Johan Leman: alleen een slechte vertaler?

Op het opiniestuk van Luckas Vander Taelen ('De ghetto's van Brussel', DS 30.09.09) kwamen alleen al op de website van DS meer dan 460 reacties. Paul Goossens reageerde erop in zijn column in dezelfde krant, en nu meldt zich ook Johan Leman, met een reactie in Le Soir en La Libre Belgique, waarin Vander Taelen woorden in de mond gelegd worden die deze helemaal niet heeft geschreven. Verstaat deze professor geen Nederlands meer? Of is het een venijnige zwanenzang van een slechte verliezer die zijn rijk ten einde ziet gaan?

Luckas Vander Taelen publiceerde zijn opiniestuk over 'De ghetto's van Brussel' ook in Le Soir van 6 oktober. Op dinsdag 13 oktober '09 reageert Johan Leman hierop in Le Soir, en op woensdag 14 oktober in La Libre Belgique: 'Insécurité dans certaines communes'. (Is het toeval dat het stuk in LLB verscheen op de bladzijden waar ook de overlijdensberichten staan?). Johan Leman presenteert zich tegenwoordig als 'gewoon hoogleraar sociale en culturele antropologie aan de KU Leuven en voorzitter van het Regionaal Integratiecentrum Foyer in Molenbeek'. Hij begint met de melding dat hij wil reageren op de tegenslagen (mésaventures) die Vander Taelen meemaakte. "Het lijkt duidelijk dat u onlangs enkele problemen had met bepaalde jongeren,.. en uw dochter lijkt u ook wat zorgen te baren." Hij kan zelfs de lijst van problemen nog wat aanvullen (wat hij ook doet), maar "dat soort verhalen hoor ik ook bij mijn kapper, wat niet noodzakelijk wil zeggen dat ze niet zonder enige grond zijn. Maar geef toe ... het is een wat apart genre." Hij vindt het "niet illegitiem" dat Vander Taelen "in sommige van zijn artikels" de aandacht vestigt op een groep jongeren die afgescheiden leeft in zijn marginaal ethisch kader.

Maar dan wil hij tot de feiten komen. "In mijn vroegere carrière (volgt een opsomming..) heb ik steeds gedacht dat wie tot de meerderheid behoort in de beslissingsorganen zou proberen prioritair die zaken te laten toepassen die volgens hem fundamenteel zijn, en die hij wil veranderen. Uw partij heeft een staatssecretaris in de Brusselse gewestregering. Hij maakt deel uit van de meerderheid. Ik veronderstel dat deze man zijn rol niet zal beperken tot 'extrapolatie' van de problemen, maar dat hij er effectief oplossingen zal voor aanbrengen. U weet zonder twijfel dat we in Vlaanderen reeds twee partijen hebben die zaken doen door een soort literatuur te beoefenen die ten alle prijze wil breken met de taboe's zonder ooit echte oplossingen voor te stellen. Een derde partij zou er een teveel zijn. Mag ik aannemen dat Groen! over vier maanden een nota zal voorstellen, of beter nog: dat dank zij de onderhandelingen van Groen! het Brussels Gewest een nota zal voorstellen met oplossingen om uw problemen op te lossen." Als dat niet zou gebeuren mag Vander Taelen volgens Leman best de politiek vaarwel zeggen, omdat hij veel wind maakt zonder een positieve weerslag. Dan volgt nog een melodramatische - en voor mijn part morbide - vergelijking. De moeder van Leman heeft op 96-jarige leeftijd het zuid-oosten van Vlaanderen verlaten om in Molenbeek te gaan wonen, waar ze "goed en gelukkig woont in een wijk die niet overeenstemt met het beeld dat de niet-Brusselaars van Molenbeek hebben." En hij eindigt zijn artikel in de 'wij'-vorm: "Wij hopen, nu u deel uitmaakt van de meerderheid, u gedurende vier jaar er uw levenswerk zal van maken en bij de partijen waar u toegang toe hebt, u concrete, positieve en democratische oplossingen zal kunnen promoten. Als dit niet gebeurt, spaar ons dan uw 'revelaties'... want die zullen ons anders meer ontmoedigd hebben dan aangemoedigd."

