Geen Vlaams front, wel een centrum-rechtse regering aub

Als er al een staatshervorming zou komen, wordt ze totaal onbeduidend. De Vlamingen zouden genoegen moeten nemen met enkele symbolische kabouterpasjes van de Franstaligen en zelf grote toegevingen doen. Nu N-VA, CD&V en VLD elkaar eindelijk gevonden hebben voor Vlaams overleg en samenwerking van de hervormingsgezinden, kan men nu beter een staatshervorming begraven en een centrum-rechtse regering opzetten, die dringend hervormt wat nodig is, en zonder grondwetsherziening kan hervormd worden. En die daarna verkiezingen uitschrijft. Daarna pas wordt terug over de staatshervorming onderhandeld, als het hervormingsgezind front nog meer stemmen heeft gehaald. Ondertussen vermijdt men zo dat Di Rupo premier van België wordt.

(Noot, 26.06.11: Artikel geschreven vóór Maingain zijn herhaalde aanvallen op De Wever begon...)

De onderhandelingen lopen nu al ruim meer dan een jaar, en het einde is niet in zicht. Di Rupo is al formateur sinds midden mei, en we moeten pas een of andere nota verwachten tegen eind juni. Als die er dan al komt. Onderhand moet het toch zelfs voor een kind duidelijk zijn dat bij een regering met de PS (en CDH) er geen enkele ernstige hervorming komt. Geen grondwetsherziening, geen wijziging aan de financieringswet, geen hervormingen van prepensioenen, werkloosheid, van wat dan ook. Drie voorbeelden:

1. De Europese Commissie gaf België begin juni zes aanbevelingen om de economie structureel te hervormen. België moet onder meer zijn begrotingstekort sneller afbouwen door te snoeien in de uitgaven, de arbeidsmarkt dynamiseren (hervorming werkloosheid, langer werken) en het loonbeleid versoepelen (verschuiving lasten op arbeid naar hogere btw, hervorming van de index). Elio Di Rupo (PS) nam prompt de verdediging van het indexsysteem op zich. Er kan volgens hem geen sprake van zijn dat het 'sociale schild voor de burgers' wordt verzwakt. Ook de andere remedies kan de PS-voorzitter maar matig waarderen. PS-kopstuk Laurette Onkelinx zegde in alle duidelijkheid 'De analyse is goed, de remedies deugen niet.' Idem dito met Magnette. Met de PS komen er dus nooit broodnodige hervormingen.

2. Midden mei '11 begon Di Rupo tegen De Wever over ‘l'appauvrissement' van Wallonië en Brussel bij het voorliggende nieuwe model van financieringswet. Aanleiding was een tabel waaruit bleek dat het Waals en het Brussels Gewest elk 0,03 procent van het bbp zouden inboeten aan geldstromen tegen 2025, terwijl Vlaanderen 0,18 procent van het bbp zou winnen. Een mogelijke theoretisch berekende verarming van een luttele 70 miljoen euro over vijftien jaar (!) was – na meer dan 11 maanden onderhandelingen – het punt waarop het stokte. Beke, die tien weken bijna dag in dag uit had vergaderd met Di Rupo, kreeg per brief de bezwaren van de PS-voorzitter tegen het nieuwe financieringsmodel. Hij vond dat de uitgangspunten – geen verarming, geen uitkleding van de federale staat – niet overeind waren gebleven. Geen akkoord over de financieringswet is geen akkoord over de kern van het communautaire probleem en dus was de formatie toen alweer naar af. Di Rupo zei achteraf dat die brief vooral bedoeld was om zich in te dekken tegen Franstalige kritiek tegen de nota-Beke, maar ondertussen had hij ze wel geschreven, en had ze haar uitwerking: de discussie over de financieringswet was hiermee al weer eens van tafel geveegd. Eigenlijk was het al vorig jaar duidelijk, met de afspraak over de 'twaalf principes' waaraan een herziening van de financieringswet moest voldoen, dat er van eender welke hervorming of grotere responsabilisering niets in huis zou komen. ("On ne va pas le crier trop fort", s'esclaffait un francophone, "mais franchement, nous avons bien joué le coup: toutes nos balises et nos clauses de sauvegarde sont présentes. C'est un exploit". La Libre, 25 aug. '10). Met de PS komt er dus helemaal geen responsabilisering. (Zie ook artikel 01.09.10 'De transferts voor eeuwig gebeiteld')

