Ruimtelijke planning: administratief machtsmisbruik blijft duren

De gemeente mag niet eender wat wijzigen aan haar ruimtelijke plannen na het openbaar onderzoek. De 'bekrachtigende' administratie schrapt nadien nog steeds 'eender wat', als het haar niet bevalt. In de ruimtelijke ordening blijft de administratie de democratische besluitvorming naast zich neer leggen. Een democratie onwaardig.

Nadat een hele procedure is doorlopen moet de Bestendige Deputatie (of in sommige gevallen de minister) een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (RSP), een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) of een bijzonder plan van aanleg (BPA) 'bekrachtigen'. Terwijl het alleen zou mogen gaan om een formele goedkeuring, worden er op dat moment toch nog delen uit afgekeurd (‘met blauw omrand’ heet het meestal). De uitvoerende macht (provinciale deputatie, minister) schrapt dus op het einde nog delen van een plan dat door de wetgevende macht (gemeenteraad) en de burgers (via een openbaar onderzoek) werd goedgekeurd. Details hierover staan in een eerder artikel: 'Ruimtelijke planning blijft een aanfluiting van de democratie' (24.07.09)

Helaas bepaalt de Codex Ruimtelijke Ordening dat de deputatie (of in sommige gevallen de Vlaamse regering) de mogelijkheid heeft om de gemeentelijke plannen slechts gedeeltelijk goed te keuren (Art. 2.1.16. §9 ".. De goedkeuring kan gedeeltelijk zijn..."). Ze mag dus 'met blauw omranden' (afkeuren) wat haar niet past.
Kan men zich inbeelden dat een regering eigenmachtig delen van een door het parlement goedgekeurd decreet weigert te bekrachtigen, en er delen uit schrapt? Dat kan en gebeurt dus wel voortdurend in de ruimtelijke ordening. Eigenmachtig, zonder enige verantwoording te moeten afleggen. Er is tegen een dergelijke beslissing in de praktijk geen nuttig beroep mogelijk. De enige (theoretische) weg die de gemeenten tegen dergelijke ondemocratische praktijken vandaag open blijft is aankloppen bij de Raad van State. Maar dan zijn ze natuurlijk voor jaren vertrokken, en dus leggen de gemeenten zich machteloos neer bij deze beslissingen.

De Codex RO zou dergelijke praktijken explicitiet moeten verbieden. En als dat nog niet voldoende is, en de deputatie toch naar boekje te buiten blijft gaat, zou de gemeente een beroep moeten kunnen instellen bij de recent opgerichte Raad voor Vergunningsbetwistingen, waarvan men de bevoegdheid hiermee moet uitbreiden. Die beslist binnen een termijn van een drietal maanden. Het blauw potlood zou waarschijnlijk snel tot de geschiedenis behoren.

Courante praktijk
Uit de publicaties in het Belgisch Staatsblad blijkt de praktijk van het 'met blauw omrand' zeer courant. Hieronder een verzameling van de goedgekeurde plannen met een gedeeltelijke afkeuring van het laatste halve jaar. De meest plannen krijgen een 'met blauw omrand':

Belgisch Staatsblad van 29 juli 2009
- Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan 'Bollestraat en flankerende maatregelen' van Lichtervelde
- Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Gedeeltelijke herziening GRUP 1 : De Noordduinen van Koksijde
- Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP2 : 'Corridor Schipgat. - Doornpanne' van Koksijde

BS 5 aug '09
- Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan « Nieuw bedrijventerrein » van Borgloon

BS 20 aug '09
- bijzonder plan van aanleg "Pellerijnkouter II", van Dentergem
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan "Blommenwijk" van Staden
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan "Stationsomgeving" van Borgloon

BS 28 aug '09
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Toeristisch-recreatief knooppunt Houtum » van Kasterlee

BS 2 sept '09
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan "Zonevreemde bedrijven" van Begijnendijk
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan "zonevreemde bedrijven" van Scherpenheuvel-Zichem

BS 8 september '09
- de herziening van het provinciaal ruimtelijk structuurplan Oost-Vlaanderen: toevoegen provinciaal beleidskader windturbines

BS 10 sept '09
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) 9 "Centrum" van Blankenberge
- gedeeltelijke wijziging van het bijzonder plan van aanleg "Centrum", van de gemeente Tervuren

BS 11 sept '09
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Zonevreemde bedrijven » van Laakdal
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Zonevreemde Woningen » van Puurs
- gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Kapelle-op-den-Bos

BS 14.09.09
- gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Wachtebeke

BS 28.09.09
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan « K.M.O.-zone - containerpark - technische dienst - brandweer » van Kaprijke

BS 02 okt '09
- Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. (Verbeterd bericht, Rechtzetting van de publicatie in het Belgisch Staatsblad, d.d. 20 augustus 2009. Gelieve te lezen: het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan «Stationsomgeving» van Borgloon wordt
goedgekeurd behoudens het onteigeningsplan en met uitsluiting van concrete inrichtingsschetsen in het informatief deel van de stedenbouwkundige voorschriften die met blauw doorstreept zijn.

BS 05 okt '09
- bijzonder plan van aanleg "Prefadim-Dewaele", van Deerlijk
- bijzonder plan van aanleg "sectoraal BPA zonevreemde bedrijven - fase 3" van Beveren

BS 07 okt '09
gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Halle

BS 12 okt '09
Gemeentelijk ruimtelijk Structuurplan van Zingem

BS 13 okt '09
gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Lubbeek

BS 23 okt '09
gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan « Landgoed Haelterman » van Asse

BS 16 okt '09
gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan « Chocolaterie Duc d'O » van Kruibeke

BS 29 okt '09
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Herzienings-RUP gemeenschapsvoorzieningen Achterstraat » van Zoersel
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan « recreatiezone Schoonderbuken » van Scherpenheuvel-Zichem

BS 09 nov '09
- bijzonder plan van aanleg "verbindingsweg Wetterensteenweg-Nieuwstraat" van Wichelen

BS 12 nov '09
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Zonevreemde bedrijven » van Putte
- gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Hasselt
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan nr. 2 « Kasteel van Ham » van Steenokkerzeel
- gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Ternat

BS 20 nov '09
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Dungelhoeff » van Lier

BS 30 nov '09
- ruimtelijk uitvoeringsplan « Lokale recreatieve knooppunten « deelplan Het Boscaféke » van Stekene

BS 11 dec '09
- herziening van het ruimtelijk structuurplan van Sint-Katelijne-Waver

BS 14 dec '09
- provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan « Regionaal bedrijventerrein De Hulst » te Willebroek en Mechelen

BS 7 jan '10
- gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan nr. 7 « Recreatiezone Melsbroek » van Steenokkerzeel
- gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Houthalen-Helchteren

(Met dank aan Jan Van de Velde van de vereniging 'Ruimte voor mensen' die dagelijks in het Belgisch Staatsblad op zoek gaat naar teksten i.v.m. de ruimtelijke ordening)