De Wever: herbeginnen met een wit blad, of nieuwe verkiezingen

Di Rupo heeft de Wever gerold, en Vlaanderen bedonderd met zijn zogenaamd 'evenwichtig compromis'. Zijn 'ultiem compromis' is het omgekeerde van een 'accord équilibré', maar eerder misbruik van vertrouwen. Als De Wever terug begint te onderhandelen moet het met de teller op nul zijn. Het moet gaan over de toepassing van artikel 35 van de grondwet, de financieringswet en de besparingen van 25 miljard. Zoniet: nieuwe verkiezingen.

De twee linkse Vlaamse partijen (sp.a en Groen!) hebben zich verbonden met de huidige Waalse onderhandelingspartijen, en zijn bereid een voor Vlaanderen uiterst nadelig zogenaamd 'compromis' van Di Rupo te aanvaarden. Over de begrotingsproblemen van 25 miljard euro, de justitiedossiers , de asiel- en migratieproblematiek, de hervorming van de federale politieke instellingen, enz., enz., is blijkbaar nog niet eens echt onderhandeld. Met de woorden van Mark Grammens: "Men staat nergens. Er komt geen splitsing van de sociale bijstand (dat is wél deelstaatsbevoegdheid in alle andere federale landen), en ook geen splitsing van de gezondheidszorg (wél in bijna alle federale staten), misschien van de gezinsbijslagen, niet van de sociale wetten (bijv. arbeidsongevallen), niet van de werkloosheidsbestrijding, niet van de pensioenen (wél bijvoorbeeld in Spanje en Zwitserland), er wordt niets gesplitst in de sociale zekerheid, en ga maar door. Het is niet ernstig meer." (Journaal, 9 september '10).

De Wever had, naar eigen zeggen in Terzake van 30 augustus '10, vooraf een 'herenakkoord' gesloten met Di Rupo, waarbij er geld voor Brussel stond tegenover een splitsing van BHV zonder grote Vlaamse toegevingen, en een grote overdracht van bevoegdheden naar de Gemeenschappen en Gewesten. De Wever hoopte dat er bij die overdracht voldoende grote homogene bevoegdheidspakketten met het bijhorende geld naar de G&G zouden overgeheveld worden, met responsabilisering, door veel meer voor eigen inkomsten te moeten instaan. Daarbij zou de financieringswet vanzelf voor een groot deel achterhaald zijn, en zouden de nodige 25 miljard besparingen moeten gebeuren zowel in het kleiner geworden federale budget als in de groter geworden budgetten van G&G. Hoewel er 15 miljard op jaarbasis naar de G&G getransfereerd wordt, met als grootste bedrag 5 miljard voor de kinderbijslag (en gaat die nu naar de Gewesten of de Gemeenschappen?), zijn het tot nu toch slechts fragmenten van bevoegdheden en geen grote samenhangende paketten, wat een besparingspolitiek sterk bemoeilijkt. Dus is het toch maar meer dan logisch dat CD&V, gevolgd door De Wever, de herziening van de financieringswet zelf op tafel legt. Wie dat de verbreking van een eed noemt, zoals Bart Eeckhout in De Morgen (30.08.10), is oneerlijk.

Bij een eerdere analyse was het ultieme compromis van Di Rupo nog niet bekend ('De transferts voor eeuwig gebeiteld? , 1 sept '10). Die tekst, de eerste van Di Rupo, kregen we op 3 september te lezen. Dus op voor een tweede deel, analyse van de laatste voorstellen van Di Rupo. Hierbij moet wel aangemerkt worden dat het vooral om drie onderwerpen gaat die bijkomend gedetailleerd worden (500 miljoen voor Brussel, een methodologie en een agenda om over de financieringswet te onderhandelen, en als derde nog enkele 'kleine puntjes' over 'bijkomende garanties voor BHV/Brussel', die moeten gelezen worden 'als aanvulling op het mondelinge voorstel in verband met de communautaire pacificatie voor BHV'). Di Rupo behandelt in zijn enige nota niet alle voorstellen of compromissen die eerder zouden afgesproken zijn, maar het gaat om aanvullingen op zijn mondelinge voorstellen. Zo staat er wel iets in over de financiële compensatie van 250 miljoen voor de splitsing van BHV, maar weten we niet zeker wat er verder nog in die context overeengekomen werd. Inschrijvingsrecht bijvoorbeeld?

