Vlaamse partijen: stel nu voor BHV een 'onderhandelde oplossing' voor

Twee jaar geleden al werd in een Kamercommissie de splitsing van BHV goedgekeurd (7.11.07). Vandaag is ze nog steeds niet gerealiseerd, terwijl zelfs het FDF ervan uitgaat dat de splitsing er komt. De Vlaamse partijen kunnen beter nu een 'onderhandelde oplossing' aanbieden. Als Franstalig België van het Vlaams voorstel niet wil weten, kan - en moet - men tot de stemming van een eenzijdige splitsing overgaan. Het einde van België? Dat ligt in de handen van de Franstalige ministers.

Het Duitstalig parlement heeft dus een vierde belangenconflict ingeroepen om de splitsing van BHV nog maar eens uit te stellen. Ze spelen hun rol in het Belgisch communautaire circus, gesteund door Vlaamse partijen en politici, voornamelijk door de partij waarvan het toenmalig boegbeeld in een vorig leven nog sprak van een 'onverwijlde splitsing', waarvoor slechts 'vijf minuten politieke moed' nodig was. Nu deze partij weer aan de vleespotten van de macht zit, dankzij het afzweren van haar stoere belofte nooit in een regering te stappen als er geen akkoord was over die splitsing, heeft ze er geen eventuele val van de regering voor over. J'y suis, j' y reste'.. Nochtans gaat zelfs het FDF ervan uit dat die splitsing er komt. De Vlaamse partijen kunnen dus best onderhandelen, omdat ze er een beter en fundamenteler akkoord mee kunnen bekomen dan bij een eenzijdige splitsing. Als ze dat willen.

Dat het FDF de splitsing onvermijdelijk acht, blijkt uit haar voornemen om 'minstens' in Waals Brabant met eigen lijsten op te komen. Het FDF wil er hiermee voor zorgen dat de schade voor haar partij bij een splitsing zo klein mogelijk is. Hiervoor moet men naar de 'kleine lettertjes' kijken in het eenzijdig splitsingsvoorstel van de Vlaamse partijen uit 2007. De strategie van het FDF heeft te maken met het voorziene behoud van de apparentering in het Vlaamse voorstel. Want dat voorstel omvat veel meer dan alleen maar een eenvoudige splitsing van BHV in Brussel en Halle-Vilvoorde. Vooreerst worden er ook drie kieskringen ingericht: Vlaams-Brabant, Brussel en Waals-Brabant. Hiermee nekken ze echter de Vlaamse partijen in Brussel. Alle Vlaamse partijen in Brussel zouden na de splitsing te weinig kiezers hebben voor een verkozene in de Kamer, en zouden een Vlaamse eenheidslijst moeten indienen. Ziet u b.v. de SP en Groen op één lijst staan samen met Vlaams Belangers? Zolang BHV niet gesplitst is, profiteren Vlaamse kandidaten in Brussel van stemmen buiten het Brussels gewest. Dit voordeel zou dan wegvallen. Daarom vragen de voorstanders van de splitsing bovendien ook het behoud van de apparentering met Brussel. Iets wat tussen de andere provinciale kieskringen niet bestaat. Het eenzijdig splitsingsvoorstel bepaalt: "voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers wordt als bijzondere modaliteit de apparentering behouden, op dezelfde wijze als deze thans bestaat: de Brusselse lijsten kunnen apparenteren, hetzij met Vlaams-Brabant, hetzij met Waals-Brabant (nooit met beide, zoals nu ook hetzij met Leuven, hetzij met Nijvel geapparenteerd kan worden, maar nooit met beide tegelijk). Hieruit volgt dat de zetelverdeling met de nieuwe indeling, niet wezenlijk zal verschillen van de huidige. Het voordeel van het behoud van de apparentering is dat, met volledig respect van artikel 63 van de Grondwet, de zetelverdeling gebeurt op basis van de stemmenverdeling op het niveau van de oude provincie Brabant." De zetelverdeling zou dus 'niet wezenlijk verschillen van de huidige', in duidelijkere taal: Vlamingen kunnen verder in Brussel verkozen worden, dankzij stemmen in Vlaams Brabant. Maar Franstaligen zouden kunnen apparenteren met heel Waals Brabant, en zo een deel van de in ex-(B)HV verloren stemmen en zetels compenseren. Het FDF wil hierop dus voorbereid zijn, door stemmen te halen in Waals-Brabant.

