan Cd&V niets anders dan aan tafel gaan zitten? Kan ze niet, net als de N-VA een andere nota eisen van Di Rupo, een die ietwat plus équilibré is? Wat was er veranderd tussen 8 juli en 20 juli om toch te beslissen zonder de N-VA te gaan onderhandelen? Niets, behalve en alleen de houding van CD&V, die hiermee bestempeld kan worden als een partij van kazakkendraaiers. Een chronologie van de week van de kazakkendraaiers, voor besluiten kunnen getrokken worden:

Op donderdag 14 juli nog berichten de kranten dat CD&V weliswaar 'nu toch de deur op een kleine kier zet voor onderhandelingen zonder de N-VA, maar dat die lat ligt wellicht nog te hoog ligt voor formateur Elio Di Rupo. Uittreksel uit DS van die dag:
'CD&V-voorzitter Wouter Beke vroeg Di Rupo, nadat zijn partij een week had vastgehouden aan het ‘neen' op de formateursnota, om voor het deel BHV en Brussel terug te keren naar de voorstellen die Wouter Beke tijdens zijn opdracht als koninklijk onderhandelaar zelf op papier had gezet. De CD&V'er houdt vol dat hij in mei een ‘precair evenwicht' had bereikt over Brussel en BHV waar de PS en de N-VA het mee eens waren. Maar door daar eenzijdig weer tal van elementen (versoepeling taalwetgeving in Brussel, tweetalige lijsten, federale kieskring, enzovoort) in te smokkelen die voor de Vlamingen zeer moeilijk liggen, heeft Di Rupo dat evenwicht onderuit gehaald, vindt Beke. ‘Ik doe een laatste oproep aan de formateur: vertrek weer vanuit dit evenwicht, haal alle ballast weg en zoek een tweederdemeerderheid die hier achter kan staan', zei Beke op een persontmoeting. Als dat zou gebeuren, dan is dat voor CD&V ‘een belangrijk element' om weer aan tafel te gaan zitten. Desnoods zonder de N-VA dus, maar dan moet Di Rupo wel kunnen garanderen dat de MR en het FDF de voorstellen over Brussel en BHV steunen.'

Vrijdag 15 juli zet CD&V-voorzitter Wouter Beke zijn bezwaren over de nota Di Rupo uiteen. Hij zou daarbij openingen aangeven om het 'neen' van CD&V om te buigen tot een 'ja maar'.

Maandag 18 juli: Di Rupo probeert in zogenaamd 'informele contacten' met de andere Franstalige partijen te zoeken naar 'creatieve' oplossingen om tegemoet te komen aan de verzuchtingen van CD&V-voorzitter Wouter Beke over BHV.

Dinsdag 19 juli: Di Rupo doet enkele stappen om zijn formateursopdracht te redden. Tijdens een vier uur durende vergadering met CD&V en de zeven 'ja maar'-partijen, doet hij een voorstel in verband met BHV. Hij neemt zogenaamd de BHV-wetsvoorstellen die CD&V-voorzitter Wouter Beke opstelde in zijn bemiddelaarsperiode als basis, maar stelt ze 'in de details' Franstalig bij. Bovendien wil hij het hele BHV-verhaal laten verankeren in de Grondwet, zowel de splitsing van de kieskring als de garanties voor de Franstaligen in de faciliteitengemeenten. Wie daar in de toekomst nog iets aan wil veranderen, zal een tweederdemeerderheid nodig hebben, en niet, zoals nu, een gewone meerderheid. De zoveelste stap om België confederaal te organiseren, met behoud van alle transferts en alle voordelen van blokkering en veto's voor de Franstaligen.

Woensdag 20 juli gebeurt het.

's Ochtends zit de formateur samen met Wouter Beke. Beke speelt zogenaamd 'het spel bikkelhard', toch volgens de beeldspraak van hemzelf en zijn akolieten in de kranten. Hij eist dat alle 'balast' buiten de onderhandelingen worden gehouden. Zolang hij daar geen akkoord over heeft, wil Beke niet naar de onderhandelingstafel. Dus komen de zeven partijen die al te kennen gegeven hadden bereid te zijn om te onderhandelen op basis van zijn nota, om 10.15 u samen, zonder Beke. Volgens de krantenroddels is vooral Wouter Van Besien (Groen) in alle staten, en foetert hij het hardst tegen Beke en CD&V. Di Rupo stelt voor om een best and final offer op te stellen, in vijf principes. BHV wordt bovenaan op de onderhandelingsagenda gezet, samen met de andere communautaire onderwerpen. De 'balast' wordt geëncommissioneerd, zoals dat heet - naar allerlei werkgroepen gestuurd. De zeven partijen zijn het eens over een tekst. Di Rupo stelt CD&V even na de middag, kort na de rede van koning Albert naar aanleiding van de nationale feestdag, het ultimatum voor: tegen 13 uur de volgende dag, op de nationale feestdag, moet CD&V laten weten of ze akkoord gaat met de vijf principes van Di Rupo.