(Nog even melden dat de nota van Di Rupo niet eens in behoorlijk Nederlands is geschreven, maar dat had u vermoedelijk niet verwacht. Ik citeer u de mooiste: "Voor de taakverdeling binnen het BHG: 'wat betreft gemeentelijke materies waarvan de werkgroep zou voorstellen ze toe te vertrouwen aan het regionale niveau, zullen de vereiste meerderheden dezelfde zijn als deze die gelden op gemeentelijk niveau'. Blijft er nog de simultaneiteit van de verkiezingen over te wegen zoals de Europese kiesdistrict." Blz. 15-16. Duidelijk voor iedereen, toch? Kan men het zo decoderen dat bij bevoegdheden die overgedragen worden van de gemeenten naar het Brussels gewest, een blokering door een Vlaamse groep niet mogelijk is en Franstaligen bij gewone meerderheid mogen beslissen?).

Deel I. Onaanvaardbare concessies rond Brussel en de financieringswet

Met zijn 'ultiem voorstel' op vrijdag 3 september konden noch N-VA noch CD&V akkoord gaan. En gelukkig maar!

1. Geld voor de splitsing van BHV

Of er in het 'herenakkoord' al sprake was van het bedrag van 500 miljoen, zullen een van beide heren zelf moeten zeggen. In elk geval: het was bekend dat vóór de verkiezingen Di Rupo 500 extra miljoen euro voor Brussel had beloofd. Is de splitsing van BHV 500 miljoen euro waard? Niet volgens mij, en zeker niet nu er drastischer dan ooit moet bezuinigd worden. Wat hebben we er ten slotte aan dat in heel Vlaams Brabant niet meer Milquet en Maingain op de verkiezingslijsten voor de Kamer staan, maar de drie niet benoemde burgemeesters van faciliteitengemeenten? 500 miljoen om 'het Vlaams karakter' van de Rand te onderstrepen? Het staat wel niet op papier, maar volgens de krantenberichten is die splitsing ook niet echt zo zuiver 'zonder veel toegevingen'. De omzendbrieven Peeters zouden herschreven worden, en wel zo dat de Franstaligen al hun correspondentie en kiesbrieven terug in het Frans zouden krijgen, en maar om de zes jaar die vraag zouden moeten vernieuwen. (Vreemd toch: het kindergeld mag niet naar de Gemeenschappen, omdat men hierdoor in Brussel een 'onaanvaardbare' 'subnationaliteit' zou invoeren, maar om Franstaligen in de faciliteitengemeenten die geen Nederlands willen leren te bedienen, kan het wel..). De drie dwarsliggende burgemeesters zouden uitzicht krijgen op een benoeming bij het begin van de volgende regionale legislatuur. Veel ernstiger is echter dat de Vlaamse voogdij in de zes faciliteitengemeenten aan banden zou gelegd worden, en tweetalige kamers van de Raad van State bevoegd zouden worden in plaats van eentalig Nederlandstalige. Vooral dat laatste is een ernstig gevaar voor de integriteit van het Vlaams grondgebied, de dag dat de Franstaligen hun plan B in werking willen stellen.

2. De 500 miljoen van Di Rupo

In het ultieme voorstel van Di Rupo krijgt Brussel hoe dan ook jaarlijks 500 miljoen euro extra. Het is mooi opgedeeld in 250 miljoen vanaf 2011, goed te keuren in een bijzondere wet, op hetzelfde moment als de goedkeuring van 'het paket' BHV. Met dat voorstel heeft Brussel dus hoe dan ook 250 miljoen extra per jaar 'binnen' via een 'bijzondere wet' (die later alleen maar met een meerderheid in elke taalgroep kan worden gewijzigd, ziet u..). Omdat de Vlaamse partijen weigerden een 'blanco cheque' voor Brussel goed te keuren stelt Di Rupo voor de helft van de 500 miljoen concreet toe te wijzen aan projecten rond tewerkstelling en de (mobiliteits)kosten verbonden aan de hoofdstedelijke functie van Brussel, maar ook voor de betaling van taalpremies, en voor opleidingen, peuter- en kleutertuinen ('uitgaven die verband houden met de demografische explosie' heet het, maar dit is wel Gemeenschapsmaterie. Zou dat geld toch naar het gewest gaan? Wie garandeert trouwens dat dit geld niet naar de Brusselse gemeenten gaat om er extra Franstalig-Arabische kleuterklasjes mee in te richten, in Molenbeek b.v.?). Bovendien weet La Libre van zaterdag 11 september '10 te melden dat Philippe Moureaux zich categoriek verzet tegen een toewijzing aan bepaalde projecten. Het geld moet zo betaald worden, zonder toewijzing.

