"La Belgique nous appartient"

Drie basisprincipes van de Franstalige politici maken een voor de Vlamingen aanvaardbaar en evenwichtig akkkoord onmogelijk. Een: de Franstaligen willen in zoveel mogelijk beleidsgebieden een vetorecht behouden en willen daarom geen staatshervorming 'in de diepte'. Twee: de transferts zijn hun verworven recht. Drie: met Frans moet men (bijna) overal bediend geraken. Zo komt er nooit een volwaardige federale staat tot stand en krijgen de regio's geen echte verantwoordelijkheid. Als de Franstalige politici hun been stijf houden, leidt dit op de duur wel tot de uitvoering van hun plan B dat ze zeggen niet te willen: de ontmanteling van België.

Vrijdag 8 oktober '10 stelt de koning Bart De Wever tot 'verduidelijker' aan. Onmiddellijk daarop, in het weekeind van 9/10 oktober, gaat Di Rupo ten aanval. Als verwittigingssalvo aan De Wever dat hij niet zal krijgen wat hij wil? Di Rupo maakt volop reklame voor een 'plan B'. Dat voorziet het behoud van een klein-België, bestaande uit Wallonië, Brussel en zo mogelijk nog minstens de faciliteitengemeenten, nadat Vlaanderen per referendum voor zijn onafhankelijkheid zou kiezen. Denk hij nu echt dat hij een politicus die België wil zien verdampen onder druk kan zetten door te dreigen met een splitsing van dat land? Met dan nog een dreiging waarvan Di Rupo en Onkelinx zelf zeggen ze eigenlijk helemaal niet te willen uitvoeren... Ceci n'est pas un plan B... Maandag 11 oktober pakt La Libre op de voorpagina uit met een foto van Di Rupo, met zijn uitspraak "La Belgique nous appartient". Volgt op blz. 4-5 een verslag met de uitspraken van Di Rupo tijdens het weekeind in de studio's van de RTBF en RTL-TVi. Als een van de Vlaamse partijen voor onafhankelijkheid zou kiezen, eist hij dat hierover in Vlaanderen een referendum wordt georganiseerd. De man die het niet neemt dat De Wever contact opnam met de MR in augustus, want over de samenstelling van de Franstalige onderhandelaars heeft deze volgens Di Rupo niets te zeggen, komt hier dicteren wat men in Vlaanderen moet doen. (Wat natuurlijk perfect past in wat hierna onder punt 1 nader beschreven en onderzocht wordt). En moest een meerderheid in Vlaanderen voor een splitsing zijn, dan is plan B van toepassing: "Dès lors, nous garderions la Belgique avec Bruxelles et la Wallonie et les habitants de la périphérie pour autant qu'ils le souhaitent. Car la Belgique nous appartient..." Het is er eindelijk uit, de grondhouding: La Belgique nous appartient. Een grondhouding die leidt tot een verzuchting als 'On nous a pris la Flandre'. We hebben België niet kunnen maken tot een Franstalige staat, we hebben Vlaanderen niet kunnen verfransen, of overal faciliteiten krijgen, en dan vallen we terug op een plan B: een kleiner België als een Franstalige natie, zonder de Vlamingen.

Peter de Graeve (filosoof, decaan van de faculteit architectuur en kunsten van de Associatie KULeuven en lid van de Gravensteengroep) schrijft daar op 13 okt '10 een artikel over in De Tijd, met de titel 'Di Rupo gedraagt zich als rauwe kapitalist'. Enkele uittreksels:

"Luidop denkend aan de mogelijkheid van een zich afscheurend Vlaanderen (een steeds realistischer wending in het Belgische draaiboek), liet Di Rupo zich in de krant La Libre Belgique ontvallen dat de staat Wallo-Brux in dat geval met het merk België zou gaan lopen. Want, voegde hij eraan toe, ‘la Belgique nous appartient’. Dat eenvoudige zinnetje verdween geruisloos in de rode gordijnen. Niemand nam er akte van. Nochtans vormen net die vier woorden het einde van het vierde bedrijf. De hele tragiek van onze verdoemde natie ligt in die ene zin vervat. Hier werd, in een al dan niet vermeende woede, gekwelde trots of gekrenkte eer - kortom, op het summum van de dramatische actie - een akelige waarheid uitgesproken. Het is, jammer genoeg, de waarheid van het Belgische drama. Oui, la Belgique leur appartient. Franstaligen beschouwen dit land, als het erop aankomt, als hun eigendom. Het is hun onroerend goed. Nederlandstaligen worden hooguit geduld als huurders, en dat wil zeggen: hún huurders. De huurder mag heus wel de kleur van de verf bepalen, of de motiefjes van het kamerbreed tapijt. Maar als het huis moet vertimmerd, is vooral de mening van de eigenaar van tel. Bart De Wever (N-VA) sprak vorige week - tot woede, alweer, van de protagonist - over ‘reuzenstappen’ en ‘dwergpassen’. Hij formuleerde daarmee een aanklacht tegen de dubbele maatstaf waarmee in dit land over het Belgische huis wordt gemarchandeerd. De ene mag spreken als bezitter van het land, de ander moet de taal van de gebruiker hanteren. De Belgische democratie is in eigendom, de Vlaamse in bruikleen. Om het in de termen van het Romeins recht te zeggen: er is geen ‘emancipatio’, België wordt niet ‘uit handen gegeven’ - car la Belgique leur appartient. Ja, het ging slechts om een dreiging, een emotie. Maar die doet meer dan een gevoel vertolken, ze verraadt een ijzeren logica. Want als Di Rupo er in één adem aan toevoegt dat na een splitsing de inwoners van de faciliteitengemeenten, ‘als zij dat wensen’, mee verhuizen naar de nieuwe staat, gaat het alweer om een superieure wens: de wens van de Franstalige in Vlaanderen, die telkens weer dat tikkeltje zwaarder weegt dan de wensen van Nederlandstaligen in België. Dit is de logica: het personaliteitsbeginsel is een recht van eigenaars, het volgt hen overal, waar ze ook gaan; het territorialiteitsbeginsel is slechts een recht van huurders, dat vervalt zodra de eigenaar zelf in het pand zijn intrek neemt."

'La Belgique nous appartient'. Zoals de Graeve het beschrijft, geeft die eenvoudige zin duidelijk de gemoedsgesteldheid weer van de Franstalige politici bij elke onderhandeling. Dat ze dit land als hun eigendom beschouwen, en de Vlamingen alleen aanvaarden als hún (goed betalende) huurders. Uit hun optreden kan men drie principes distilleren:

1. We moeten over een zeer ruime vetomogelijkheid blijven beschikken op alle beleidsgebieden
2. De 'interpersonele' solidariteit moet gegarandeerd behouden blijven - transferts zijn zoiets als een 'mensenrecht'
3. Het 'droits des gens': we moeten overal Frans kunnen praten

Bij elk van hun voorstellen kan men die principes terugvinden, en kan men vaststellen dat elk Vlaams voorstel wordt afgeketst als 'inacceptable' als het onvoldoende rekening houdt met die principes. Laten we die drie principes wat nader bekijken.