Zolang moet hij echter niet wachten. Op het hoofdkwartier van de CD&V komt om 18 uur de G-20 samen, een vergadering met ministers, fractieleiders en vertegenwoordigers van de verschillende geledingen van de partij. Net op tijd voor de avondjournaals zegt Wouter Beke op een inderhaast bijeen geroepen persconferentie dat het 'ja' is. Enige voorwaarde: alle partijen moeten beloven die ballast ook van de tafel te houden en BHV 'zo snel mogelijk af te ronden'. Donderdagmiddag laat Beke weten dat hij alleen aan de vergadering van donderdagavond wil deelnemen als hij zeker weet dat alle partijen die nodig zijn voor een tweederdemeerderheid, dus ook de MR, akkoord gaan met de laatste voorstellen van Di Rupo. Hij krijgt alleen een antwoord van de formateur, en dus niet van de zeven partijen. En toch gaat Beke naar de onderhandelingstafel. Uitgerekend op de Belgische nationale feestdag laat CD&V de N-VA vallen, voor een heel vage belofte over de 'prioritaire' behandeling van BHV en het encommissioneren van zogenaamde 'balast'.

Samenvatting volgens La Libre, vrijdag 22 juli, van die donderdag: Elio Di Rupo se rend au Te Deum. La vie ne s’arrête pas. Pendant l’office, il consulte les SMS qu’il reçoit. Car Wouter Beke a réussi à faire croire que tout le monde avait la même interprétation que lui de la proposition Di Rupo. Petit à petit, le message passe: pas question de décaler la négociation BHV de la négociation pour la formation du gouvernement. Di Rupo lance une invitation aux 8 présidents de parti. Rendez-vous: cabinet de Laurette Onkelinx, 18 heures. Toute l’après-midi, l’hésitation grandit. Viendra, viendra pas? Wouter Beke pose une nouvelle condition. Avant de venir à la réunion, il veut connaître la réponse des autres présidents de parti à la proposition d’Elio Di Rupo. Pour être plus clair, Elio Di Rupo prend soin de préciser qu’il confirme l’invitation lancée "aux huit partis qui sont prêts à discuter sur la base de la proposition en cinq points qu’il a formulée mercredi, en toute transparence en tant que formateur".

Er is in die versie van La Libre geen sprake van een toezegging van eender welke partij op de eisen van Beke, maar alleen van een bevestiging van Di Rupo dat hij een uitnodiging stuurde aan acht partijen die bereid zijn te DISCUTEREN op basis van de vijf punten die hij als formateur formuleerde. Beke is in de val gelokt, of wellicht had het antwoord van de partijen geen enkel belang meer: CD&V had met veel show haar bocht gemaakt, en de kranten gingen vlijtig mee in het verkondigen van de boodschap dat Beke alles binnengehaald had. Quod non.

Welke slag haalt CD&V binnen?

Vrijdag 22 juli. Titel van een onlineartikel op de website van De Standaard: Beke: 'CD&V haalt slag binnen' Tekst: 'De CD&V heeft gekregen wat ze gevraagd heeft: eerst wordt onderhandeld over BHV en het communautaire. De regeringsvorming en het sociaal-economische aspect komen later. Dat zegt CD&V-voorzitter Wouter Beke op Radio 1.'

Beke vroeg een garantie van Di Rupo voor een 2/3de meerderheid voor de splitsing van BHV, op basis van zijn wetsontwerpen. Heeft hij die gekregen? Neen, het worden de ontwerpen van Di Rupo.

Beke vroeg een garantie voor het laten vallen van de 'ballast'. Heeft hij die gekregen? Niet, of toch minstens niet echt.

Beke beloofde geen onderhandelingen te beginnen zonder de N-VA. Heeft hij die belofte gehouden? Die zeker niet.

Beke heeft enkel een bepaalde volgorde van de onderhandelingspunten bekomen. Zijn preliminaire eisen werden niet of slechts schijnbaar ingewilligd.