3. Dat er geen grondige staatshervorming komt, werd ook al vorige zomer duidelijk beschreven door Mark Grammens in zijn Journaal van 12 augustus 2010. Zie een deel van zijn artikel hieronder, met de duidelijke titel 'Opdracht van Di Rupo: status-quo handhaven'. Wat zegde zijn voorganger Busquin als in 1999, in een interview in De Tijd: "Als de Vlamingen een staatshervorming blijven eisen," zo stelde hij, zal de PS op haar beurt eisen stellen die voor hen onbespreekbaar zijn: de uitbreiding van het Brusselse gewest, de terugkeer van Voeren naar Wallonië, de herziening van de taalgrens, constitutieve autonomie voor het Brussels gewest, enz. Wij willen duidelijk maken dat het een illusie is te geloven dat een staatshervorming zoals de Vlamingen die willen, mogelijk is" (De Tijd, 23.2.99). Is er iets veranderd? Neen. Wat stelde Di Rupo in zijn 'aanvullende nota' voor begin september vorig jaar? 500 miljoen voor Brussel ter compensatie van de splitsing van BHV, PLUS: de omzendbrieven Peeters zouden herschreven worden, en wel zo dat de Franstaligen in de faciliteitengemeenten al hun correspondentie en kiesbrieven terug in het Frans zouden krijgen, en maar om de zes jaar die vraag zouden moeten vernieuwen, de drie dwarsliggende burgemeesters zouden uitzicht krijgen op een benoeming bij het begin van de volgende regionale legislatuur, de Vlaamse voogdij in de zes faciliteitengemeenten zou aan banden worden gelegd, en tweetalige kamers van de Raad van State zouden bevoegd worden in plaats van eentalig Nederlandstalige. De taalwet zou in Brussel verder worden uitgehold. Een akkoord tussen de 3 gewesten om de mobiliteit, verkeersveiligheid en wegenwerken in de Vlaamse rand rond Brussel te regelen zou ingepakt worden in een bijzondere wet waardoor Vlaanderen telkens de toelating moet krijgen van de andere twee gewesten, Brussel en Wallonië, wanneer het de mobiliteitssituatie wil aanpassen. Een bijzondere wet kan slechts met een meerderheid in elke taalgroep gewijzigd worden. Ook met een bijzondere wet zou een 'metropolitane gemeenschap' opgericht worden, die samengesteld zou zijn uit vertegenwoordigers van alweer de drie gewesten voor een samenwerking tussen openbare diensten.Hiermee krijgt dus niet alleen het Brusselse, maar nu ook het Waalse gewest twee keer medebeslissingsmacht in het Vlaams gewest (zonder uiteraard enige wederkerigheid). Met de PS komt er nooit een grondige staatshervorming. (Zie ook artikel van 13.09.10 hierover 'De Wever: herbeginnen met een blanco blad, of nieuwe verkiezingen').

Tijd voor een regering zonder PS

Donderdag 16 juni '11 kwam er dan eindelijk schot in een Vlaamse samenwerking van de drie partijen die voor grondige hervormingen en voor minstens confederalisme zijn, met het appart overleg van N-VA, CD&V en Open VLD. Die drie Vlaamse partijen hebben wel aan Vlaamse kant een meerderheid in de Kamer, maar nog geen gewone meerderheid voor het geheel van de Kamer om grondige hervormingen door te voeren. Een gewone meerderheid kunnen ze wel bereiken door de MR op te nemen in de regering en een akkoord te maken met de ene verkozene van LDD en van de PP. Zo ontstaat een meerderheid met 77 stemmen en een oppositie van 73 leden. Die kan alles hervormen wat zonder grondwetsherziening kan hervormd worden. Daarna schrijft ze verkiezingen uit, waarbij deze partijen de verkiezingen zouden moeten winnen, voor hun moed om orde op zaken te hebben gesteld. Ook als N-VA in een dergelijke regering stapt die niets doet aan een staatshervorming en zelfs de splitsing van BHV voorlopig laat liggen, ben ik er van overtuigd dat ze een volgende keer nog meer stemmen krijgt, omdat ze een ecomomisch programma heeft uitgevoerd dat onze welstand en deze van onze kinderen vrijwaarde van de PS-potverteerders. Na de volgende verkiezingen kan dan terug over de staatshervorming onderhandeld worden, met dan nog sterkere partijen die voor minstens confederalisme zijn. Ondertussen vermijdt men zo ook dat een voor onze welvaart zo riskant personnage als Di Rupo premier van België wordt. En kunnen De Wever, Beke en De Croo hun unisono geuite kreet van gister aub inslikken: "We willen dat Di Rupo slaagt," (heren: da meen dje toch nie..) en ze vervangen door "We gaan verder zonder Di Rupo"? Alstublief?

Kan dat, een regering zonder meerderheid aan Franstalige kant? Dat zou toch geen enkel probleem mogen zijn, het omgekeerde is al een drietal jaar het geval. Vraag is natuurlijk of de MR het door de PS opgezette Franstalig anti-Vlaams front wil en durft verbreken, ten gunste van een coalitie die hervormingen doorvoert.