Waarom vragen Brusselse politici compensaties?

Een gevolg van een eenzijdige splitsing is dat de Franstalige partijen uit Brussel plots hun politiek 'soortelijk gewicht' met ongeveer 80.000 stemmen zien verminderen; de stemmen die ze nu in Halle-Vilvoorde behalen. Zelfs als die 80.000 in Vlaams Brabant voor Franstaligen blijven stemmen, gaan die stemmen niet meer naar de huidige kopstukken als Maingain en Reynders, maar naar andere kandidaten. Al een politicus geweten die 'zomaar' aan tienduizenden stemmen verzaakt? Het is dus vanuit hun positie logisch dat ze hiervoor compensaties eisen. Anderzijds gaan dikwijls de grote 'stemmenkanonnen' op de Senaatslijst staan, omdat ze daar hun ego kunnen strelen, en door de ene kieslijst per Gemeenschap vandaag, veel meer stemmen kunnen halen dan in een kleinere kieskring voor de Kamer. Dat ze daarna niet gaan zetelen, 'who cares', dat is vandaag de minste zorg in de steeds groeiende verkiezingscaroussel en het kiezersbedrog. In feite hebben we dus vandaag reeds een soort 'federale kieskring', zij dat het er nog twee zijn i.p.v één, en voor de Senaat i.p.v. voor de Kamer. Met het invoeren van één federale kieskring voor de Kamer, kunnen de Franstalige Brusselse kopstukken niet alleen in BHV hun stemmen behouden, maar er ook nog in andere Vlaamse kieskringen krijgen, van mensen die b.v. vandaag al in het kiesarrondissement Leuven voor Franstalige kandidaten stemmen. Vlaanderen moet in deze zijn kop niet in het zand steken: in Tervuren heeft de Franstalige lijst UNION vandaag in de gemeenteraad 6 op de 27 zetels, in de provicieraad heeft het UF 6 van de 84 leden. Een splitsing zal dit niet veranderen. Het is ook een fabeltje dat hierdoor de taalgrens verplaatst wordt 'tot in Knokke'. Aan de taalgrens verandert een federale kieskring niets.

Waarom dus de partijkopstukken de kans niet geven veel stemmen te behalen op de lijst van één federale kieskring voor de Kamer, i.p.v. voor de Senaat? Die kopstukken hoeven daarom geen stemmen te krijgen in het ander taalgebied, in het eigen taalgebied kunnen ze er al een veelvoud meer krijgen dan bij de huidige kieskringen. Een federale kieskring, in plaats van 'compensaties' voor Franstaligen in Halle-Vilvoorde, wel te verstaan in ruil voor enkele andere punten
- de splitsing van BHV,
- de afschaffing van de Senaat, minstens in zijn huidige vorm (en evt. te vervangen door afgevaardigden uit de Gemeenschaps-Gewestparlementen, naar Duits voorbeeld)
- de voltooiing van België tot een volwaardige federale staat, waarbij de residuele bevoegdheden bij de deelgebieden liggen, en alle alarmbelprocedures en belangenconflicten afgeschaft kunnen worden (bij disputen over wetten en decreten doet men dan een beroep op de normale procedure bij het Grondwettelijk Hof, zoals dat vandaag bij alle andere zaken het geval is), (Zie ook het artikel 'Walter van Gerven: voltooi de staatshervorming van België tot een federale staat')
- 'vrede' sluiten tussen Vlamingen en Franstaligen, waarbij deze laatsten de grondwettelijke indeling van het land in taalgebieden eindelijk volledig aanvaarden en respecteren, en dus ophouden met hun eisen tot territoriale uitbreiding van het Franstalig gebied, en hun inmenging stoppen in bevoegdheden van het Vlaams Gewest (Vlaamse inspectie in Franstalige scholen in de faciliteitengemeenten, scholen die Vlaanderen subsidiëert, benoeming van burgemeesters).