1. We moeten over een zeer ruime vetomogelijkheid blijven beschikken op alle beleidsgebieden

Aan Vlaamse kant hoort men regelmatig de verzuchting dat men niet verstaat waarom de Franstalige politici zo moeilijk doen over de transfert van bevoegdheden van het federale niveau naar de gewesten en gemeenschappen, 'terwijl zij dan toch ook even goed bevoegdheden krijgen'. De Franstalige politici zien dat echter helemaal anders: bij een federale bevoegdheid kunnen ze over alles meepraten en mee beslissen. Wanneer een bevoegdheid overgeheveld wordt, hebben ze in Vlaanderen en over de Vlamingen niets meer te zeggen. En dat is iets dat ze blijkbaar niet kunnen verdragen. Ze willen overal hun zegs over doen, meer nog, niets mag zonder een meerderheid van Franstaligen beslist worden. Dankzij de alarmbelprocedure, bijzondere wetten en pariteit in de regering hebben ze bovendien op federaal niveau een vetorecht op elke beslissing gekregen. De gewone democratische meerderheid is volledig uitgeschakeld en vervangen door een blokkeringsmacht van de minderheid. Als bevoegdheden naar de deelgebieden overgeheveld worden, hebben de Franstaligen (bijna) niets meer in de Vlaamse pap te brokken. Ze kunnen wel nog met bevoegdheids- en belangenconflicten de Vlaamse decreetgever het leven zuur maken, wat ze ook herhaaldelijk doen, maar uiteindelijk kunnen ze een Vlaamse beslissing niet tegenhouden. Op federaal niveau kan er echter niets gebeuren zonder hun akkoord. Daarom ook willen ze dat bij het overhevelen van bevoegdheden deze nooit een volledige sector van het bestuur betreffen, maar altijd slechts brokstokken. Beste voorbeeld: milieu. De gewesten mogen gerust de Europese richtlijnen omzetten in regionale wetgeving, daar hebben de Franstaligen geen probleem mee. Toch blijft er federaal een milieuminister met mini-bevoegdheden, zodat de Franstaligen tenslotte toch bij alle belangrijke aspecten betrokken blijven. Idem voor landbouw, een gewestmaterie, maar met uitzonderingen, en dus met behoud van een federale minister van landbouw. Zo blijft er steeds een mogelijkheid om in elk domein nog mee te spreken, en die restgebieden komen steevast terecht bij een Franstalige minister. En zelfs als een bevoegdheid overgeheveld is, proberen de Franstaligen nog federaal geld te gebruiken. Zie het grootstedenbeleid, dat eigenlijk een pure gewestelijke materie is. Toch besliste de federale ministerraad, zelfs in lopende zaken, begin december '10 voor het eerste halfjaar 2011 nog 30 miljoen te geven aan de 17 grootsteden die contracten ‘duurzame stad’ ondertekenden met de federale minister van Grootstedenbeleid Michel Daerden. Alhoewel het dus geen federale bevoegdheid meer is, draagt een federale minister nog de titel van 'minister van Grootstedenbeleid'. Een van de vele verdoken vormen van transferts: Vlaanderen krijgt minder dan 45 procent, Wallonië 33 procent en Brussel 25 procent.

1.1. Het veto via bijzondere wetten

Wanneer er dan toch moet overgeheveld worden om de Vlamingen tegemoet te komen, stelt Di Rupo het middel van de bijzondere wetten en de bijzondere meerderheden voor. Dat bijtelt een afspraak vast op zo een manier dat er slechts aan kan gewijzigd worden met een wet die goedgekeurd wordt met zowel een drievierden meerderheid als een meerderheid van Franstaligen en Vlamingen. Een bijzondere wet kan dus slechts met een meerderheid in elke taalgroep gewijzigd worden, waardoor er alweer een vetorecht ontstaat. Zo stelde hij voor het extra geld voor Brussel - voor hem moet dat 500 miljoen per jaar zijn zoals hij de kiezers in zijn kiescampagne beloofd had - vast te leggen in een bijzondere wet. Dat is dus een sterkere grendel dan voor een grondwetsherziening, waar er alleen sprake is van een tweederdemeerderheid, zonder dat er een meerderheid per taalgroep nodig is. De bijzondere wetten volgen de logica van een confederatie van onafhankelijke staten, en zouden dus maar mogen gelden na uitvoering van een of ander plan B, of de verdamping van België.

Di Rupo heeft bovendien twee heel sluwe extra systemen bedacht om bij een boedelscheiding zowel Brussel als hele delen van Vlaams Brabant minstens tot contesteerbaar gebied te kunnen uitroepen, om het alsnog te proberen in te lijven in een 'Wallo-Bruxelles' van zijn plan B (of om geld te kunnen eisen in ruil voor het laten vallen van een internationale contestatieactie over dat gebied?). Volgens zijn 'ultiem voorstel' van vrijdag 3 september '10 gaat het om:
- een akkoord tussen de 3 gewesten over de mobiliteit, verkeersveiligheid en wegenwerken in de Vlaamse rand rond Brussel, ingepakt in een bijzondere wet waardoor Vlaanderen telkens de toelating moet krijgen van de andere twee gewesten, Brussel en Wallonië, wanneer het de mobiliteitssituatie wil aanpassen.
- het oprichten van een 'metropolitane gemeenschap', die via een bijzondere wet samengesteld zou zijn uit vertegenwoordigers van alweer de drie gewesten voor een samenwerking tussen openbare diensten.

Hiermee krijgt dus niet alleen het Brussels, maar zelfs ook het Waals gewest twee keer medebeslissingsmacht in het Vlaams gewest (zonder uiteraard enige wederkerigheid).

