Collectivitische intoxicatie

Delta Lloyd bank wil vooral bedrijven en vermogende particulieren goed bedienen. De Standaard maakt daarvan een heel ander verhaal, en beweert dat de bank de helft van haar klanten wil dumpen. Dat de SP.a dit gebruikt om in het nieuws te komen kan men verwachten. Dat de verbruikersorganisatie OIVO een klacht indient bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding, is al veel gekker. Maar wat denken van een column in de nieuwsbrief van Liberales, waarin het voornemen van Delta Lloyd een immorele, discriminerende en onethische beslissing wordt genoemd. De collectivitische intoxicatie slaat blijkbaar overal toe.


De bank Delta Lloyd wil zich tegen eind 2011 omvormen tot voornamelijk een nichebank voor bedrijven en vermogende particulieren. Met een marktaandeel van 1,6 procent in sparen en 3,1 procent in kredieten is de bank in België te klein om als algemene bank op te tornen tegen Fortis, KBC of Dexia, de crisis heeft de winstmotor aangetast en de Nederlandse moeder ziet na de beursgang af van overnames. De nieuwe politiek werd tijdens een persconferentie op maandag 13 december '10 toegelicht door CEO Piet Verbrugge. Die werd in allerijl belegd nadat de week daarvoor alarmerende berichten opdoken in de pers over een nakende snoei in het aantal kantoren en het personeelsbestand. Over die heroriëntatie wordt op de laatste bladzijde van De Standaard van dinsdag 14 december bericht, met de titel 'Bank dumpt 'arme' klanten'. Journalist Nico Tanghe dikt de hele zaak aan en brengt er een morele beoordeling in, waarbij hij meteen tot het eigen besluit komt dat met de geplande koerswijziging de helft van de klanten volgend jaar de deur gewezen wordt: "Wie niet onder deze strenge criteria valt - wat voor maximaal de helft van de 250.000 klanten het geval is - zal volgend jaar na een individueel gesprek vriendelijk maar beslist de uitgang gewezen worden. Althans, daar komt het op neer". Tanghe weet dus nu al 'waar het op neerkomt' en dat bijna de helft van de klanten 'gedumpt' zal worden. Op basis van die berichtgeving en onmiddellijke negatieve reacties hierop van de SP.a en OIVO (zie verder) wordt topman Piet Verbrugge dezelfde dag nog op het matje geroepen in Terzake (op Canvas). Daar zegt hij duidelijk: "wij gaan geen enkele klant afstoten." Volgens hem heeft "een bepaalde pers" zijn woorden verkeerd weergegeven, en er "een heel ander verhaal van gemaakt". Wat hij gezegd had aan de pers maandag was net het omgekeerde van wat De Standaard ervan heeft gemaakt. Hij herhaalt in de studio van Terzake wat hij maandag tijdens de persconferentie verklaarde: "Wij gaan basisproducten aanbieden aan een basiskwaliteit tegen een basisprijs, zoals ook de Aldi doet." De Standaard had geschreven dat Verbrugge op de persconferentie zou hij verklaard hebben: "Wie op zoek is naar een Aldi, is bij ons aan het verkeerde adres." Journalist (of is het collectivistisch propagandist?) Tanghe maakt dus van 'aanbieden van basisproducten aan een basisprijs' net het omgekeerde, dat wie bij Delta Lloyd op zoek is naar een Aldi, aan het verkeerde adres is. Zo kan hij beweren dat de helft van de klanten volgend jaar buitengegooid wordt, en kan er een sensationeel ogende titel boven het artikel geplakt worden: Bank dumpt 'arme' klanten. Zakelijke en correcte berichtgeving heeft blijkbaar geen enkel belang. In De Tijd (14.12) klinkt het verslag van de persconferentie heel anders: 'Volgens Verbrugge beantwoordt zeker al de helft van de 145.000 cliëntenadressen (waar meerdere cliënten kunnen wonen) aan het profiel. Met alle cliënten vindt volgend jaar een gesprek plaats om te zien of ze aan het profiel voldoen. Voor wie dat niet het geval is, zullen ‘de faciliteiten anders ingericht worden’, stelt Verbrugge. ‘Voor cliënten die een Aldi willen, zullen we een Aldi maken’, klinkt het. Verbrugge hoopt jaarlijks 7.000 tot 8.000 nieuwe cliënten in de doelgroep binnen te halen.'