De tweede schijf van jaarlijks 250 miljoen zou dan toegekend worden bij de algemene discussie over de financieringswet. Er staat in de tekst niet dat het bedrag zal bepaald worden in functie van wat iedere overheid zal moeten bijdragen tot de besparing van 25 miljard. Integendeel! Deze 250 miljoen "zal het resultaat zijn van een aanvullend financieringsvermogen voor Brussel-hoofdstad dat het resultaat zal zijn van de algemene discussie over de financieringswet" (Wat een taaltje..). Duidelijker: hoeveel de anderen ook moeten besparen om de overheidsschuld te beperken, Brussel zal 500 miljoen extra krijgen. Daarna is het natuurlijk gemakkelijk te schrijven, in zijn ultiem voorstel:"Het BHG zal, zoals de andere entiteiten, bijdragen aan de inspanningen die geleverd moeten worden om de openbare financiën van het land te saneren." Simpel, de te leveren inspanning krijgen ze vooraf al van ons cadeau. In zijn ultieme nota schrijft Di Rupo, en herhaalde dit tijdens zijn persconferentie dat "het ratingagentschap Standard&Poor's (S&P) de perspectieve inzake de evolutie van de rating van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest veranderde van « stabiel » in « negatief », ten gevolge van de onzekerheid over zijn herfinanciering. In La Libre van 31 augustus staat een interview met Bertrand De Dianous, de man die bij S&P het dossier beheert. Hij zegt: "Zonder een herfinanciering van 300 tot 500 miljoen over 3 tot 5 jaar, of het ontbreken van een snelle verbetering van de economie gecombineerd met budgetaire besparingen, zou de rating eventueel een trapje kunnen verlagen." (Zie 'De transferts voor eeuwig gebeiteld?). Of, of, of... Dat klinkt dus al heel anders dan de manipulatieve interpretatie - of moet men het niet simpelweg een leugen noemen - van Di Rupo over een 'negatieve' rating omdat Brussel nog geen 500 miljoen extra toegezegd kreeg? Het is er hem dus kost wat kost om te doen 500 miljoen voor Brussel binnen te halen.

Volgens Mark Grammens heeft niet Brussel 500 miljoen nodig, maar wel de PS: "De PS heeft van Brussel een win-gewest gemaakt. Dat is de reden waarom Di Rupo, Laurette Onkelinx en hun vrienden, zoals de politieke dwerg Picqué die ze tot hun plaatsbekleder in Brussel hebben aangeduid, 500 miljoen voor Brussel vragen. In het verkiezingsnummer van JOURNAAL (nr. 577, pag. 4469 e.v.) hebben we reeds uitvoerig uiteengezet waarom dat zo is. Belgisch geld moet vloeien naar de socialistische gemeenten van Brussel, die in de schulden zitten, én moet gaan naar het Brussels Gewest, ondermeer om de geldstroom van daaruit naar Wallonië te voeden. Dat gebeurt via talloze vzw's - waar alleen enkele specialisten op de studiedienst van de PS nog zicht op hebben -, die voor het gewest bestemde middelen versassen naar de Franse Gemeenschap, zodat ze in Wallonië en bij de PS belanden. De PS'er Demotte is niet voor niets tegelijkertijd minister-president van Wallonië en voorzitter van de ministerraad van de Franse Gemeenschap." (Journaal nr. 584, 9 september 2010, artikel 'Niet Brussel heeft geld nodig, wel de PS').

3. Brussels Gewest kan 250 miljoen besparen (Pascal Smet in 2008)

Mark Grammens verder in dat zelfde artikel: "Brussel heeft, in strijd met wat de PS daarover vertelt, geen bijkomende middelen nodig, zoals ook wordt betoogd door prof. Koen Algoed van Leuven en zijn Vlaams Instituut voor Ekonomie en Samenleving (cfr. Knack, 15.4.09). Brussel zou zelfs met de huidige middelen waarover het beschikt, ruim kunnen volstaan als de geldverslindende negentien gemeenten werden afgeschaft of tot normale proporties werden teruggebracht, want daar heersen geldverspilling en overlapping. Daar ook heersen zeer onsocialistische toestanden, want de belastingen liggen er hoger in armere dan in rijkere gemeenten. Brussel is een gewest waar de armen voor de rijken betalen, en dat socialisme noemen. De door deze socialisten zozeer geprezen solidariteit bestaat in Brussel niet. De rijkere gemeenten weigeren bij te dragen aan de welvaart van de armere wijken."