De Wever heeft zich blijkbaar ook - totaal niet te begrijpen - op dat pad van de bijzondere wetten begeven, want zijn 'ultieme nota' van clarificateur eindigt met volgende voorstel:
"Gelet op de grote interactie op velerlei bevoegdheidsdomeinen (mobiliteit, economie, werk…) worden de drie Gewesten uitgenodigd om samenwerkingsakkoorden te sluiten over zoveel mogelijk beleidsdomeinen. Gelet op de pendel van en naar het Brussels gewest en de centrale ligging, wordt in een bijzondere wet ingeschreven dat voor verkeersplannen en wegenwerken die de toegang of uitgang tot Brussel betreffen, er een verplicht voorafgaand overleg dient plaats te hebben tussen de betrokken gewesten."
De Wever stelt geen afschaffing voor van enige vetomogelijkheid van de Franstaligen, maar gaat mee in het vermeerderen van de inspraak van de twee andere gewesten in Vlaanderen. Begrijpe wie kan..

Vande Lanotte neemt het concept van Di Rupo van een 'metropolitane gemeenschap' over. Helaas beschikken sommige media over zijn nota van meer dan 60 bladzijden, maar krijgen we ze niet te lezen. We moeten het stellen met een samenvatting in enkele zinnen, gemaakt door 'embedded' journalisten die niets dan lof hebben voor Vande Lanotte. We krijgen dus maar te lezen wat ze willen lossen, en hoe ze het willen presenteren. Volgens De Standaard
- gaat Vande Lanotte in op de vragen van de Franstalige partijen om de taalwetgeving in Brussel te versoepelen, maar gaat hij niet in op de Vlaamse eis die regels afdwingbaar te maken
- roept de nota "een ‘metropolitane gemeenschap' in het leven, met vertegenwoordigers van de drie gewesten en van gemeenten die wensen toe te treden, naar het voorbeeld van de metropool Lille. Dit was een eis van de Franstaligen, die moeilijk ligt bij de Vlamingen omdat het een ‘verbrusseling' van de Rand inhoudt. De metropolitane gemeenschap buigt zich onder meer over samenwerking wat betreft openbare werken, leefmilieu en ruimtelijke ordening en socio-economische kwesties."

Bij De Wever zou per bijzondere wet bepaald worden dat er voorafgaand overleg verplicht is, wat al een verregaande toegeving is aan de 'uti possidetis'-obsessie van de Franstaligen, maar bij Vande Lanotte weten we helemaal niet, gezien de kranten de tekst voor zichzelf houden, wat die 'metropolitane gemeenschap' voor bevoegdheden zou krijgen, en welke bevoegdheden het Vlaams gewest op zijn eigen grondgebied zou moeten delen zowel met Brussel als met Wallonië. De taalwetten in Brussel versoepelen hoort bij punt 3 hieronder.

1.2. Minder maar dieper? Inbuvable, inacceptable, impensable, inconcevable, incongru, exclu, etc...

Sinds ongeveer een week heet het van Vlaamse kant 'minder maar dieper'. Men zou één thema van de staatshervorming dieper uitwerken, en andere zaken laten vallen. Bijvoorbeeld alles regionaliseren wat met tewerkstelling samenhangt, een volledige regionalisering van het arbeidsmarktbeleid, en hiervoor de overheveling van de kinderbijslag laten vallen bijvoorbeeld. Zoiets vloekt echter volledig met het hier besproken principe dat de Franstaligen overal hun zegs moeten kunnen doen, een feitelijk vetorecht op zoveel mogelijk materies willen behouden. Dus is 'in de diepte' voor de Franstalige politici nog minder aanvaardbaar dan 'in de breedte', om niet te zeggen: helemaal niet aanvaardbaar, nooit en nimmer bespreekbaar. Meteen na de aankondiging van het 'verdiepingsspoor' reageerde Joëlle Milquet (CDH) 's morgens al op de radio dat er niet geraakt mag worden aan de werkloosheidsuitkeringen. Dat betekent dus dat men een volledige overheveling van het arbeidsmarktbeleid mag vergeten. Zolang overdrachten naar de deelgebieden nog gingen over onderwijs of wegenonderhoud, konden de Franstalige politici leven met het stomp wapen van de bevoegdheids- en belangenconflicten. Wat interesseerden hen de eindtermen in het Vlaams onderwijs, of de putten in Vlaamse wegen? Nu het echter om zaken gaat die hen veel meer interesseren en waar ze willen op wegen, zal met die ingesteldheid vermoedelijk geen akkoord tot stand komen over 'samenhangende bevoegdsheidspaketten' met een 'grote diepgang'. Bij alles wat federaal is, hebben ze een feitelijk vetorecht. Waarom zouden ze dat opgeven? En als eigenaar van België is het toch hun plicht op al de meubels te passen, niet alleen op die in hun kamer...