CD&V laat zich dus opnieuw meesleuren in het spel waar ze in 2007-2010 al het slachtoffer van is geworden, met dramatische gevolgen voor de partij bij de verkiezingen in 2010.

Wat is er aan de hand?

Wat het engagement betreft niet te onderhandelen zonder de N-VA, dat heeft CD&V in elk geval niet gerespecteerd, terwijl ze dat even goed had kunnen doen. Was het niet zelfs Di Rupo die bleef beweren dat de N-VA absoluut moest meedoen aan de onderhandelingen? Men kan CD&V nu dus gerust kazakkendraaiers noemen. Als ze nu toch wil onderhandelen zonder de N-VA, waarom heeft Beke dan niet eerst gewacht op een duidelijk standpunt over BHV en de 'balast'? Volgens Dave Sinardet in La Libre, zaterdag 23 juli, bleek op de bijeenkomst van de G-20 van CD&V om 18 uur op woensdag 20 juli dat noch de CD&V-parlementsleden noch enkele 'partijtenoren' te vinden waren voor nieuwe verkiezingen. Als de angst voor verkiezingen domineert, met een mogelijke verdere afkalving van het aantal zetels, dan is men natuurlijk in een zeer zwakke positie om veel eisen te stellen aan andere partijen. De andere Vlaamse partijen zitten trouwens in hetzelfde schuitje, de reden wellicht waarom ze zich tam aansluiten bij het Franstalig front. De onderhandelingen zijn dus de onderhandelingen van de bangerikken, bang voor de banbliksem van de kiezers. Daar zal het Franstalig front verder schaamteloos gebruik van maken, wat al meteen bewezen is door Maingain, terwijl de eerste bijeenkomst van de acht partijen nog bezig was. Het enige wat men nog een beetje kan verwachten is, als het communautaire akkoord erg afwijkt van de Vlaamse Octopusnota, CD&V niet in een regering stapt. Dat is toch wat Beke, nog steeds in het interview van 23 juli beweert: "Wij zullen pas na een communautaire deal onze evaluatie maken over een regeringsdeelname." Of wordt het dan 'De kazakkendraaiers, deel 2 (wordt nog vervolgd)'?

Schrik hebben voor verkiezingen, en evenzeer schrik hebben voor het verder zetten van de huidige regering in lopende zaken, er bleef volgens CD&V dan niets anders over dan te willen onderhandelen. Nog Beke: "Het besef is gegroeid dat de N-VA zich vrijwillig helemaal buitenspel zou zetten, zonder ook maar enig mogelijk alternatief naar voren te brengen. voor ons was dat geen optie. Hadden we dat gedaan, dan zou iedereen geschamperd hebben dat de werkelijke agenda van CD&V bovenkwam: een regering van lopende zaken tot 2014, zoals MR-vicepremier Didier Reynders al eens heeft geopperd. Laten we nu werken aan BHV en een communautair akkoord. Als dat lukt, hebben we een fundamentele stap vooruit gedaan." Nog volgens Sinardet heeft ook sterk meegespeeld bij het kazakkendraaien van CD&V, de druk van de commentatoren in de Vlaamse media. Het is altijd hetzelfde met die commentatoren. Zie ook mijn eerder artikel 'Beke had gelijk' over die commentatoren de vorige weken, waar trouwens Sinardet mee aan de basis lag van vernietigende kritiek op CD&V, die hij samen met Luc Van der Kelen 'kiezersbedrog' voorwierp omdat CD&V toen niet wou onderhandelen zonder de N-VA.

Vooreerst heeft CD&V echter alleen tijd gekocht om niet weggeblazen te worden. Ze moet niet vandaag naar een N-VA tsunami van volgende verkiezingen. Dat geldt trouwens ook voor de VLD. Als ze iets kunnen bereiken, kunnen ze wellicht over enkele jaren wat stemmen recupereren. Daarvoor moet vermoedelijk zoveel gewijzigd worden aan de nota Di Rupo, dat het Franstalig front neen zal zeggen, en zullen de onderhandelende Vlaamse partijen toch weer toegeven. Dat betekent voor VLD en CD&V alleen maar uitstel van executie, hun overleven kopen ze hiermee niet. Nu of over enkele jaren, we naderen heel dicht het door de laatste voorzitter van de nog unitaire CVP-PSC al eind van de jaren zestig voorspelde moment dat er geen Belgische regering meer zal kunnen worden gevormd.