------------------------

Opdracht van Di Rupo: status-quo handhaven

In Meervoud (januari 2000) vertelde Guido Fonteyn, toen nog Wallonië-verslaggever van De Standaard, dat de nieuwe PS-voorzitter Elio di Rupo een goede indruk op hem had gemaakt. Di Rupo had begrepen, zei hij, dat een zelfstandig Wallonië niet leefbaar was, en had derhalve gekozen voor België. Volgens Di Rupo waren de grenzen van de regionalisering bereikt. Het bestaande federalisme kon alleen nog wat worden "verfijnd", maar niet meer "wezenlijk veranderd" aldus Di Rupo (volgens Fonteyn).

Uit niets is ooit gebleken dat Di Rupo inmiddels van mening zou zijn veranderd. De Vlaamse zegslieden die wel tekenen van "verandering" in de woorden en daden van Di Rupo hadden bespeurd, hebben daar nooit de bewijzen van kunnen leveren. In 1997 organiseerde Di Rupo's voorganger aan het hoofd van de PS Philippe Busquin het sindsdien perfekt verlopende vaste overleg tussen de vier Franstalige partijvoorzitters (PS, MR, Ecolo, CDH), op basis van de doelstelling die Di Rupo aan Fonteyn had kenbaar gemaakt: hardnekkig en eensgezind verzet tegen alle Vlaamse aspiraties voor een verdere regionalisering. Dat eensgezinde front hield goed stand tijdens de jaren-Leferme (2007-10), en doet dit nog steeds. Over de in Belgischgezinde kringen levende myte als zou er in de houding van de Franstalige partijen tegenover Vlaanderen iets veranderd zijn, stelde Bart de Wever kort vóór de jongste verkiezingen (in Knack, 19.5.10): "Ik geloof daar geen snars van". Voor De Wever ging het louter om een taktisch "doen alsof'. "De Franstalige partijen zijn sinds (de verkiezingen van) 2007 communautair altijd op hun strepen blijven staan. Waarom zou dat ineens anders worden?" vroeg Knack (19.5.10) zich af. Op die vraag kwam geen antwoord.

Het was Busquin die het Franstalige verzet tegen de verdere regionalisering had georganiseerd, en het was Busquin die, bezeten door de idee, of juister door de angst dat de Franstaligen uiteengespeeld konden worden en bijvoorbeeld in ruil voor geldelijke beloften toch ooit tot toegevingen bereid zouden zijn, de niet-regionalist Di Rupo had aangesteld tot zijn opvolger, wel wetend dat hij hiermee koos voor een "hardliner". "Wij zullen ons verzetten tegen de opname van om het even welk artikel (in de grondwet) dat de deur openzet voor een verdere staatshervorming," betoogde Busquin (De Tijd, 5.3.99). De sindsdien door de Franstalige partijen bedreven strategie werd door Busquin uitvoerig en openhartig aangekondigd: "Als de Vlamingen een staatshervorming blijven eisen," zo stelde hij, zal de PS op haar beurt eisen stellen die voor hen onbespreekbaar zijn: de uitbreiding van het Brusselse gewest, de terugkeer van Voeren naar Wallonië, de herziening van de taalgrens, constitutieve autonomie voor het Brussels gewest, enz. Wij willen duidelijk maken dat het een illusie is te geloven dat een staatshervorming zoals de Vlamingen die willen, mogelijk is" (De Tijd, 23.2.99).

Zo gaat dat ook met Di Rupo, al spreekt hij zachtere taal en hoopt hij met slimmigheidjes de Vlamingen om de tuin te leiden. Zo beweert hij openlijk dat hij de Vlamingen ("de stem van de Vlaamse kiezer") begrepen heeft, en dus ook een staatshervorming wil, maar hij voegt daar wel steeds aan toe: een "evenwichtige" staatshervorming, wat Franstalige codetaai is voor een staatshervorming die vol Vlaamse toegevingen zit zodat ze voor Vlaanderen niet meer lonend is. Een konkreet voorbeeld is de overdracht van de gezinspolitiek, inclusief de kindertoeslagen, aan ... ja, aan wie? Voor Vlaanderen zijn dat automatisch de gemeenschappen, die immers naast de gewesten bestaan om juist zulke bevoegdheden uit te oefenen die niet territoriaal maar persoonsgebonden zijn. Waarop de Franstalige partijen, onder leiding van de PS, zeggen: akkoord met het Vlaamse voorstel tot overheveling van de gezinspolitiek maar dan wel naar de gewesten, inclusief het Brusselse gewest. Dit zou een forse uitbreiding van de Brusselse gewestbevoegdheden betekenen, wat voor Vlaanderen onaanvaardbaar is. Dat laatste weten de Franstaligen ook, maar op die manier hopen ze dat de van oorsprong Vlaamse eis wegens Brussel op een Vlaams veto zal stranden, waarna het voorstel kan worden afgevoerd. Voor de schijn heeft men eerst iets toegegeven, er nadien onaanvaardbare voorwaarden aan verbonden, en dus komt men uit bij het door de Franstaligen gewenste status-quo.

(Mark Grammens in Journaal, 12 augustus 2010)