In zijn hoofdartikel van nr. 584 schrijft Mark Grammens: "Inzake Brussel staat men ook nergens, behalve dat het nu zonneklaar is dat de PS via Brussel veel geld wil binnenrijven, waardoor - dat is nog gebeurd, vergeet het aub niet - Wallonië de volgende jaren non kan zeggen aan alle voorstellen voor een verdere regionalisering van bevoegdheden. Brussel wordt, tot schande van zijn huidige bestuurders, misbruikt. Het komt immers geen geld tekort. Trends (2.9.10) heeft berekend dat het voor de domeinen waarvoor het 500 miljoen euro vraagt, nu reeds 700 miljoen per jaar ontvangt. Er wordt gewoon vals spel gespeeld rond Brussel. Laten partijen of regeringen eens een deskundig onderzoek verrichten naar de besteding van de middelen die Brussel thans ontvangt, maar dat is een gedachte waar Brussels minister-president Picqué en zijn socialistische partijgenoten zich met hand en tand tegen verzetten. Elke Vlaming weet nu dat hij te maken heeft met gesprekspartners die niet te goeder trouw zijn...".

De eis die men in hoofdstedelijke kringen steeds vaker hoort, is dat de Brusselaars zelf over hun lot moeten mogen beschikken en geen pottenkijkers uit Antwerpen of Luik moeten dulden. Dit is natuurlijk een poging om potjes gedekt te houden. Het is evident dat als het federale niveau geld geeft aan Brussel voor zijn 'hoofdstedelijke functie' (vandaag al 700 miljoen), ook de Vlamingen via het federale niveau mee mogen en moeten beslissen over wat hiermee gebeurt. Bart Maddens: "Het is een waarheid als een koe, maar toch: het Brussels Gewest vormt een eiland in het Vlaams Gewest, en het (wan)beleid in Brussel heeft op tal van vlakken een grote en onmiddellijke impact op de rest van Vlaanderen." (Artikel Bart Maddens: 'Naar een Vlaams rampscenario voor Brussel?'). Uiteraard moet Vlaanderen mee beslissen in zijn dubbele hoofdstad (Vlaamse en Belgische).

Grammens had er nog kunnen bij vermelden dat Pascal Smet, toen hij in 2008 nog Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering was, schreef dat Brussel zelfs 250 miljoen kan besparen:
Het meest ideale en logische scenario is het samenvoegen van de stad en het Gewest in één bestuursniveau. Zoals Berlijn en Wenen is Brussel dan een deel van de federale Staat (het Hoofdstedelijk Gewest) en tegelijk een stad (de Stad Brussel), die ook de hoofdstad is van de federatie. Dat scenario betekent enerzijds de uitbreiding van de Stad Brussel - vandaag één van de 19 Brusselse gemeenten - tot het hele grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Brussel 19), en anderzijds de integratie van de stedelijke organen in die van het Gewest... De lokale bestuurslaag wordt gevormd door de deelgemeenten of stadsdelen, met elk een rechtstreeks verkozen deelraad en een eigen college met een voorzitter. De deelraden oefenen lokale bevoegdheden uit met een eigen budget... De vermoedelijke synergiewinst betekent een jaarlijkse terugkerende budgetruimte van 250 miljoen euro die nu in de inefficiëntie verdwijnt. Alstublief. Caroline Gennez zal het vandaag niet graag horen. (Pascal Smet, toen Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, in het septembernummer 2008 van Sampol, Samenleving en politiek, tijdschrift voor een democratisch socialisme: 'Een stadsproject voor Brussel'. Meer hierover in het Pierke-artikel 'Geen uitbreiding maar een stadsproject voor Brussel' 09.10.08 )

4. De taalwetgeving nog verder uitgehold

In verband met de taalwetgeving stelt Di Rupo voor dat men zich, wat het taalgebruik in Brussel betreft, zal laten inspireren op principes zoals: "waken over een onthaal in twee talen in de ziekenhuizen, politiecommissariaten en de SMUG", men "een praktische oplossing zal zoeken voor politieagenten", "de tweetaligheid van diensten verzekeren", "vaste wettelijke kaders voorzien op taalvlak" en "modaliteiten van controle en sanctie optimaliseren". In klare taal: Di Rupo holt de bestaande en al helemaal niet geëerbiedigde taalwetgeving in Brussel helemaal uit. 'Waken over een onthaal in twee talen' betekent dat de individuele tweetaligheid van de ambtenaren afgeschaft wordt. Terug dus naar de tijd van de Nols loketten in Schaarbeek. Taalpremies in Brussel moeten door de federale overheid betaald worden. Brussel moet dus wel geld krijgen voor zijn hoofdstedelijke functie, maar als er daar al iets van in de praktijk zou gebracht worden, moet nog eens extra betaald worden. En voor een Vlaamse schepen in een Brusselse gemeente moet ook al extra betaald worden.