Ivo Mechels van Test-Aankoop wordt er in het artikel in De Standaard bijgehaald. Die moet toegeven dat er "wettelijk niets tegen is in te brengen. Het staat elk bedrijf vrij te kiezen. Wat voor ons telt, is dat de armere klanten van Delta Lloyd Bank voldoende keuze hebben als consument en dat de basisbankdienst gevrijwaard blijft. Maar ethisch stel ik mij vragen en ik vrees grote reputatieschade."

Welke 'ethische vragen' hij zich daarbij concreet stelt komen we niet te weten. Terwijl de gevreesde reputatieschade toch alleen werd veroorzaakt door de tendensieuse berichtgeving van de journalist? De volgende dag (15.12.10) kan Nico Tanghe oogsten wat hij de dag ervoor zaaide met zijn artikel: schrijven over de protesten van de SP.a en OIVO. Hij gaat verder op zijn ingeslagen weg (Titel: 'Boosheid over tactloos Delta Lloyd') met morele en beoordelende kwalificaties, met woorden als 'klanten verbannen', 'rotte onderdelen amputeren', en de tussentitel 'wegpesten': "Samen met de Belgische top kiezen de Nederlanders voor een complete 'restyling' van hun bankpoot, waarbij de rotte onderdelen worden geamputeerd en de dochter klaargemaakt wordt voor een doorstart als trendy nichebank voor het marktsegment van rijke particulieren... Als Delta Lloyd zijn plannen doorzet, worden straks tienduizenden bestaande klanten naar één en hetzelfde centraal kantoor in Brussel verbannen". Tanghe blijft dus volharden, en weet het nog altijd beter dan Piet Verbrugge, die dezelfde dag in een interview met een andere journalist in De Standaard zegt: "'Geloof het of niet, maar ik heb de indruk dat onze klanten het veel beter begrepen hebben dan sommige journalisten. Nogmaals: wij sturen geen klanten weg. Zij krijgen lokaal een beperkte dienstverlening, geld afhalen bijvoorbeeld. Voor het overige verwijzen we ze door naar een nog op te richten centraal kantoor in Brussel. We zullen dat de klanten individueel melden, waarna iedereen vrij kan beslissen of hij wil blijven of niet."

De socialisten springen dinsdag al meteen op de desinformatie van Nico Tanghe in DS om 'de banken' aan te klagen, maar vooral om zelf in het nieuws te komen natuurlijk. Belga, 14 december '10: "Volgens Bonte (SP.a) is de bank zijn kleine spaarders gewoon aan het buitenpesten. Meer fundamenteel stelt hij zich de vraag of de overheid zich zomaar moet neerleggen bij het blinde winststreven van de geredde banken. 'Eén jaar na een nooit gezien reddingsplan blijken de banken agressiever dan ooit', oordeelt de socialist. 'Als elke bank het voorbeeld van Delta Lloyd volgt en de lagere inkomensgroepen dumpt, dan zal er wellicht een bank voor de armen nodig zijn.' Gelijkaardige geluiden klinken bij de PS, die gewag maakt van 'totaal onaanvaardbare praktijken'. 'Dit toont een totaal gebrek aan respect en ethiek ten aanzien van de klanten en getuigt van een wil om een bancaire segregatie door te voeren gebaseerd op fortuin, leeftijd en diploma', besluit kamerlid Karine Lalieux."

Het OIVO, Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties, (met in de raad van bestuur de politiek gekleurde vakbonden en ziekenkassen en verenigingen zoals KAV en KWB) springt ook mee op de kar om zich in de belangstelling te werken. In een persbericht laat het prompt dinsdag weten dat het "van mening is dat deze denigrerende uitspraak (NvdR: de vergelijking met Aldi) een nieuwe (en verdere) stap vertegenwoordigt in het duidelijke gebrek aan ethiek en in het misprijzen voor consumenten in moeilijkheden, die dagelijks kampen met de gevolgen van een crisis die met name door die banken veroorzaakt werd en die heel wat opofferen om uit dat dal te geraken." De organisatie kan "zulk gebrek aan ethiek en respect voor de consumenten niet aanvaarden," en diende daarom klacht in bij het 'Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding'. Krijgt het CGKR straks nog klachten van consumenten voor discriminatie omdat Delhaize bepaalde kaarten om te verzamelen uitdeelt en Colruyt niet?

La Libre begint zijn berichtgeving over de nieuwe politiek van Delta Lloyd op woensdag 15 dec '10 wel op een nuchtere en correcte manier:
"Des services de base pour la clientèle de base et des services à forte valeur ajoutée pour les clients disposant d’un joli patrimoine: telle sera la nouvelle approche commerciale de Delta Lloyd Bank, qui souhaite désormais se consacrer à une niche bien précise, celle des "nantis".
Daarna wordt nog gemeld dat de PS en het OIVO (CRIOC) protesteren tegen de geplande segmentering, het OIVO naar het CGKR trekt, maar krijgt ook Verbrugge de ruimte om te herhalen dat er geen heksenjacht komt en kan hij zijn 'Aldi'-concept uitleggen. (Artikel 'Delta Lloyd, banque élitiste?')

De kern van de zaak, die wel op zijn plaats zou zijn op economiebladzijden, is dat Delta Lloyd met zijn nieuwe koers probeert twee heel verschillende segmenten te bedienen: de bestaande (misschien zelfs nieuwe?) niet vermogende klanten, met (goedkope) basisproducten, en de meer kapitaalkrachtigen, met een meer persoonlijke service. In het ene segment krijgt Delta Lloyd te maken met banken als Argenta, Centea of Axa, in de nichemarkt van vermogende klanten zal ze zich moeten weren tegen gevestigde waarden als de Bank J.Van Breda, die zich al vele jaren presenteert als "een gespecialiseerde adviesbank die zich uitsluitend richt tot ondernemers en vrije beroepen". (Enig protest hierover gehoord van consumentenorganisaties?). Bank Delen is "gespecialiseerd in het beheer van hoofdzakelijk particuliere vermogens", en Bank Degroof noemt zich "de grootste onafhankelijke private en zakenbank van België". Tot nu was men in de financiële wereld of een bank voor iedereen, of een bank voor vermogenden. Delta Lloyd probeert nu blijkbaar beide formules onder één dak te slijten, waarbij de meest vermogende klanten, vanaf 500.000 euro roerend vermogen en een spaarcapaciteit van 3.000 euro per maand, een 'Nagelmackers-cliënt' worden, naar de naam van de private bank die ze in 2005 overnam. Kan men het vergelijken met de voedingsdistributie, waar in de supermarkten van Delhaize en Carrefour merkproducten staan, naast eigen distributiemerken en producten tegen discountprijzen? Maakt Verbrugge daarom de vergelijking met Aldi? Dat zou een interessante reportage kunnen zijn, met meningen van andere bankiers. Maar liever gaat DS de sensatietoer op en bericht ze tendentieus over een bank omdat ze een nichemarkt opzoekt. Dat laatste is vloeken tegen het collectivistisch gedachtengoed, en dat merkt men meteen aan de reacties: "Deze vorm van bankieren hoort niet thuis in onze economie," zegt Bonte. "Alle Belgen zijn gelijk voor de wet, en ook voor de banken," zegt Jelle Vancoppenolle van OIVO. Ze hadden maar een klein zetje nodig om hun mening te kunnen rondbazuinen in de kranten en op TV, geleverd door De Standaard.

