BHV wordt gesplitst

Koninklijk bemiddelaar Dehaene heeft zijn paasei rond BHV min of meer uitgebroed. Vandaag bespreekt hij zijn ontwerp vertrouwelijk met de partijvoorzitters. Na de paasvakantie zou hij de definitieve versie bekend maken. Een van de opmerkelijkste pistes: hij koppelt de splitsing van BHV aan een andere rol voor de koning. De redactie van Nieuw Pierke kon al - exclusief - het ontwerp inkijken.

Grote blikvanger is dat Dehaene voorstelt nu - onverwijld - BHV te splitsen, zonder directe electorale compensaties voor de Brusselse kopstukken, zoals een inschrijvingsrecht om voor hen te blijven stemmen in Brussel, of zonder een (noemenswaardige) uitbreiding van het Brussels Gewest. Er zijn wel andere soorten compensaties voor enkele kopstukken: Maingain wordt Kabinetschef van de Koning. Didier Reynders wordt vanaf 1 juli eerste minister. Yves Leterme keert dan terug naar het Rekenhof, waar hij voorzitter wordt van de Nederlandstalige Kamer, als opvolger van de huidige voorzitter Ignace Desomer. Wie Reynders op Financiën opvolgt en welke ministerposten nog verschuiven moeten de voorzitters nu nog in een laatste ronde bepalen.

Maingain wordt dus Kabinetschef van de Koning, waar hij Jacques van Ypersele de Strihou opvolgt. Maingain is tweetalig. Hij spreekt beter Nederlands dan prins Filip en princes Mathilde. Zijn moeder is een Vlaamse, en hij behaalde een diploma aan de universiteit van Utrecht. Zo moet Maingain niet meer hengelen naar stemmen in Halle-Vilvoorde, is de grote stokebrand weg van het politiek BHV-toneel, dat hij op die manier eervol kan verlaten. Daarmee is voor Dehaene al meteen de grootste druk van de ketel weg om een splitsing van BHV er door te krijgen. Hij maakt er ook gebruik van om enkele oudere hangende thema's aan het koninklijk hof op te lossen. Dat vergt wat meer uitleg.

Naar aanleiding van 'De macht van de kroon', een reeks over het koningshuis die De Standaard en La Libre samen publiceerden (20-27 maart '10), kwam Wilfried Martens (CD&V), premier ten tijde van de abortuscrisis, in De zevende dag op 21 maart aan het woord. Het ging destijds om een 'crisis die de grondvesten van de democratie in gevaar bracht', aldus Martens. Hij begreep niet dat er nog steeds geen werk gemaakt is van aanpassingen aan de rol van de koning: 'De koning bekrachtigt nog altijd de wetten en kondigt ze af. Ik vind het urgent dat die rol in de wetgeving wordt aangepast.'
Volgens De Standaard/La Libre van maandag 22 maart '10 was Koning Albert echter al lang zelf bereid zijn rol terug te schroeven, zolang hij maar geen ethisch progressieve wetten moest tekenen. Uit de krant: "Vijftien jaar na de feiten onthult Dehaene dat hij het initiatief op vraag van de vorst nam. De koning was op dat moment dus vragende partij om zijn eigen rol in te perken. ‘Op zich was er zeker geen oppositie van de kant van het koningshuis uit om de rol te verminderen, laat staan te evolueren in Zweedse richting. Het was immers de koning die de vraag had gesteld om te vermijden dat hij in dezelfde positie als zijn broer zou worden geplaatst', aldus de CD&V'er, die vandaag als koninklijk bemiddelaar een oplossing probeert te vinden voor Brussel-Halle-Vilvoorde. Het onderwerp verdwijnt echter geruisloos van de politieke agenda."

Vijftien jaar later kan Dehaene alsnog de vraag van de koning inwilligen. En het blijft niet alleen bij het niet meer bekrachtigen en afkondigen van wetten. Ook het wekelijks onderhoud op maandag met de premier wordt afgeschaft, eveneens op vraag van de koning. Hij zag erg tegen die gesprekken op sinds die met Leterme doorgingen, en wekelijks met 'we zullen wel zien' en 'ik heb het altijd gezegd' Reynders koffie moeten drinken, zag hij al evenmin zitten. Hij was maar al te blij met het voorstel van Dehaene, want zo moet hij niet meer elke week met een bij een Portugese maatschappij gehuurde Airbus 330 helemaal alleen pendelen tussen het kasteel van Laken en zijn villa in het Zuid-Franse Châteauneuf de Grasse, terwijl Paula in Grasse bleef. Omdat hij zijn rechterhand Jacques van Ypersele de Strihou een dergelijke vermindering van zijn invloed niet wou aandoen, heeft hij dus ingestemd met Maingain als nieuwe kabinetschef. Meerdere vliegen in één klap dus.

Wat Didier Reynders betreft, deze beseft dat de weigering BHV te splitsen zonder compensaties niet opweegt tegen het aangeboden premierschap. De oude Shakespeare-uitdrukking indachtig, 'My kingdom for a horse' ruilt hij graag wat stemmenverlies voor zijn Brusselse kopstukken in Halle-Vilvoorde in voor het premierschap, net tijdens het Belgisch EU-voorzitterschap. Een tweede kans krijgt hij na verkiezingen wellicht niet meer. Dus is het nu of nooit.

En Leterme in dit verhaal? Voor Dehaene was het duidelijk dat CD&V niet meer met Leterme naar nieuwe verkiezingen kan, maar ook niet zonder de splitsing van BHV. Leterme: twee keer eerste minister, nadat hij meer dan 800.000 voorkeurstemmen kreeg met de belofte niet in een regering te stappen zonder een akkoord over een grote staatshervorming en de splitsing van BHV. De houdbaarheid als stemmenkanon was al overschreden toen hij de eerste keer premier werd. De andere partijen zouden het in de verkiezingsstrijd al te gemakkelijk krijgen: 'wie gelooft die man nog'. Dus moest ook Leterme deel uitmaken van het compromis, en struikelt hij nu bij de oplossing die hij zelf niet kon bereiken.

Er zou ook nog sprake zijn van een zeer kleine uitbreiding van het Brussels Gewest, maar dan alleen maar met de wijk in Dilbeek waarin Béatrice Delvaux van Le Soir woont. Wat de reden daarvan is, konden we niet achterhalen. Maar zelfs Bart De Wever zou desgevraagd in die uitbreiding geen enkel probleem zien.