Gemakshalve kan ik nog even Mark Grammens citeren: "Brussel lust geen Vlamingen, alleen Vlaams geld. Brussel doet alles om de Vlamingen, die ondanks de sociale druk Vlamingen gebleven zijn, het leven onmogelijk te maken. De taalwetten die de Vlaamse minderheid moeten beschermen, worden niet toegepast en zo nodig omzeild. Slechts twee toevallig gekozen voorbeelden hiervan. Meer dan negentig procent van de artsen in de openbare ziekenhuizen van Brussel (ex-Openbare Onderstand) kent, in strijd met de wet, geen woord Nederlands. Hoe wordt de wet omzeild? De artsen worden niet in dienst genomen zoals elders, maar gaan aan de slag met een zogenaamd "ondernemingskontrakt". Hierdoor vallen zij niet onder de taalwet en moeten ze geen examen Nederlands afleggen... Ander voorbeeld: in acht van de negentien gemeenten van Brussel richt de plaatselijke overheid geen Nederlandstalig basisonderwijs in. Daar worden allerlei uitvluchten voor gezocht, want het is (opnieuw) in strijd met de wet. Ze weigeren gewoon om voor Vlaams onderwijs te zorgen. Dat wordt nu wel opgevangen door het Vlaamse ministerie van Onderwijs, dat zeer aktief investeert in Brussel, maar voordat Vlaanderen nog geld toekent aan Brussel, zou een berekening moeten worden gemaakt van wat Brussel uitspaart door de wet niet na te leven, en dat bedrag moeten worden afgetrokken van de overheidsdotatie voor Brussel." (Nr. 584).
Besluit: Di Rupo holt de taalwetten volledig uit om eentalige Franstaligen, Walen en Brusselaars, die het vertikken Nederlands te leren, massaal te kunnen benoemen. Het evenwichtig compromis, versie Di Rupo.

5. Uitholling van de Vlaamse souvereiniteit over zijn eigen gewest

De dreiging van de Franstaligen met hun plan B is ernstig bedoeld, ook al beweren sommigen erna het tegendeel, want als de zogenaamde 'interpersonele solidariteit' niet meer gegarandeerd is, en Wallonië armer zou worden door een herziening van de financieringswet, zullen zij er de stekker uit trekken. Net zoals de Franstaligen, niet de Vlamingen, de stekker getrokken hebben uit de nationale politieke partijen, eind jaren zestig gewestbevoegdheden eisten omdat ze geen Vlaamse inmenging verdroegen via de federale overheid, in 2003 de regionalisering op het verbod op tabaksreclame eisten en kregen, om meerdere jaren verder reclame te kunnen toelaten 'tijdens evenementen en activiteiten op wereldniveau', in klaartekst om Francorchamps en de Formule I te steunen, in 2003 de onmiddellijke - alhoewel ongrondwettelijke - regionalisering van de wapenexportvergunningen eisten en kregen, om de export van FN wapens naar Nepal veilig te stellen. Armer zullen ze helaas in elk geval worden, net als de Vlamingen, als straks hard moet bespaard worden. Hun voorwaarden om de financieringswet te willen herzien zijn nochtans duidelijk: maintenir des mécanismes de solidarité, ne pas appauvrir les différentes entités? Natuurlijk moet men die eisen letterlijk nemen, en als het niet zo gebeurt zijn de Vlamingen weer de leugenaars, woordbrekers, onbetrouwbaar, enz.. , en trekken zij de stekker er uit.

Bij dat plan B gaan ze er van uit dat er een 'entité Wallonie-Bruxelles' ontstaat. Want Wallonië als zelfstandig land behoort tot de armste van Europa, en heeft de baxter Brussel nodig als vervanging van de Vlaamse, om niet drastisch onder hun huidige levensstandaard te dalen. Het moet dus Wallonië MET Brussel zijn om enige baat op te leveren. Om toch Brussel, en zelfs delen van Vlaams Brabant te kunnen opeisen bij een boedelscheiding, hielden ze tot nu vast aan het niet splitsen van BHV. Want bij een boedelscheiding zou er mogelijks internationale arbitrage nodig zijn, zou er misschien een referendum moeten georganiseerd worden, en zouden wellicht rijke gemeenten in de Rand met veel Franstaligen voor aanhechting bij Brussel kiezen. Hopen en wensen ze toch. Daarom ook willen ze dat een tweetalige kamer van de Raad van State bevoegd wordt in de faciliteitengemeenten. Schijnbaar heeft Di Rupo nu verzaakt aan verdere uitbreiding van faciliteiten voor de Franstaligen, of de aanhechting van faciliteitengemeenten bij Brussel. Tenzij er toch iets van die strekking besproken werd, en niet op papier gezet? Inschrijvingsrechten in Brussel, in meer dan de faciliteitengemeenten? Wanneer zullen we het weten?