1.3. Artikel 35 van de grondwet toepassen: inbuvable, inacceptable, impensable, inconcevable, incongru, exclu, etc...

Didier Reynders probeert zijn MR weer te doen meespelen. Hij verkondigt al veel weken dat de communautaire onderhandelingen op een andere manier moeten worden gevoerd en de twee taalgemeenschappen eerst moeten uitmaken wat ze op federaal niveau nog samen willen doen. Artikel 35 van de grondwet uitvoeren heet dat dan technisch. Dat is voor Onkelinx ondenkbaar, want dan zouden de Franstaligen op hun knieën moeten zitten. Stel je voor, de eigenaar de la Belgique die met zijn huurder onderhandelt over de verbouwingen van la Belgique qui lui appartient!

Zie bijvoorbeeld het interview met Laurette Onkelinx (PS) in La Libre, 11 jan '11:
Interviewer: Le MR propose de reconstruire plutôt que de “se déchirer les lambeaux de la Belgique” ? N’est-ce pas plus constructif ? On peut arriver au même résultat
Onkelinx: Non, ce n’est pas vrai, ce n’est pas vrai, ce n’est absolument pas vrai. Le MR dit "voyons ce que l’on peut faire ensemble". La N-VA va répondre : "rien". Que dira le MR : il va devoir quémander, point par point, ce qu’ils veulent encore faire ensemble. Ils diront : "S’il vous plaît, ne peut-on encore faire quelque chose ensemble ?" Vous imaginez ? C’est se mettre à genoux et supplier. Non ! Nous, nous partons de l’Etat fédéral que nous faisons évoluer en accordant plus de compétences aux Régions et aux Communautés.

De dag erna is haar echtgenoot nog duidelijker in een opiniestuk in Le Soir. Zonder de MR noch Reynders te vernoemen, schrijft Marc Uyttendaele - jurist en grondwetspecialist - dat die manier van onderhandelen die Reynders voorstelt verraad is, waarbij men zich overlevert aan de vijand. Wie wil onderhandelen over de uitvoering van artikel 35 van de grondwet (Art 35: 'De federale overheid is slechts bevoegd voor de aangelegenheden die de Grondwet en de wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd, haar uitdrukkelijk toekennen. De gemeenschappen of de gewesten zijn, ieder wat hem betreft, bevoegd voor de overige aangelegenheden ....') is zoals 'De Burgers van Calais' die hun stad voor tweehonderd jaar overleverden aan de vijand. 'De Burgers van Calais' waren zes burgers die met de strop om de hals en in een hemd gekleed in 1347 de sleutels van de stad aanboden aan de Engelsen die de stad al elf maand omsingelden. De inwoners van Calais werden gespaard, maar de stad kwam voor twee eeuwen onder Engels bestuur. Om België te redden moet dus verder onderhandeld worden zoals men bezig is, schrijft Uyttendaele, anders worden de Franstalige partijen 'de burgers van Calais' die ervoor verantwoordelijk waren dat de stad twee eeuwen onder buitenlands gezag kwam ('Pour sauver la Belgique, il n’y a donc pas d’autre méthode que celle qui est utilisée aujourd’hui. A défaut, les partis francophones se transformeront en bourgeois de Calais, une ville qui, à la suite de leur initiative, fut pendant deux siècles sous domination étrangère.').

1.4. Volksunie in 1993 bedrogen

De Vlamingen zijn maar weer eens de vijanden, en geen landgenoten. Bovendien weet hij te vertellen dat het helemaal niet de bedoeling was dat artikel 35 ooit zou toegepast worden. Dat was een list om de Volksunie over de brug te krijgen om de staatshervorming van 1993 goed te keuren. Voor de opstellers van dat artikel was het volgens hem duidelijk dat het dode letter moest blijven. Kan men duidelijker toegeven dat men mafieuse praktijken toepaste en bewust een onderhandelende partij bedroog. ('Il a été inscrit, en 1993, dans la Constitution à la seule fin de convaincre les parlementaires de la Volksunie – ancêtre de la N-VA – de soutenir une réforme qui parachevait le modèle fédéral belge. C’était une manière de dire aux nationalistes flamands que leur heure n’était pas venue, mais qu’un jour peut-être… Il est donc étrange que ce soient des responsables politiques francophones qui proposent aujourd’hui de donner vie à une disposition constitutionnelle qui, dans l’esprit de l’essentiel de ses auteurs, devait rester lettre morte.') Opiniestuk 'Les bourgeois de Calais sont francophones'