Misselijk

Vooreerst: Vander Taelen zit in het Vlaams, niet in het Brussels parlement. En dat zal niet vier, maar vijf jaar besturen. Het is wel juist dat Groen een staatssecretaris heeft in de Brusselse regering: Bruno De Lille, voor mobiliteit, gelijke kansen en openbaar ambt, maar hij is dat slechts sinds de laatste verkiezingen van juni. Nu zou Groen dus binnen de vier maanden een nota moeten voorstellen 'om de problemen van Vander Taelen op te lossen'. Er is dus blijkbaar geen algemeen probleem, wel: Vander Taelen heeft problemen ("un note qui donnera des solutions pour résoudre vos problèmes"), inclusief dus met zijn dochter (Vander Taelen: "Mijn dochter heeft het al lang opgegeven om in die wijk te gaan. Daarvoor is ze net iets te vaak uitgescholden voor veel onfraais"). Terwijl Leman veertien dagen daarvoor in De Morgen (zie verder) nog de verdediging op zich nam van burgemeester Moureaux van Molenbeek - die volgens Leman, helaas, na zeventien jaar bestuur nog niet alle hardnekkige problemen heeft kunnen oplossen - moet Vander Taelen nu maar binnen de vier maanden met oplossingen komen. Dat artikel maakte mij misselijk: Vander Taelen woorden in de schoenen schuiven die hij niet gebruikte, het voorstellen alsof Vander Taelen problemen heeft met zijn dochter, de neerkijkende blik op zijn 'kapperspraat', de versluierde koppeling van Vander Taelen aan racistische standpunten... Niet alleen demagogisch: walgelijk.

"Weule zijn van Meulebeek..'

Na het opiniestuk van Vander Taelen in De Standaard, kon De Morgen blijkbaar niet snel genoeg een eigen mening daar tegenover stellen. De volgende dag schreef Bart Eeckhout, hun chef politiek en inwoner van de Maritiemwijk in Molenbeek, dat de ellende allemaal de schuld is van de politiek, voornamelijk dan van burgemeester Philippe Moureaux (PS). In De Gedachte, 1.10.09 'Gezocht: een curator voor Molenbeek':
"De pas heraangelegde Kanaalzone zelf is een belachelijk pijnlijke mislukte kans om de buurt te herwaarderen. Pijnlijk omdat de opfrisbeurt, ooit aangekondigd als het Brusselse antwoord op de Parijse rive gauche, na al het politieke gekonkel uiteindelijk grotendeels beperkt is gebleven tot een aanleg van parkeerplaatsen. Belachelijk omdat het nieuwe trottoir er in twee soorten stoepstenen is neergelegd, die niet eens op elkaar aansluiten, en nu al voor nieuwe lelijke en hinderlijke gaten in het voetpad zorgen. En dit is het verhaal van die hele zogenaamde Maritiemwijk, de buurt die sinds twee weken in heel het land bekendstaat als de 'oorlogszone' waar politie en jongeren vechten om hun territorium. Neem om het even welke straat in de wijk om en rond de beruchte Ribaucourtstraat, en je valt er letterlijk over de kaduke trottoirs, gaten in het wegdek, opgehoopt straatvuil of hondenpoep. De metrohaltes Ribaucourt en Zwarte Vijvers zijn sinds jaar en dag zwarte verzamelpunten van criminaliteit, maar op een efficiënt plan van aanpak blijft het wachten. Waarom zouden jongeren een buurt respecteren die zo zichtbaar door haar eigen gemeentebestuur verwaarloosd en aan haar lot overgelaten is? Dat is des te jammerlijker omdat de gemeente zo haar eigen ondergang in de hand werkt. Jonge en enigszins kapitaalkrachtige gezinnen die in Molenbeek neerstrijken op zoek naar een betaalbare woning lopen vaak even snel weer weg." En nu komt de onvoorstelbare 'pointe' van het verhaal: "Ze slaan heus niet op de vlucht voor jeugdbendes maar des te meer voor de tergend banale overlast van kapotte stoeptegels. Politiek verantwoordelijk voor die voortschrijdende ellende is Philippe Moureaux, burgemeester sinds 1992 en allround sterke man van de PS in de hoofdstad."

De dag erna neemt Leman ("ik woon wat verderop") de verdediging op zich van Moureaux: 'Molenbeek, you like it or you don't like it'
"In 1992 is Moureaux gestart als burgemeester van Molenbeek. Hij is mogen beginnen met het "kuisen" van zijn politiekorps, waar toen affiches van Front de la Jeunesse en Front National aan de muren hingen. Denkt men in Vlaanderen echt dat die eerste rellen van Molenbeek, begin jaren negentig, aan de kapotte voetpaden te wijten waren of aan het feit dat Moureaux net burgemeester was? Mag ik pleiten voor enig historisch perspectief? De politie, die nu in Molenbeek heel behoorlijk werkt, heeft een veel groter draagvlak dan in de jaren zeventig en tachtig. Dat maakt het verschil tussen rellen nu en rellen vroeger.
Intussen kan ik vaststellen dat in zeventien jaar tijd serieuze restauratiewerken plaatsgevonden hebben, een sociaal draagvlak gecreëerd werd waar vertegenwoordigers van moskeeën praten en soms samenwerken met andere verenigingen om oplossingen te zoeken. Ik zie ook dat niet alle investeringen alleen naar Nieuw-Molenbeek met zijn hippe lofts gaan. Is dat fake? Waarom? Had een andere burgemeester het beter gedaan?...
Een laatste bedenking. Het Molenbeek (en bij uitbreiding Brussel) van 2009 is complexer dan het Molenbeek van 1992. De globalisering heeft Brussel volop bereikt. Dat heeft mooie maar ook lelijke kanten. Het uitgaansleven is enorm gevarieerd en boeiend, maar minder charmant is dat Brusselse jongerenbendes de normen oppikken van bendes van Kinshasa tot New York. Vooral in kringen van degenen die het niet maken, de "losers", ontwikkelen zich marginale culturen waar het interessant is om "gevaarlijk anders" te zijn, minstens in de verbeelding, soms ook in de feiten. Wie in bepaalde Brusselse wijken komt wonen zal met die facetten van de hedendaagse wereld te maken krijgen, en you like it or you don't like it."

De gebedsmolen van weldenkend links

Voor weldenkend links is het allemaal alleen onze schuld. Daar zijn ze het roerend over eens. Het is ook de schuld van 'de overheid'. Zo bijvoorbeeld van de slechte stoepaanleg van de Molenbeekse burgemeester. 'Jonge gezinnen slaan niet op de vlucht voor jeugdbendes maar des te meer voor de tergend banale overlast van kapotte stoeptegels.' (Kan men nog idioter praat bedenken?). Voor Leman doet de burgemeester het dan weer wel goed, maar is het ogenblik toch "aangebroken dat de beleidsmakers, niet alleen Moureaux maar álle Brusselse politici, een aantal ernstige opties zouden lichten." Bovendien zal men met 'kut-marrokaantjes' (niet zijn woorden) en andere jongerenbendes moeten leren leven, want die importeren gewelddadige normen van Kinshasa tot New York. Telkens weer treft de Marokkanen of de Turken geen schuld, en noch minder de islam, allen ten onrechte op het verdachtenbankje gezet. De schuld ligt volgens Goossens bij de "steriele Brussels gemeentepolitiek en communautaire kortzichtigheid. Omdat het de politieke baronieën aan daadkracht ontbrak, verziekte de boel. Niet de migrant of de islam heeft hier schuld aan, wel het eigen, autochtoon beleid." (DS, 10.10.09, overgenomen in Le Soir, 14 okt '09). Zelfs de directie van het Antwerps atheneum is voor de oververtegenwoordiging van die groep in de werkloosheidsstatistieken verantwoordelijk, want "met het verbannen van de hoofddoek op school mag het jonge volk dat het daar oneens mee is inpakken. Zonder diploma, zonder toekomst." (Ibidem).

Vreemd toch dat het niet alleen hier is dat kinderen uit de migratie uit islamlanden het veel slechter doen dan andere migranten. Om slechts één statistiek te geven: "Van de Turken en Arabieren in Berlijn haalt slechts 13 procent een diploma hoger secundair onderwijs. Bij de autochtone Duitsers is dat percentage 38, bij de Vietnamezen in Berlijn 53 en bij de Duits-Russen 80 %. Kortom, de moslims doen het niet goed in de prestatiemaatschappij. In Duitsland rust er nog altijd een taboe op dit soort waarheden. Wie van de mislukte integratie van grote delen van de islamitische bevolking spreekt, krijgt meteen het verwijt van racisme, fascisme en nazisme te horen." (Uit een artikel van Antoine Verbij in het Dagblad Trouw, 13.10.09, nav de heisa in Duitsland rond uitspraken van directeur van de Bundesbank Thilo Sarrazin, 'Steeds meer hoofddoekmeisjes' ). Niet alleen in Duitsland rust er nog een taboe op dit soort waarheden. Ook hier doen mensen als Leman en Goossens er alles aan om het taboe te behouden.

De heisa rond de 'Kopftuchmädchen'

Even tussendoor: over de 'Kopftuchmädchen'. Thilo Sarrazin (64), jarenlang minister van Financiën in Berlijn en sinds mei '09 directeur bij de Bundesbank, werd door sommigen met pek en veren overladen voor uit zijn verband gerukte uitspraken, zoals: "Ik moet niemand erkennen die van de staat leeft en deze staat afwijst, die niet goed voor de opvoeding van zijn kinderen zorgt en voortdurend nieuwe kleine hoofddoekenmeisjes op de wereld brengt." Of nog dat "een groot deel van de arabieren en Turken noch willens zijn te integreren, noch integreerbaar zijn." Het betrof een interview van meerdere bladzijden in het Berlijnse tijdschrift 'Lettre International', waarvan journalisten die de moeite deden om het te lezen vonden dat het zeer evenwichtig en genuanceerd was. Heel verschillende personen als de schrijver Ralph Giordano en de ex-voorzitter van de Verbond van de Duitse Industrie (het Duitse VBO), Hans-Olaf Henkel in een open brief waren het met Sarrazin's uitspraken eens. Maar vakbonden, verenigingen van Turken en zelfs joodse organisaties protesteerden heftig. De bondsbankvoorzitter Axel Weber kreeg bij zijn bezoek aan Istanbul voor een financiële top bescherming van bodyguards. Op 13 oktober beperkte de raad van bestuur van de Bundesbank, zonder commentaar, drastisch de bevoegdheden van Sarrazin, waarop dan weer sterke kritiek kwam uit prominente CDU en SPD-kringen. Bij een online bevraging op Die Welt Online hebben 24.000 mensen gereageerd op de vraag of Sarrazin voor zijn uitspraken moest gedegradeerd worden. 87% vond van niet, 'want hij had alleen de waarheid gezegd'. Zie ook Die Welt Online 'Klippen der Meinungsfreiheit' en van daaruit naar verdere artikels over de uitspraken van Sarrazin.

Massale linkse zelfhaat

Laat ons het onderwerp nog verder open trekken. Christopher Caldwell, Amerikaans auteur van het boek 'Reflections on the Revolution in Europe', was onlangs te gast in Amsterdam. "Caldwell heeft een scherp oog voor de door schaamte en schuld geladen wijze van reageren van de elite van de Europese politiek en media op de moslimmigratie. Hij ziet een algemeen gedeeld wensbeeld voor multiculturalisme in die elite. De elite vraagt van de oorspronkelijke Europeanen het opgeven van de ‘liberties that natives once thought of as rights.’ Zelfverloochening en zelfhaat heeft ertoe geleid dat Europa de eigen cultuur moest gaan zien als iets kwalijks, iets van vroeger, dat ondergeschoffeld moest worden in een nieuwe multiculturele wereld, waarin alle godsdiensten en culturele rituelen van de hele wereld als gelijkwaardig moesten worden beschouwd. Het was dus de Europese elite die streefde naar de opheffing van Europa. Een proces van massale gekte dat tot wasdom kwam in de jaren tachtig, en waarvan we de enormiteit nog nauwelijks kunnen beseffen, zozeer heeft het onze breinen vergiftigd. (Bespreking van het boek van Caldwell op de website van Niemöller, 1 okt '09, 'De ondergang van Europa' )

"Caldwell gaf ook aan dat hij niet met oplossingen aan wilde komen, omdat hij niet deel wilde uitmaken van een politieke discussie. Dat was heel slim van hem. Wie begint over oplossingen, ziet meteen dat de discussie alleen nog maar gaat over de haalbaarheid daarvan, terwijl over het probleem zelf heen wordt gewalst." (Joost Niemöller, 11 okt '09 in 'Het Vrije Volk' en op zijn website, 12 okt '09 'Femke's verwarring'). Dat is dus nu net de strekking van het artikel van Leman in Le Soir en La Libre Belgique: een discussie uitlokken over de mogelijke oplossingen, maar met een grote boog om de problemen zelf fietsen.

En zo komen we terug bij het begin, het opiniestuk van Luckas Vander Taelen, dat als volgt eindigt: "Misschien moeten we ons eens afvragen hoe het komt dat we aanvaard hebben dat principes als de vrijheid van de kunstenaar en gelijke rechten voor man en vrouw niet voor iedereen gelden in dit land. Waarom durven wij niet opkomen voor wat eigenlijk essentieel is: respect voor de wetten en de waarden van het land waarin wij leven? .... Het is de verdienste van links geweest om meer aandacht te vragen voor discriminatie en sociale achterstand. Het probleem ligt jammer genoeg dieper: we zijn bang geweest om onze waarden op te dringen aan allochtonen. Die waarden zijn mij echter te dierbaar om ze verloren te laten gaan."

Leman, Goossens en anderen van de multiculturalistische elite "die onze breinen vergiftigden", hebben ze hun tijd niet gehad? Wordt het niet tijd deze heren, en vele andere dames en heren, op te bergen in het 'Groot Museum van de Linkse zelfhaat'. Om Paul Goossens te parodiëren: hun plaat is grijsgedraaid. Of met de woorden van Benno Bernard over Goossens, die 'voormalige misdienaar van Mao': "Ach, Paul! Als je mij dan toch in een rijtje met beroemdheden wil plaatsen, schrijf dan: ‘Of ze nu Salman Rushdie, Benno Barnard of Ian McEwan heten…' Wij drieën zeggen je, in naam van de emancipatie, in naam van de in elkaar geslagen homo, in naam van de lerares aan het Antwerpse atheneum wier voordeur is ingetrapt door de salafistische jeugd: de islam bedreigt inderdaad de Europese waarden! Hoor je me, daar in de ondeugende jaren zestig?" (DS 13.10.09)

Het slotwoord geven we graag aan Vander Taelen: "En wat is er nu verkeerd aan om het te hebben over onze waarden? Dat woord werkt blijkbaar bij sommigen nog steeds als een rode lap op een stier. Paul Goossens doet zelfs de moeite niet om te vermelden over welke waarden ik het had: de gelijkheid tussen man en vrouw, de vrijheid van de kunstenaar. Want wat ik schreef over de positie van de vrouw binnen de allochtone gemeenschap en de censuur van een voor de islam beledigend kunstwerk, daar praat de heraut van het grote gelijk niet over. Die problemen zijn blijkbaar zijn aandacht niet waardig.... Als we die jongeren zien als de toekomst van Brussel, moeten wij het met hen ook durven hebben over waarden en plichten die aan de basis liggen van onze samenleving. Met de jongeren, hun ouders, de imams. Dat is niet repressief, maar bevrijdend. En dat is niet het discours van een oude, bange Belg. Wel van een Belg die in 2009 leeft en niet in 1968 is blijven hangen..." (DS 14.10.09)


Artikels
30.09.09 Luckas Vander Taelen: 'De getto's van Brussel'

10.10.09 Paul Goossens 'De klaagzang van Luckas'

13.10.09 Reactie van Benno Barnard: 'Islamitisch spuwen'

14.10.09 Reactie van Vander Taelen 'Geen bange oude Belg'