Je zou tot nu nog kunnen spreken van de 'usual suspects' die reageren op de tendentieuse berichtgeving in De Standaard. Meteen volgden enkele anderen met hun raaskallen. In Terzake (14.12) kwam Servais Verherstraeten (CD&V) zeggen dat Delta Lloyd "nu gewone mensen die hun kost verdienen nu echt minacht en zeer vernedert." Hij vindt de opstelling onetisch en doet een oproep aan alle klanten om voor een andere bank te kiezen. Is zo een oproep om een bank op de knieën te krijgen niet pas het eerste onetisch feit in dit verhaal? Ook Gwendolyn Rutten (VLD) komt er zeggen dat ze het "een belediging vindt naar veel mensen toe". Meesurfen dus op de verdraaide presentatie van de feiten, gestart in De Standaard van die dag. Dat is allemaal echter nog maar klein bier vergeleken met een column van Frederick Ongena in de wekelijkse nieuwsbrief van Liberales, in de uitgave van 17 december, over die wijziging van de bedrijfspolitiek van Delta Lloyd, met de titel 'Winstdoel kan discriminatie niet verantwoorden'. Hij ziet wel in dat het "van levensbelang is dat een onderneming beschikt over de grootst mogelijke maatschappelijk verantwoorde ondernemingsvrijheid om het eigen beleid in eer en geweten te bepalen en uit te voeren". Maar net hier knelt zijns inziens het schoentje aanzienlijk. En dan komt het! Ongena heeft het niet meer over een belediging of zoiets, maar hij noemt de beslissing van Delta Lloyd drievoudig slecht, want ze is zowel immoreel als onethisch en discriminerend:

"Waar de vrije markt vandaag elke private onderneming terecht de vrije keuze laat over de te volgen beleidskoers, laat het economisch en wettelijk kader Delta Lloyd bank inderdaad toe de beslissing te nemen niet de klant maar wel het (potentiële) vermogen, op basis van algemene criteria die verband houden met leeftijd, vermogen en diploma, centraal te stellen. Een goed werkende vrije markt die duurzaam en ethisch ondernemen vooropstelt, zou een dergelijke immorele, discriminerende en onethische beslissing genadeloos moeten afstraffen. Bovendien, waar de vrije markt toelaat dat een bank zelf bepaalt tot welk marktsegment zij zich richt, zou de vrije markt ook moeten toelaten dat elk individu vrij kiest of zij een noodlijdende bank helpt of niet. Het zijn immers alle belastingbetalers, inclusief degene die nu door Delta Lloyd worden verguisd, die banken op de rand van de ondergang een voortbestaan hebben gegarandeerd."

Dat de SP.a er een potje van maakt, en het heeft over 'het blinde winststreven van de geredde banken', is spijtig voor de waarheid, maar kan niet echt verwonderen. Ongena blijkt evenwel in hetzelfde bedje ziek, terwijl Delta Lloyd geen staatssteun kreeg, maar ondertussen wel 6 miljoen euro moet betalen voor een bankenheffing. Wat heeft de steun aan sommige noodlijdende banken te maken met het kiezen van een marktsegment door een gezonde en dus niet door alle belastingsbetalers geredde bank? In zijn besluit volhardt hij in de onzin: "Kortom, het is goed dat een vrije markt een onderneming de mogelijkheid biedt eigen keuzes en beleid te bepalen. Dat het nemen van keuzes impliceert dat immorele, onethische en discriminerende beslissingen kunnen genomen worden is evenwel slechts positief indien dezelfde vrije markt een dergelijk handelen kan bestraffen."

Hoe kan Liberales zo een geraaskal publiceren? (We hebben het hier toch niet over exuberante bonussen van traders in verlieslijdende grootbanken...). Niet alleen bij De Morgen en De Standaard, maar nu ook bij Liberales is de collectivistische verdwazingsvirus, annex emo-journalistiek, binnengedrongen.