(Uyttendaele geneert er zich dus niet voor te stellen dat de Franstalige onderhandelaars bewust de Volksnunie bedrogen. Sinds 1993 is daar blijkbaar niets aan veranderd, ten minste als men het verhaal in De Morgen van zaterdag 8 januari '11 mag geloven: "De Morgen en La Libre Belgique onthullen wat er sinds de val van de regering-Leterme II gebeurde. Hoe het vreemde optimisme van de eerste weken wegsijpelde en het wantrouwen aan de macht kwam. Een onthullende blik op een politiek schimmenspel, in zeven delen. Vandaag leest u in het eerste deel de reconstructie van de geheime gesprekken in sterrenrestaurant Bruneau, op zaterdag 28 augustus '10....
Siegfried Bracke stelt Louis Michel voor een boekje open te doen over zijn ervaringen met Elio Di Rupo. Het MR-zwaargewicht legt in detail uit waarom je met Di Rupo absoluut alle afspraken op papier moet hebben. Maar de PS-voorzitter heeft tijdens de onderhandelingen met de zeven partijen tot nog toe geen enkele geschreven nota op tafel gelegd. En dat stoort De Wever duidelijk. Louis Michel vertelt een verbouwereerde N-VA-voorzitter dat zelfs een schriftelijke overeenkomst met Di Rupo niet altijd volstaat. Na de regionale verkiezingen van 2004 gooide de PS-voorzitter de liberalen uit de Franstalige regeringen. In hun plaats kwamen het cdH en de groenen. En dat ondanks een geschreven voorakkoord tussen PS en MR dat zelfs bij een notaris was neergelegd.")

1.5. Een Vlaamse meerderheidsbeslissing: un désastre

Le Soir chat met Philippe Moureaux op 12 oktober 2010

Vraag van chatter 'Philippe': Pourquoi ne pas réaliser un référendum sur l'avenir de notre pays et de sa monarchie?
Antwoord van Philippe Moureaux: Un référendum national décidé par un Parlement national à majorité flamande consisterait à poser des questions qui conduiraient à un désastre pour la minorité francophone. Si on pense à des consultations populaires, elles devraient, pour tenter de dénouer l'écheveau (= streng, kluwen) belge, se faire au niveau régional.
Vraag van chatter 'Frouch' (in het Nederlands): Waarom niet één enkele kieskring invoeren? Geen BHV-probleem meer, en geen Walen tegen Vlamingen meer?
Antwoord van Philippe Moureaux (eveneens in het Nederlands): Sympathiek idee, maar jammer genoeg dodelijk voor de Franstaligen die definitief zouden geregeerd worden door een machtige en onontkoombare Vlaamse meerderheid.

Een Vlaamse mening die het zou halen is dus noch min noch meer 'un désastre' en zelfs één kieskring is een gruwel, want dat zouden de Franstaligen geregeerd worden door een Vlaamse meerderheid.

1.6. Besluit van punt 1: le veto nous appartient!

Het is duidelijk dat de Franstaligen alle voordelen van een 'solidaire' federale staat willen combineren met het voor hen voordelig principe dat geld als een lid van een confederatie van onafhankelijke staten. Zij zitten sinds 1970 in een confederale logica, niet de Vlamingen. Toen werd de pariteit in de regering ingevoerd en de alarmbelprocedure. Hiermee kunnen de Franstaligen de goedkeuring van elke wet tegenhouden die hen niet zint, zoals we gezien hebben op donderdag 29 april '10 toen ze de alarmbel gebruikten tegen een stemming van de wet over de splitsing van BHV. Niet alleen een wet 'die de betrekkingen tussen de gemeenschappen ernstig in het gedrang kunnen brengen', maar elke wet over eender wat kunnen ze tegenhouden. Een parlementaire meerderheid heeft dus geen enkel belang of gewicht, en het meerderheidsprincipe wordt helemaal onderuit gehaald door deze pariteit. Hiermee krijgen de Franstaligen de voordelen van twee totaal verschillende werelden: een vetorecht zoals van toepassing in een confederatie van onafhankelijke staten, maar met behoud van de baten van solidariteit en transferts van een federale staat. Een situatie die in geen enkel ander land bestaat: in de Duitse Bundestag zitten meer Wessi's dan Ossi's, maar de ex-Oost-Duitsers hebben geen bijzondere rechten om iets lam te leggen. In het Zwitsers parlement (Nationalrat) zitten meer Duits- dan Franstaligen, maar ook daar geen enkele speciale behandeling van 'minderheden' te bespeuren in de grondwet. Als de helft van de Zwitserse verkozenen aanwezig is kan gestemd worden. Wetten worden aangenomen als de helft van de aanwezigen ze goedkeurt. Dus een wet kan gestemd worden met een vierde van de verkozenen, met enkele zeldzame uizonderingen, die niets met minderheden te maken hebben, maar met spaarzaam bestuur. Zo moeten minstens de helft van de leden (niet dan: de helft van de aanwezigen, wel de helft van de leden) van zowel de National- als de Standesrat (Senaat) hun goedkeuring geven voor grote uitgavenverhogingen.. Een spaarzame overheid, beducht voor 'gratis' verhalen. Hier zorgen blokkeringen en evenwichten allerhande ervoor dat de overheden ons geld door ramen en vensters gooien en er geen efficiënt bestuur mogelijk is.