Di Rupo heeft echter niet minder dan twee veel sluwere extra systemen bedacht om bij een boedelscheiding zowel Brussel als hele delen van Vlaams Brabant tot contesteerbaar gebied te kunnen uitroepen, om het alsnog te proberen in te lijven in een 'Wallo-Bruxelles'. Volgens zijn ultiem voorstel gaat het om:

- een akkoord tussen de 3 gewesten om de mobiliteit, verkeersveiligheid en wegenwerken in de Vlaamse rand rond Brussel, ingepakt in een bijzondere wet waardoor Vlaanderen telkens de toelating moet krijgen van de andere twee gewesten, Brussel en Wallonië, wanneer het de mobiliteitssituatie wil aanpassen. Een bijzondere wet kan slechts met een meerderheid in elke taalgroep gewijzigd worden;

- het oprichten van een 'metropolitane gemeenschap', op basis van de Octopus-nota van de Brusselse regering uit 2008, (Wat er in die 'Brussele octopus-nota' uit 2008 zoal staat kon ik nu niet achterhalen via Google), die alweer via een bijzondere wet samengesteld zou zijn uit vertegenwoordigers van alweer de drie gewesten voor een samenwerking tussen openbare diensten.

Hier krijgt dus niet alleen het Brussels, maar nu ook het Waals gewest twee keer medebeslissingsmacht in het Vlaams gewest (zonder uiteraard enige wederkerigheid). Er is dan geen corridor meer nodig om Brussel te verbinden met Wallonië, die bepalingen zijn veel ruimer en maken de positie van Vlaanderen in Brussel en de Rand veel kwetsbaarder bij een eventuele boedelscheiding. Dit is duidelijk veel gevaarlijker voor de vastlegging van de grenzen van een onafhankelijk Vlaanderen dan faciliteiten voor Franstaligen in enkele Vlaams Brabantse gemeenten. Heel de rand rond Brussel wordt contesteerbaar gebied, of er nu veel of weinig Franstaligen wonen. Vanuit het standpunt van Di Rupo: geniaal, maar bij mijn weten heeft blijkbaar geen enkele wierookzwaaiende Vlaamse krantenjournalist daar enige aandacht aan besteed.

6. Brussel une région à part entière.

In de ultieme nota staat nog een verraderlijk zinnetje: "Constitutieve autonomie volgens de voorwaarden die voorzien werden in het Brusselse octopus-akkoord". De zogenaamde 'constitutieve autonomie' komt erop neer dat Brussel als gewest op gelijke voet gesteld wordt met de andere gewesten. Dat maakt alweer de positie van Vlaanderen zwakker om Brussel mee te nemen bij een boedelscheiding. Alles wordt dus in gereedheid gebracht om zoveel mogelijk kans van slagen te hebben bij de uitvoering van hun plan B. (Zie ook 'Het plan B van B-Plus, 9 sept '10 )

Kan men nog vertrouwen hebben in een man die sluwer dan eender welke vorige loodgieter de belangen van Wallonië dient, uitsluitend ten koste van Vlaanderen?

Het 'ultieme voorstel' van Di Rupo, op de website van De Standaard


Deel II: blanco blad of nieuwe verkiezingen

Rik Van Cauwelaert over de onderhandelingen tot nu: "Zowel voor de PS als voor het VBO – een toch wel opmerkelijke alliantie - is België een grote uier die naar believen kan worden gemolken. Niet zo lang geleden prees VBO-voorzitter Thomas Leysen in een brochure van de Belgisch-Japanse Kamer van Koophandel België als het land met de laagste reële vennootschapsbelasting – daarom is het VBO als de dood dat die vennootschapsbelasting zou worden gesplitst. ..
De vorming van de federale regering draait intussen stilaan uit op een tragikomedie. Het zogenaamde akkoord dat afgelopen vrijdag door CD&V en N-VA werd verworpen stelt eigenlijk niets voor, zolang het niet duidelijk is hoe de toekomstige regering de komende jaren 25 miljard euro gaat besparen. ... De zeven lijken stilaan op de struikrovers bij Heinrich Heine, die op weg naar de galg elkaars beurzen trachten open te snijden." (Uit het editoriaal van Knack, 8 sept '10, met de titel 'Zeven struikrovers')