Moeten de Franstalige politici bij de hierboven voorgesteld 'onderhandelde oplossing' teveel toegeven? Jazeker, als ze verder blijven denken in militaire termen van vijandig terrein veroveren, corridors aanleggen, eisen dat Franstalige burgemeesters benoemd worden in Vlaanderen (tegen de Vlaamse regels, als men al niet wil erkennen dat ze door de Belgische Raad van State werden aanvaard), de faciliteiten willen uitbreiden tot 'ongeveer' 50 km rond Brussel. Helemaal niets, als ze eindelijk vrede willen sluiten met de Vlamingen, en Vlaanderen als een volwaardig deel van België willen beschouwen. Dan zijn er helemaal geen toegevingen, maar in tegendeel een bekrachtiging dat ze echt ook voor een federaal België zijn.

Eenzijdig splitsen is wettelijk mogelijk

Dave Sinardet stelt: 'België is een consensusdemocratie, waar een simpele meerderheid in één taalgroep niet volstaat om een dossier als BHV op te lossen'. (Zie artikel 'Spreidstand over BHV'). Dat is wellicht wat Sinardet wenst, maar die stelling is helemaal niet juist. Volgens het bestaande institutionele kader binnen die Belgische consensusdemocratie is de splitsing van BHV geen zaak van een consensus tussen twee taalgroepen, maar kan ze met een gewone meerderheid goedgekeurd worden, dus door de Vlamingen alleen, ook als dat Franstalige politici niet bevalt. Dat zijn de spelregels, niet alleen voor BHV, maar voor alle wetten die zonder bijzondere meerderheid kunnen goedgekeurd worden. Wetten kunnen ook door een coalitie waarin de Franstaligen zorgen voor een meerderheid, met steun van minder dan de helft van de Vlaamse parlementsleden goedgekeurd worden, ook als dat sommige Vlaamse partijen niet bevalt. Als de Franstaligen geen vrede willen sluiten, moet de eenzijdige splitsing van BHV dan maar gestemd worden. En desnoods valt dan de regering, als de Franstalige ministers - tegen de bestaande regels in die in België gelden - weigeren het splitsingsdecreet te bekrachtigen. Sinardet zou wel de juiste juridische situatie beschrijven, moest zijn zin als volgt luiden: 'België is een consensusdemocratie, waar een simpele meerderheid in één taalgroep volstaat om een dossier als BHV op te lossen, maar met het risico dat de Franstalige ministers een regering doen vallen'. Dat is iets totaal anders. (*)

Als de Franstalige ministers in de regering, die paritair is samengesteld, weigeren de wet over de splitsing van BHV te bekrachtigen en de regering hierdoor valt, betekent het echter dat de Franstaligen gebruik maken van een nieuw en bijkomend soort veto dat ze verder zouden kunnen gebruiken voor alle onderwerpen die niet aan een speciale parlementaire meerderheid onderworpen zijn. Daarmee zetten ze de principes van de federale rechtsstaat en van de spelregels afgesproken in de Belgische consensusdemocratie volledig buiten spel. Dan hanteren ze de spelregels van een confederatie van onafhankelijke staten, niet die van een federale staat. Dat zou in elk geval een duidelijke situatie zijn, en Vlaanderen tot onafhankelijk kunnen doen besluiten, gezien de Franstalige partijen dan de Belgische democratische constructie zelf opblazen. Daarna kan dan nog eventueel over een confederatie onderhandeld worden.