2. De 'interpersonele' solidariteit moet gegarandeerd behouden blijven - de transferts zijn een 'mensenrecht'

Dat vergt geen lang betoog, dat is voor iedereen duidelijk denk ik. Alleen dus enkele sprokkels hierover:

- "Sans la solidarité interpersonelle, la Belgique ne m' interesse plus" (Philippe Moureaux, PS) in Le Soir van 18 juni '08

- Humo: Heeft u zich al 's werkelijk proberen in te leven in dat scenario van Plan B?
Di Rupo: Onze studiedienst bestudeert àlle opties. (...) Nogmaals: splitsen is niet onze wens. De 4,5 miljoen Franstaligen vragen eigenlijk niks, behalve de middelen om verder werk te kunnen maken van de economische heropleving van Wallonië. (Elio Di Rupo, geïnterviewd door Tom Pardoen in Humo, 26 oktober 2010). Anders gezegd: Wij vragen alleen maar de bestendiging van de transferts.

- De PS herhaalt sinds 13 juni dat twee dingen onbespreekbaar zijn: de splitsing van de sociale zekerheid en het behoud van de solidariteit in de geldstromen.

- Dinsdag 24 augustus '10 komt een akkoord over de financieringswet tot stand, maar nog alleen over de principes die bij de herziening zouden gelden. In het Franstalig kamp klinkt al meteen dat er voldoende hindernissen en garanties in zitten zodat de Walen niet armer zullen worden. ("On ne va pas le crier trop fort", s'esclaffait un francophone, "mais franchement, nous avons bien joué le coup: toutes nos balises et nos clauses de sauvegarde sont présentes. C'est un exploit". La Libre, 25 aug. '10). In klare tekst: de transferts blijven nog onbepaalde tijd rustig verder lopen, zelfs na eender welke herziening van de financieringswet. Bovendien zullen op basis van die principes de Franstaligen hun zeg blijven doen over Vlaanderen, zelfs over de zogenaamd naar de deelstaten overgehevelde fiscale bevoegdheden: de progressiviteit van de regionale belastingen moet behouden blijven (verbod voor Vlaanderen dus om een of andere vorm van vlaktaks in te voeren), fiscale concurrentie tussen de entiteiten is niet toegelaten (terwijl juist dat een kenmerk is van een zekere autonomie van deelstaten. Ik denk dat de Zwitsers ons voor gek verkaren als ze een dergelijke afspraak lezen), niemand mag armer worden, enz

Er komt dus alleen meer fiscale schijnautonomie voor de 3 gewesten, want met de 12 afgesproken principes is er helemaal geen sprake van autonomie. Zoals het er nu naar uitziet, komt er alleen een afzonderlijk rubriekje op het aanslagbiljet van de belastingen voor de gewestbelasting, in plaats van een globale dotatie van de federale overheid. Zo hebben de gewesten minder autonomie dan eender welke gemeente. Bij de 12 principes komen beide aspecten samen: zowel dat ze het laatste woord willen behouden, zelfs op de eigen belastingen van de gewesten, als dat ze de transferts willen vereeuwigen.