Alhoewel er een absolute meerderheid is in Vlaanderen met partijen die voor confederalisme zijn (minstens bedoelen ze dus, voor een voltooiing van België tot een volwaardige federale staat), zijn we in onderhandelingen terecht gekomen die niet misstaan in het rijtje van loodgietserswerk. Wellicht zelfs de beste loodgieterij die we ooit hadden... Vlaanderen kan met veel meer gewicht dreigen met een plan V dan de Franstaligen met een plan B. Het is niet de taak van De Wever om vriendelijk te zijn met Di Rupo of een beter imago bij de Franstaligen te krijgen. Met het ultieme compromis van Di Rupo zijn we geen stap dichter bij iets dat maar enig confederaal trekje zou hebben, maar zitten we op een versteende planeet van verworven rechten, speciale behandelingen van Franstaligen, geld voor een slecht georganiseerd Brussel, heimelijke bakens om later toch te kunnen proberen Vlaams grondgebied in te palmen, enz. De Wever moet, samen met de andere confederale Vlaamse partijen zich als een pitbull vastbijten op de toepassing van artikel 35 van de grondwet, de financieringswet herzien met meer responsabilisering en minder geld; en tot drastische besparingen komen in alle budgetten van alle overheden in België. Waarom hebben er anders bijna dertig procent van de Vlamingen voor de N-VA gestemd, in totaal zelfs meer dan 80% voor partijen die minstens confederalisme eisten? Dan gaan we toch ten eeuwigen dage geen 500 miljoen euro betalen voor de splitsing van BHV? Nog voor het ultiem compromis van Di Rupo bekend werd, was ik al niet mals voor de totaal onvoldoende resultaten van de onderhandelingen in confederale zin en wat besparingen betreft. De Franstaligen lachten zelfs publiek met de Vlamingen die zich hadden laten inpakken met twaalf voorwaarden om de financieringswet te herzien. ('De transferts voor eeuwig gebeiteld?', woensdag 1 sept '10). Of wil de N-VA echt samen met de PS samenspannen om er voor te zorgen dat we in snelvaart naar Griekse toestanden afdalen?

Professor Herman Matthijs, professor bestuurswetenschappen en overheidsbegrotingen aan de VUB, formuleert het zo: "Vanaf nul herbeginnen heeft het voordeel dat men het huidige geblokkeerde systeem verlaat en openlijk de confederatie met artikel 35 uit de grondwet op tafel kan leggen. Bovendien zijn er nog diverse items waarover men nooit een akkoord heeft bereikt. Zodoende is dat een argument om alles opnieuw te bespreken. Opnieuw beginnen kan ook de financieringswet in zijn geheel op tafel werpen. Want er zal nooit een staatshervorming komen zonder een akkoord over het geld. Het nadeel van volledig opnieuw beginnen is het tijdverlies. Dat gegeven kan men oplossen als een leidende partij – bijvoorbeeld de N-VA – de tactiek-Kok uit Nederland gebruikt. Men schrijft zelf de hoofdlijnen van het regeerakkoord en werpt het op tafel. Vervolgens vraagt men aan alle aanwezige partijen wie er iets in ziet. Dan is het snel duidelijk of er nog iets van kan komen. Bij te veel negatieve antwoorden kunnen de kiesgerechtigden van dit koninkrijk zich weer opmaken voor een zondaagse electorale hoogmis". (Artikel op de website Apache, 6 sept '10 'N-VA lijkt op den duur wel Belgicistische partij’)

(Artikel 35 moet niet meer goedgekeurd worden, maar alleen toegepast: door middel van een bijzondere wet stelt men de lijst op van de federale bevoegdheden. Alles wat niet op die lijst staat, is per definitie voor de gemeenschappen of de gewesten.)

TOEMAAT: twee slotbemerkingen

1. Geregeerd door inbrekers?

Het is triestig om zien, dat de politieke partijen 'afspiegelingscoalities' de voorkeur geven. Wie federaal meedoet, eist ook dat hij in de regionale regeringen zmoet zitten. Zo leest men nu bijvoorbeeld: "De eis van de Open Vld is ongetwijfeld om toe te treden tot de Vlaamse regering. Dan dient de sp.a te verdwijnen." Zo van die uitspraken. En dan maar beweren voor een confederaal model te zijn, terwijl er gesproken wordt in termen van 'inbreken' in de gewestregeringen. Dat is toch allemaal niet meer serieus, van geen enkele partij. Waar blijft dan de autonomie van de deelgebieden? Er moet niet ingebroken worden, maar ervoor gezorgd worden dat de overheid ophoudt onze welvaart af te breken. Als er persé moet ingebroken worden, waarom dan niet meteen één verkiezing houden voor alle parlementen, en daarna zeggen de partijhoofdkwartieren wel wie voor waar een marsbevel krijgt? Men zou heimwee krijgen naar het unitaire België van de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw, met veel lagere belastingsvoeten en zonder grote schuldenberg. Een dertigtal jaar geleden bedroeg de belastingdruk (incl. RSZ) 'slechts' 35% van het BBP. Vandaag zit hij bij 44,3%. Men kwam ook niet altijd gemakkelijk tot een akkoord, maar om niet toe een akkoord te komen waren er geen zestig ministermandaten, tweeduizendvijfhonderd kabinetsmedewerkers, meer dan 500 parlementsleden (534), zes parlementen en zeven regeringen, 60 provinciale permanente afgevaardigden met een salaris van een parlementair en een auto met chauffeur, 737 provincieraadsleden, enz. nodig. We zijn al afgedaald van consumptie- naar zelfbedieningsfederalisme, in het belang van de nomenclatura. Tegen wanneer mogen we Intershop winkels verwachten voor de politieke klasse?