Wat is de analyse van Mark Grammens over de politieke situatie, welliswaar nog voor CD&V toezegde toch te onderhandelen zonder de N-VA? In Journaal van 14 juli '11, in een artikel met de titel 'Waarheen met de linkerzijde?':

'Sinds de verkiezingen van 2010 steken SP en Groen zoveel mogelijk stokken in de wielen van de dominante politieke strekking in Vlaanderen, de N-VA. Ze praten over partijvoorzitter De Wever in termen die nauwelijks verschillen van die van Le Soir. Ze noemen zich "de tegenmacht" tegen De Wever (aldus Caroline Gennez. in De Morgen, 2.7.11), en nemen klakkeloos alle stellingen van de PS, waarmee de partijen nauw samenwerken, over. Groen doet er nog een schepje bij, en reduceert zichzelf tot een aanhangwagen van Ecolo. Met een eigen standpunt komt Groen niet meer naar buiten. Hierdoor zijn SP en Groen voor hun Waalse vrienden zeer waardevol geworden. Vooreerst aritmetisch: met Groen en SP erbij kunnen de verenigde Franstalige partijen claimen een meerderheid van alle Belgen te vertegenwoordigen. Met dan ook nog VLD erbij, beschikken ze zelfs over een meerderheid in het parlement. Die kunnen op legitieme wijze België besturen en in stand houden, ook al zijn ze in Vlaanderen slechts een minderheid. Dat is het spel dat de Franstaligen thans spelen, en ze worden nog versterkt door de "oude krokodillen" in CD&V, die samen met de vakbondsleiders van ACV/ ACW het verbond van Franstalige partijen steunen. De Vlaamse politieke linkerzijde stuurt bewust aan op een polarisatie binnen Vlaanderen tussen een Belgisch-nationalistisch links (SP, Groen, vakbeweging, enz.) en een Vlaams-nationalisme dat ten dele samenvalt met de rechterzijde, waarbij VLD en de liberale opinie in het algemeen gespleten wordt tussen enerzijds een kombinatie van vlaamsgezinden (waaronder LDD) en konservatieve liberalen, en anderzijds de sterk door de belgicistische vrijmetselarij beïnvloede liberale voormannen, waarbij zich recentelijk, na enige opmerkelijke aarzeling, ook partijvoorzitter Alexander De Croo heeft aangesloten.'

Dat is dus niet alleen een verklaring voor het makke gedrag van de SP.a en Groen, maar verklaart ook de bocht die De Croo maakte. Hij die de stekker uit de vorige regering trok, gaat braafjes mee aan tafel zitten, en probeert mee Beke te lokken met valse beloften. Terwijl hij recent nog, toen hij toegezegd had mee te onderhandelen, nog verklaarde dat hij eigenlijk ook zou moeten wegblijven, zoals toen nog CD&V en N-VA, die nog geen ja gezegd hadden. Zijn 'ja' was eigenlijk een 'neen', want "we zijn bereid om aan tafel te gaan, maar dan wel om ervoor te zorgen dat men een andere richting inslaat, die van hervormingen en beperkingen van de uitgaven, en dat de weg naar nieuwe belastingen wordt gesloten." Hij bleef niet weg, volgens Grammens dus onder druk van de belgicistische vrijmetselarij. Wat ook de reden is, tegenover een front van ALLE Franstalige partijen staat maar weer eens een totaal verdeeld Vlaams politiek landschap, waarbij CD&V de doorslag gaf om rond de tafel te gaan zitten om te onderhandelen op basis van wat Mark Grammens het pamflet Di Rupo noemt, waarin "een perfide poging wordt ondernomen om de Vlaamse welvaart aan te tasten en de Vlaamse welvaartsstijging te blokkeren... Veel meer dan taalkwesties is het de transfertekonomie die België opbreekt. Dat verstaan de Walen niet, omdat ze het als een recht beschouwen dat het in hun ogen minderwaardige Vlaanderen hen onderhoudt. Hun praatjes over "solidariteit" maken de ergernis die hun hegemonistische arrogantie opwekt, alleen nog groter. Wie kan er "solidair" zijn met een volk dat alleen uit is op eigenbelang en plundering van de door een ander volk verworven welvaart?" (Journaal, 14 juli '11).

Maar zelfs bij onderhandelingen zonder de N-VA zien een behoorlijk groot aantal lezers van La Libre helemaal geen regeerakkoord tot stand komen. In een enquête op de website van La Libre stelde de krant de vraag: Pensez-vous que, sans la N-VA, les partis vont trouver un accord pour former un gouvernement ? (Stand 22.07, 18 uur)

1. Non: 85% (20640)
2. Oui: 15% (3676)

Total Votants : 24318