3. Het 'droits des gens': we moeten overal Frans kunnen praten

Ook hierover moet niet veel gezegd worden. De eisen en de houding in het algemeen zijn bekend: de huidige taalgrens is 'onaanvaardbaar', de - op geen enkele manier gerespecteerde - tweetaligheid van ambtenaren in het Brussels Gewest moet worden afgeschaft, de faciliteiten moeten uitgebreid worden en eeuwig behouden in de faciliteitengemeenten, men wil overal Frans kunnen spreken, er is een corridor nodig, enz... Philippe Moureaux (PS) stelde in Le Soir van 18 juni '08 dat België hem alleen nog interesseert, mits de eeuwige vergrendeling van de huidige transferts, drie volwaardige Gewesten, waarbij Brussel een gewest met Franstalige dominantie wordt door het 'herzien' van de taalwetten die er de Vlaamse minderheid beschermen, een uitbreiding van Brussel, de splitsing van BHV tegen permanente faciliteiten tot in Aalst, Mechelen, Leuven en wellicht nog verder, een een brede verbinding van Brussel met Wallonië. Charles Michel zegde in een interview in La Libre, pas dit weekeinde (za 15 jan '11), dat wanneer de MR bij de onderhandelingen betrokken wordt, zij een uitbreiding van Brussel eisen tegen de splitsing van BHV. Of daar iets van terug te vinden is in de voorstellen van Di Rupo en Vande Lanotte komen we niet te weten.

Voor zaken waarbij ze geen veto hebben blijft er het wapen van de pesterijen met bevoegdheids- en belangenconflicten. Zo werd tegen de Wooncode in 2006 twee keer door de Franse Gemeenschap en door het Waals Gewest een belangenconflict ingeroepen omwille van de bepaling dat kandidaat-huurders van een sociale woning zich bij de inschrijving op de wachtlijst en bij de aanvaarding van de woning bereid moeten verklaren het Nederlands te leren. Dat zou de belangen van de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest ernstig schaden. Dat is geen federale loyauteit, maar gemeen buren pesten. Na de goedkeuring van de wooncode door het Vlaams parlement heeft de Franse Gemeenschapsregering nog de vernietiging gevraagd aan het Grondwettelijk Hof, dat in zijn arrest nr. 101/2008 van 10 juli '08 het beroep verwierp.

Tot besluit

Waarom zouden de Franstaligen hun vetorecht laten vallen? Hun pariteit in de regering? Hoever zullen ze willen gaan om met N-VA en CD&V tot een regeerakkoord te komen? (Of geeft CD&V uiteindelijk toe, en komt er een akkoord zonder de N-VA?) Echter: stoer vasthouden aan die drie principes stuit op steeds meer weerstand in Vlaanderen, wat uit de verkiezingsresultaten blijkt. Wellicht lukt het nog één keer om voldoende Vlaamse partijen over de streep te halen en akkoord te gaan met een regeringsakkoord waarin die drie principes zoveel mogelijk gevrijwaard zijn? Wanneer de Franstaligen die drie principes echter als basis blijven nemen, zorgen ze er zelf voor dat een plan B, dat ze zeggen niet te willen, steeds dichterbij komt: de ontmanteling van België. Als ze echt iets over hebben voor België moeten ze die eigenaarshouding laten vallen: de houding van het 'vijand denken', het veroveren, overal een veto over te willen. Als ze die drie principes laten varen en zo vrede sluiten met hun anderstalige landgenoten, kan meteen een akkoord tot stand komen, toch minstens over alle communautaire kwesties. Tot vandaag is daar echter geen enkele aanduiding voor te vinden, en komt het einde van het huidige België onherroepelijk elke dag een stapje dichterbij.

Toemaat: voor een democratischer België/Vlaanderen

Als België verdampt, wordt Vlaanderen dan een onafhankelijke lidstaat van een democratisch Europa, zoals de N-VA vooropstelt? 'Europa' is echter niet democratisch. Of het nu België blijft, of een onafhankelijk Vlaanderen wordt, de deelname aan de ondemocratische Europese Unie moet in vraag gesteld worden. Moet niet overwogen worden uit de Europese Unie en alle mogelijke andere 'internationale' verbanden te stappen, zoals uit de VN vóór hier islamofobie strafbaar wordt gesteld? Alleen nog deel uitmaken van een te vormen confederaal echt democratisch Europa, naar Zwitsers model, waar de burgers van elk land het laatste woord hebben via bindende referenda? Binnen Europees verband zou België/Vlaanderen de EU kunnen verlaten en lid worden van de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA).