Vlaamse kranten: ondermijners?

De meeste hoofdredacteurs van de Vlaamse kranten schuiven de schuld van het afspringen van de onderhandelingen op de 'caractériels' van de N-VA. Omdat die een engagement over de herziening van de financieringswet wil koppelen aan een deel van het extra geld voor Brussel? Voor die Vlaamse journalisten is het dus blijkbaar normaal dat de transferts blijven, en alleen de Vlamingen hierdoor verder verarmd mogen blijven? Een onverantwoord ondermijnen van onze belangrijkste onderhandelaar, die voor het belang van de Vlamingen werkt.

Zaterdag 28 augustus '10 publiceert La Libre (LLB) een artikel met wat er nog zou overblijven van de federale bevoegdheden en van de federale ministers, als het hele N-VA-programma zou worden uitgevoerd. U hoeft het niet te lezen om te weten dat er daar uiteraard nagenoeg niets zou overblijven. De titel zegt het al: 'En appliquant à la lettre le programme de la N-VA, le gouvernement fédéral deviendrait un vaisseau fantôme'. Een spookschip dus. Maar heeft u Bart De Wever bij de lopende onderhandelingen de ontmanteling van nagenoeg elke federale bevoegdheid horen eisen, de volledige opsplitsing van de sociale zekerheid, de afschaffing van federale verkiezingen, het invoeren van de republiek? Daar heb ik in elk geval niets over gehoord of gelezen.

De beschamende Vlaamse perscommentaren

En dan komen we bij de perscommentaren van de Vlaamse gazetten van maandag 30 augustus, over de crisis bij de onderhandelingen. Om in de grond te zakken van schaamte.

Opdat u zou kunnen oordelen, moet hier uitgebreid uit hun artikels geciteerd worden. Met commentaar in cursief.

Volgens Luc Van der Kelen in Het Laatste Nieuws zal de onderhandelingscrisis niet aan Di Rupo gelegen hebben. "De preformateur heeft zijn uiterste best gedaan en heeft voorstellen op tafel gelegd, die in het zuiden van het land verregaand waren. Als er al twijfel was, lag die vooral bij de CDH van Joëlle Milquet omwille van haar positie in Brussel. Ook over BHV heeft Di Rupo veel meer prijsgegeven, vanuit de vaste wil om een akkoord te bereiken, dan iemand voor mogelijk had gehouden. De compensaties voor de Franstaligen zijn marginaal, vergeleken bij de hoge eisen van sommige partijen voor de verkiezingen." ... "Feit is dat de caractériels van de NVA het zeer moeilijk hebben met enkele randfenomenen van BHV zoals de mogelijke benoeming van de drie FDF-burgemeesters. Men stelt zich meer en meer de vraag wie de N-VA eigenlijk bestuurt? Is De Wever hun leider of een lijder? Zijn ze bij de N-VA in staat om ook de andere kant zijn symbool te gunnen, waarmee hij naar zijn militanten en zijn kiezers kan? De ultieme voorstellen die op tafel werden gelegd, door CD&V-voorzitter Beke en door Di Rupo zelf, stonden zo dicht bij mekaar dat een akkoord voor het grijpen lag. Opmerkelijk dat het trouwens volstond voor twee Vlaamse partijen." 500 miljoen extra voor Brussel, is dat nu al een marginale compensatie? En zie maar eens wat die caractériels van de N-VA volgens LLB allemaal niet hebben geëist.

Bart Eeckhout in De Morgen: "Honderd miljoen per jaar meer of minder voor Brussel. Formeel gesproken zijn de regeringsonderhandelingen op dat ene punt vastgelopen. De financiering van Brussel is de ‘ligne rouge’ van de preformateur, het punt waarop hij niet meer wou of kon toegeven, het punt ook waarmee hij zijn ongeruste achterban meende te kunnen sussen." ... "Maar dit conflict gaat echt niet over hoeveel geld dat de Franstaligen wel en de Vlamingen niet aan de zogenaamde hoofdstad van Vlaanderen wensen te geven. Waar het deze cruciale onderhandelingen aan ontbreekt, al wekenlang, is onderling vertrouwen." ... "Dat het vertrouwen is weggesijpeld aan de onderhandelingstafel mag in zeer grote mate op rekening geschreven worden van Bart De Wever. De N-VA-voorzitter toont in deze overlegronde dat hij, zijn immense populariteit ten spijt, (nog) niet het karakter heeft van een verantwoordelijk leider. De lichtzinnigheid waarmee hij onzinnige beloftes deed aan Di Rupo — over de financieringswet, over geld voor Brussel in ruil voor een cleane splitsing van BHV — kan nog aan een gebrek aan ervaring geweten worden. Het verbazende gemak waarmee hij zijn eed nu al tot twee keer toe verbrak, is evenwel dodelijk voor de verdere samenwerking met andere partijen. Wat ook de verdere uitkomst van deze regeringsvorming mag zijn, dit is niet iets wat een eerzuchtig politicus als Elio Di Rupo snel vergeet. Waar het De Wever en zijn hele Strategogroep waarlijk aan ontbreekt, is moed. Moed om uiteindelijk ja te zeggen tegen een communautair akkoord, dat niet met de klap het hele N-VA-programma uitvoert, maar waarvan de contouren een staatshervorming beloven die qua ambitie naast de werkstukken van Martens en Dehaene mag staan. Moed om uiteindelijk ja te durven zeggen tegen partners die nooit natuurlijke bondgenoten zullen zijn, maar die bereid waren om een eerbaar compromis af te sluiten."