Het kan natuurlijk ook dat de Franstalige ministers, om het risico van het uiteenspatten van België te voorkomen, toch de eenzijdige splitsing goedkeuren. Voor zowel de Vlaamse als de Franstalige partijen zou de taktiek duidelijk moeten zijn: een onderhandelde oplossing met de punten zoals hierboven beschreven, of een eenzijdige splitsing. Maar zeker geen onderhandelde oplossing die een militaire veroveringstaktiek beloont.

(*) Professor in constitutioneel recht Christian Behrendt (Universiteit van Luik) bevestigt mijn stelling, in een artikel in Le Soir van vrijdag 30 oktober '09, alhoewel hij probeert het omgekeerde te bewijzen. De titel: 'La Flandre ne peut pas scinder unilatéralement l' arrondissement de Bruxelles Halle Vilvorde'. Hij beschrijft de vier stappen om tot de wet op de splitsing te komen. En wat lezen we daar: "Il est assez possible que les ministres francophones du gouvernement fédéral démissionneront dès ce second vote." ... "au plus tard avant le quatrième et dernier vote – celui en séance plénière au Sénat – les ministres francophones du gouvernement fédéral démissionneront. Or, au moment même où ce dernier vote interviendrait, le gouvernement van Rompuy aura perdu tous ses ministres francophones. La parité linguistique (F/NL) des ministres fédéraux étant obligatoire (article 99 de la Constitution), le Premier ministre sera contraint de présenter sa démission au Roi, ce qui emporterait celle de tous ses ministres, y compris néerlandophones." En hij besluit met: "De la sorte apparaît le véritable bénéficiaire du vote des germanophones : pendant 120 jours encore, il sera loisible aux dirigeants du Nord de masquer le constat, apparemment si pénible à une partie de son électorat, que le droit constitutionnel belge dresse un obstacle infranchissable à toute démarche législative unilatérale. Or, cet obstacle s’identifie à l’essence même de la démocratie fédérale."

Uit zijn tekst zelf wordt dus duidelijk dat 'le droit constitutionel belge' geen enkel 'obstacle infranchissable' opwerpt die een stemming over de splitsing van BHV zou kunnen tegenhouden. Dat schrijft hij trouwens zelf: "Le texte scindant BHV, ainsi approuvé à la Chambre, serait alors transmis au Sénat, en vue des votes numéros 3 et 4." 'Goedgekeurd door de Kamer': als specialist constitutioneel recht vindt hij dus nergens een argument dat die stemming kan tegenhouden. Tegenhouden kan alleen als de Franstalige ministers ontslag nemen, iets wat dan WEL niet echt in overeenstemming is met 'le droit constitutionel belge'. De regering moet alle gestemde wetten bekrachtigen, anders stelt ze zich in de plaats van de wetgevende macht. (Wellicht herinnert u zich nog hoe politiek België in rep en roer stond toen koning Boudewijn de abortuswet niet wou tekenen? Nu zou blijkbaar een zelfde opstelling van de Franstalige ministers behoren tot ' l’essence même de la démocratie fédérale'.) Tussendoor stelt Behrendt dat het zover niet zal komen, omdat de Vlamingen zullen inzien dat ze voor een onoverkomelijke muur staan: "Que l’on se rassure : tout ce scénario n’arrivera jamais ; tout n’est qu’hypothèse, pensée juridique abstraite. Jamais les néerlandophones n’iront jusqu’au 4e vote : ils savent pertinemment bien, et depuis longtemps déjà, qu’après ce vote, ils se trouveront face à un mur." Waar hij geen rekening mee houdt, is dat die muur eventueel niet onoverkomelijk zou kunnen zijn. Maar daarvoor zijn er natuurlijk Vlaamse politici nodig die doen wat ze beloofden. De muur bouwen ze anders zelf. Die 'specialist' in constitutioneel recht is niet aan zijn proefstuk toe. Hij schreef al andere domme stukken als "BHV is een pure diamant- wie de splitsing eist moet duur betalen".

Eerdere artikels:
BHV gesplitst = België gesplitst? (1.05.08)
BHV gesplitst, en dan? (12.11.08)