2. Nog eens: arme Vlaamse pers.

Dat passionaria Delvaux treurt dat het o zo evenwichtig akkoord aan dingelen ligt, het is voorspelbaar: "Ze zullen weer zeggen dat de Franstaligen Vlaanderen stigmatiseren. Twee partijen hebben hoe dan ook boter op het hoofd: de NVA en de CD&V hebben Elio Di Rupo gedwongen om ontslag te nemen als preformateur. Terwijl een akkoord binnen handbereik lag - de zeven partijen die aan tafel zaten, zijn het daarover eens - hebben zij enorme risico genomen om alles op te blazen. Dat is genoeg om misselijk en verontwaardigd van te worden. Maar los van de doffe woede, van de totale verbijstering, van de eindeloze ontgoocheling, willen wij de burgers van het noorden land iets vragen: wat willen jullie eigenlijk? Zouden jullie niet heel tevreden geweest zijn als jullie een splitsing van BHV zonder enorme compensaties hadden gekregen, een transfer van bevoegdheden voor 15 miljard, een nieuwe financieringswet, responsabilisering, alle voorwaarden opdat het zwaartepunt van het land zich zou verplaatsen, met een gespreide, voorwaardelijke betaling van 500 miljoen euro aan Brussel? ... We moeten bekennen dat we de eisen van Vlaanderen niet langer begrijpen, dat we niet eens goed snappen waarop de laatste fase van de onderhandelingen stukgelopen is. Na alles wat al verworven was, had een klein beetje vertrouwen, het engagement van twee mannen om deze fundamentele transformatie van het land te doen lukken, moeten volstaan. Het had hoe dan ook genoeg moeten zijn om de laatste hindernis te nemen. Het is belachelijk en zelfs beschamend dat de sinds juli afgelegde weg nu doodloopt op een triviaal meningsverschil over Brussel." (Le Soir, 4 sept '10).

Natuurlijk zingt ook Francis Van de Woestyne in La Libre een zelfde soort deuntje: "Wie draagt de schuld? Elio Di Rupo? Was zijn aanpak van de instellingen niet stoutmoedig genoeg? Onderschatte hij het ongeduld van de Vlamingen, die een Copernicaanse omwenteling verwachtten? Hij heeft veel staatsbesef getoond en al het mogelijke gedaan. Maar hij is gestruikeld over de onverzoenlijkheid van Bart De Wever en het gebrek aan moed van een voorzitter van CD&V die de jaspanden van zijn nationalistische mentor niet durfde los te laten."

Maar opnieuw laat de Vlaamse pers zich inpakken door een zogenaamd charmante Di Rupo, en gaat hem zelfs loven en bewonderen. (Zie 1.09.10 'Vlaamse kranten: ondermijners? ). Wat zegt Guy Tegenbos in De Standaard (4 sept '10): "Hij is mislukt. Maar ook: ere wie ere toekomt. Elio Di Rupo was ver geraakt. Hij is de eerste Franstalige toppoliticus die er ooit in geslaagd is voorstellen tot aanpassing van de staatsstructuren te formuleren die de Vlamingen konden bekoren, en het lukte hem de Franstalige partijen daarin een eind mee te krijgen." Heeft hij dan de tekst van het 'ultiem compromis' van Di Rupo niet gelezen? Of wel, en de consequenties niet begrepen, of niet willen begrijpen? Yves Desmet dezelfde dag in De Morgen: "Het is ronduit bedroevend, zelfs kwaadmakend dat de onderhandelaars op een zucht van de finish niet dat laatste stukje meningsverschil uit de weg geruimd kregen, ondanks de bewonderenswaardige therapeutische hardnekkigheid die Elio Di Rupo tentoon spreidde."
Aanpassingen die de Vlamingen konden bekoren, op een zucht van een akkoord? Juister is, als u deel I hiervoor gelezen heeft: haarscherp aan een catastrofe ontsnapt.