Toch moet Bart Eeckhout toegeven dat Bart De Wever niet de enige schuldige is voor de voorlopige mislukking: "De reden waarom de N-VA-top de jongste dagen zo gecrispeerd aan tafel zit, is dat sommige Franstalige onderhandelaars het nuttig en nodig vonden om aan bevriende media te laten uitschijnen dat dat akkoord over de financieringswet een lege doos was, en dat die herziening niet gauw zou komen. Letterlijk citaat: ‘C’est reporté’ — het is uitgesteld. Tweeënhalf woord en een apostrof volstonden om de onderhandelingen te doen vastlopen." Het gaat helelaal niet 'om honderd miljoen meer of minder per jaar', want zelfs Bart De Wever was bereid tot 500 miljoen aan Brussel toe te kennen, ALS dat in de besparingsronde van alle Belgische overheden nog kan. Minstens 100 miljoen zouden ze in elk geval krijgen. Kan Eeckhout er niet inkomen dat die 'tweeënhalf woord en een apostrof' de eed is die de Franstaligen de dag zelf al verbreken, en het vertouwen bij De Wever deed verdampen? Welke eed verbrak De Wever trouwens twee maal? Volgens De Wever zelf heeft hij geen enkele eed gezworen, wel vooraf enkele grote principes afgesproken met Di Rupo. Is het niet eerder Di Rupo die zijn engagement niet nakwam, toen bleek dat de federalisering geen grote samenhangende bevoegheidspaketten bevatte, maar her en der wat bevoegheidjes? Pas dan legde De Wever de herziening van de financieringswet op tafel. En pas nadat de tweeënhalf woorden werden uitgesproken en die herziening een lege doos kon worden, koppelde hij een deel van het geld voor Brussel aan die herziening. Eeckhout vertelt het verhaal alsof hij tot de Franstalige delegatie behoort. Voor hem geldt hetzelfde verwijt als voor Van de Kelen: zie maar eens wat die caractériels van de N-VA allemaal niet hebben geëist. Eeckhout liegt dus als hij beweert dat de N-VA niet de moed heeft om ja te zeggen tegen een communautair akkoord, dat niet met de klap het hele N-VA-programma uitvoert.

Ook voor Liesbeth Van Impe in Het Nieuwsblad ligt de schuld bij de N-VA: "N-VA, met in het kielzog CD&V, vraagt meer ‘garanties’, een verre echo van de rampzalige onderhandelingszomer in 2007. Het gaat dus niet over de gemaakte afspraken, maar over de vraag of N-VA gelooft dat de Franstaligen die afspraken ook zullen naleven. Net als het tekstfetisjisme van Joëlle Milquet (CDH) is de roep om garanties in wezen een teken van wantrouwen. Na 80 dagen staat N-VA op dat vlak blijkbaar nog geen stap verder dan in het begin, alle toegevingen aan beide kanten ten spijt. Dat is vreemd, maar het zij zo." Mevrouw Impe, en als dat wantrouwen nu eens terecht was?

