Tu quoque Bartholomeus?

De federale onderhandelingen staan nog nergens, maar de N-VA werft nu al 85 medewerkers aan, waarvan 60 voor Kamer en Senaat. Kan men een duidelijker teken geven aan de Franstalige onderhandelaars dat men nieuwe verkiezingen in de herfst uitsluit? Daarmee legt de N-VA zijn hoofd op de kapblok en is Milquet al meteen aan zet. Zijn de verlokkingen van de Belgische vleespotten zo groot?

Voor zover er als iets bekend is over de onderhandelingen om tot een Belgische regering te komen, ziet het er niet al te best naar uit voor de Vlaamse standpunten. Di Rupo stelt welliswaar voor meer bevoegdheden te delegeren naar de Gewesten en/of Gemeenschappen. Maar het blijft een onveranderd 'chequeboekfederalisme': België blijft de belastingen innen, en sluist een deel door - een welliswaar groter deel dan vroeger - dat de deelgebieden dan iets vrijer kunnen gebruiken. Daar is geen schijn van 'copernicaanse revolutie' in te vinden. De deelgebieden krijgen geen enkele extra bevoegdheid om zelf belastingen te heffen, en krijgen dus geen enkele bijkomende responsabilisering. De grootste brok van die verschuivende budgetten betreft de kinderbijslag, 5 op 11-12 miljard euro. Het geld voor de kinderbijslag komt in hoofdzaak van bijdragen van werkgevers, werknemers en zelfstandigen. De uitbetaling gebeurt niet door de overheid, maar door een hele reeks kinderbijslagfondsen, die het nodige geld hiervoor krijgen via de RSZ of de RSVZ. De invloed van eender welke overheid hierin is dus minimaal, tenzij men zou beginnen sleutelen aan bijvoorbeeld hogere uitkeringen voor zelfstandigen op overheidskosten. Wie heeft daar vandaag echter geld voor? De huidige kinderbijslag overhevelen naar de deelgebieden, is zoiets als beslissen dat de benzinestations geregionaliseerd worden. Men blijft verder tanken bij BP, Q8, enz. en diezelfde maatschappijen blijven benzine leveren. Alleen factureren ze hun leveringen globaal aan een regionaal tussenadres, dat dan de afzonderlijke tankstations factureert. Alweer een symbooldossier waar men de Vlamingen mee kan sussen?

Dat gaat dan nog maar alleen over verschuivingen van budgetten. Over de overheidsschuld en over de vermindering van de overheidsuitgaven zijn er blijkbaar nog geen enkele onderhandelingen begonnen, of is daar toch minstens niets van gelekt. Men zit dus, als een orkest op de Titanic, te tateren over het verdelen van geld aan Gewesten en Gemeenschappen, dat niet beschikbaar is of zou mogen zijn.

Komt daar nog bij dat de Vlaamse partijen in gespreide slagorde naar de onderhandelingen trekken. De Franstalige partijen overleggen altijd - manifest zichtbaar - eerst afzonderlijk, terwijl daar aan Vlaamse kant geen sprake van is. Groen klikt zich vast aan Ecolo, SP.a aan de PS, terwijl dus zowel Ecolo als PS deel uitmaken van het Franstalig Front. Hoe wil men dan de begroting saneren en tot een efficiëntere overheid komen, als dit zelfs ook helemaal niet aan de orde is? Het ziet er in tegendeel naar uit dat de transferts vrolijk verder vloeien, en de N-VA zich tevreden zal moeten stellen met zoiets als de permanente levering van zakken chips (of gelijkaardige borrelnootjes), aangeboden door de Belgisch-Franstalige politieke klasse.

De enige mogelijkheid om consistente veranderingen te bekomen is dreigen met de splitsing van dit land. Het is evident dat de Franstaligen niet goedschiks iets van hun macht zullen afstaan, tenzij het voortbestaan van België zelf in het gedrang zou komen. Dus moeten de Vlaamse partijen die nodig zijn om een federale regering te vormen dit als hun stok achter de deur aankondigen om Franstaligen tot toegevingen te bewegen. Minstens moeten de Vlaamse partijen duidelijk maken dat ze tot geen enkele federale regering meer willen toetreden wanneer er geen wezenlijke staatshervorming komt. En niet meer als een eis die men inslikt voor de postjes, zoals in 2007 met CD&V (die de hoge rekening hiervoor gepresenteerd kreeg in 2009), maar als een eis waarbij men het been ook echt stijf houdt. Door de verkiezingsuitslag is de N-VA nagenoeg 'incontournable' geworden om een Belgische regering op de been te brengen. Ze heeft dus sterke troeven om de stok achter de deur van de splitsing van België (toch niet minder dan een punt van haar partijprogramma?) te hanteren, en minstens te weigeren in een regering te stappen zonder voldoende hervormingen, en zoniet snel naar nieuwe verkiezingen te willen gaan.

Maar wat zien we gebeuren? N-VA zet bladzijdengrote advertenties in de kranten om 85 medewerkers aan te werven, waarvan 60 als persoonlijke medewerkers voor hun parlementsleden. Dat geeft het signaal dat men niet denkt aan nieuwe verkiezingen in de herfst. Als verkiezingen een optie blijven, gaat men toch geen 60 mensen aanwerven om die weer meteen te ontslaan, misschien zelfs voor ze effectief in dienst zijn, bij de ontbinding van het parlement? N-VA geeft zo aan de Franstaligen de wenk dat ze de nu verworven positie wil veilig stellen, en het risico niet wil lopen van snelle nieuwe verkiezingen, waarbij eventueel een deel van het kiezerspubliek weer andere partijen opzoekt, en er dus met hen een deal kan afgesloten worden tegen gunstige voorwaarden. Dreigen met nieuwe verkiezingen heeft N-VA dus in de feiten al laten vallen. Waarbij Milquet al meteen kwam eisen dat de faciliteiten moeten worden uitgebreid naar heel veel Vlaams-Brabantse gemeenten, en de corridor tussen Brussel en Wallonië een absoluut minimum is.

"U gaf ons als kiezer voldoende slagkracht om een sterk Vlaanderen uit te bouwen," leest men in de advertentie. Die geeft echter een heel andere indruk, van: we nestellen ons al meteen op het Belgisch niveau, wat er ook gebeurt.

P.S. Denk maar niet dat de onverantwoord interessante kwaliteitskrant daar enige vraag voor heeft aan de N-VA. Zaterdag 14 augustus publiceert De Standaard een reportage van ruim een bladzijde over de recruteringscampagne van die partij. Een braaf verhaaltje. Als wederdienst voor de paginagrote advertentie de dag ervoor in DS en de eerdere in Jobat?