Idem voor Bart Sturtewagen in De Standaard. Ook voor hem ligt de schuld bij de N-VA: "Van meet af aan was duidelijk dat de verkiezingsuitslag van 13 juni slechts een kans op een uitweg bood voor zover De Wever en Di Rupo een verstandshuwelijk konden sluiten. De Wever doorbrak dat prille bondgenootschap toen hij de financieringswet onverhoeds op tafel legde. Di Rupo voelde zich sindsdien allicht door De Wever te ver uit zijn kamp gelokt en koos gisteren voor de terugtocht. De koning weigert, maar de as is stuk." Weinig logisch, als hij eerder in zijn stuk vaststelt:" Kenschetsend is dat het op het einde voor de Franstaligen alleen nog over geld ging: als er dan toch een onverteerbaar akkoord moet komen over bevoegdheden, verantwoordelijkheid en BHV, geef ons dan zoveel geld voor Brussel dat we de bittere pil kunnen slikken. Hoe Di Rupo's laatste voorstellen, met honderden miljoenen voor de hoofdstad, te rijmen vallen met de dwingende noodzaak om het begrotingstekort de komende vier jaar met 25 miljard euro te doen krimpen, mag Joost weten. Zonder grotere financiële verantwoordelijkheid van de deelstaten voor hun verruimde bevoegdheden zou de federatie trouwens toch recht op de budgettaire muur afgaan. Er lag, ondanks de geboekte vooruitgang, nog steeds geen coherent plan voor een nieuw Belgisch verhaal op tafel."

Ondermijners

Wat een intrieste pers, die niet eens empathie toont voor De Wever, en hem zeer ten onrechte met alle zonden van de mislukking overlaadt. Die niet eens de vraag stelt of Di Rupo geen eigen agenda heeft. Die zich op sleeptouw laat nemen door de pathetiek van de Franstalige onderhandelaars, die 'verraad' roepen omdat hen dat taktisch goed uitkomt. Laat staan dat die journalisten er begrip zouden voor hebben dat de houding van De Wever (en CD&V) in het belang is van de Vlamingen, en zij dit dan ook verdedigen. Voor hen mogen de transferts dus blijkbaar onverminderd verder gaan, en mag Brussel 500 miljoen extra krijgen zonder dat er daar enige rationalisatie gebeurt. Wie daar tegen is is een caractériel, een eedbreker, een onbetrouwbare onderhandelingsparter. Zijn ze dan zo naïef, als ze niet minstens belichten dat de Franstaligen, en specifiek Di Rupo met zijn doembeeld van de chaos, het permanent maken van de transferts op het oog hebben, met bovenop de invoering van een nieuw soort vetorecht, naast de al bestaande? Volgens het principeakkoord over de herziening van de financieringswet wordt er schijnbaar meer financiële autonomie in het vooruitzicht gesteld voor Gewesten en Gemeenschappen. Ze zouden ook een grotere responsabilisering krijgen, met meer eigen belastingen. Maar federaal krijgen de Franstaligen volgens dat principeakkoord er een nieuw soort vetorecht bij, want er mag geen andere belastingssysteem ingevoerd worden en er mag geen fiscale concurrentie ontstaan. Dat is autonomie van een poppenkastpop. En de transferts worden vereeuwigd, want 'niemand mag armer worden'. Hebben ze één Franstalige politicus aan de tand gevoeld over wat bedoeld is met 'maintenir des mécanismes de solidarité' en 'ne pas appauvrir les différentes entités', zoals het in het principeakkoord over de financieringswet staat? En toch is het allemaal alleen de schuld van de N-VA. Terwijl die wellicht al - door een gebrek aan ervaring? - veel te veel toegegeven heeft dat ons later zuur kan opbreken (Zie een afzonderlijke analyse van de onderhandelingen: 'De transferts voor eeuwig gebeiteld?'). Voor die Vlaamse journalisten is het dus blijkbaar normaal dat de transferts blijven, en alleen de Vlamingen hierdoor verder verarming mogen ondergaan? Die gazettenschrijvers ondermijnen dus onze eigen onderhandelaars, die met veel stemmen een mandaat gekregen hebben om ten bate van Vlaanderen te onderhandelen. Wat bezielt die mensen toch om zich voor de kar te laten spannen van Franstalige intimidatiepogingen?

Gelukkig zijn er nog andere stemmen

Gelukkig was er nog VLD-voorzitter Alexander De Croo. Volgens hem (persconferentie 30 aug '10) is het standpunt van CD&V en N-VA om het extra geld voor Brussel te koppelen aan garanties voor de financieringswet, de redelijkheid zelf. ‘Wat nu op tafel ligt, is niet het model voor een België van de 21ste eeuw. Het zal niet voor stabiliteit zorgen, maar bevat integendeel kiemen van instabiliteit. Het bevat bovendien erg weinig responsabilisering van de regio's en lijkt meer op een loketfederalisme: de regio's mogen het geld uitgeven, maar hun ruimte om beleid te voeren is beperkt.'
Eerder op die dag hadden de Vlaamse werkgeversorganisaties Voka, Boerenbond en Unizo verklaard dat het 'van groot belang is nu bindende afspraken te maken over een staatshervorming', inbegrepen fiscale autonomie inzake personen- en vennootschapsbelasting', omdat alleen zo de deelstaten kunnen 'geresponsabiliseerd worden voor hun eigen beleidskeuzen'.