Karin Heremans: hou stand!

De islamitische hoofddoek is geen onschuldig sjaaltje, maar een onderdeel van en propagandawapen voor de fundamentalistische islam. Daarom is het goed dat Karin Heremans een hoofddoekenverbod instelde in het Antwerps atheneum. Ondanks protest van een 'feministisch platform' en doodsbedreigingen kan men haar alleen veel moed toewensen en: hou stand! (Een - iets langere- kritische reportage)

Het verhaal is bekend: vanaf dit schooljaar geldt een hoofddoekenverbod in de athenea van Antwerpen en Hoboken. Directrice Karin Heremans (Antwerpen) werd hierover midden juli op straat aangesproken. "Drie radicale moslimmannen van tussen de dertig en veertig riepen me in Borgerhout toe dat ik zweepslagen hoorde te krijgen en dat ik moest worden opgehangen." (GvA 18.08.09). Imam Nordine Taouil, voorzitter van de Moslimraad, had eind juni het hoofddoekverbod als 'een crimineel feit' beschouwd en opgeroepen 'tot geweldloos verzet'. Hij had toen - en nog wel in de school - een oproep gedaan aan alle moslims om hun kinderen in september thuis te houden, zolang het geplande hoofddoekenverbod niet van de baan was. Na de dreiging zegde hij - kan hij publiek anders? - dat hij de bedreigingen aan het adres van directrice Karin Heremans onaanvaardbaar vindt: “Die mannen moeten worden gestraft.” Had hij met zijn uitspraken niet de weg bereid voor dergelijke reacties van radicalen?

Op 1 september ging een aantal betogers voor het Antwerps atheneum protesteren tegen dat verbod. Velen vrouwen droegen meer dan een hoofddoek, maar waren gekleed in een jilbab of hijaab. Het was precies een tafereel in een straat in Teheran, met vrouwen die er uitzien als zwarte kraaien. Volgens De Standaard, De Morgen en Gazet van Antwerpen protesteerden een zestigtal moslima's. Volgens Het Nieuwsblad, editie Antwerpen, waren er 100 actievoerders. Volgens De Standaard weigerden er in totaal 37 meisjes hun hoofddoek uit te doen, volgens Het Nieuwsblad waren dat er dan weer maar 28. Over één getal zijn de drie kranten het eens: twaalf leerlingen schreven zich die dag uit omwille van het hoofddoekenverbod. Volgens een bericht van de school was dat aantal donderdag 3 september opgelopen tot 33.

'We doen dit voor Allah'
Enkele uitspraken van de betogende moslima's in de kranten:
'Blijven volhouden, zusters. We doen dit voor Allah', zo spoort Alae (18) haar vriendinnen aan. Alae is een Vlaamse die zich vier jaar geleden tot de islam bekeerde en een hoofddoek draagt.
Ekram El Mallouli (17) uit het vierde middelbaar: 'Mijn hoofddoek is geen stukje stof dat je zomaar kunt wegnemen. Hij is een goddelijke verplichting. Hij beschermt mij.'
'Als er jongens bijzijn, willen we ons bedekken', leggen oud-leerlingen Fatma Yilmaz (19) en Esma Ocak (19) uit. 'Onder meisjes is je hoofddoek afnemen geen probleem. Deze zomer hebben we in zee gezwommen, in bikini en zonder hoofddoek, aan een speciaal meisjesstrand. We hebben allebei zeker twintig verschillende doeken, in alle mogelijke kleuren en stofjes. Elke dag dragen we een andere, aangepast aan onze kleding. We volgen ook losjes de hoofddoekenmode.'
'Ik heb me samen met vijf vriendinnen ingeschreven in het Leonardo Lyceum, campus Pestalozzi', vertelt Ekram El Mallouli uit het vierde middelbaar. 'Niet omwille van het programma, maar wel omdat we daar een hoofddoek mogen dragen. Het is een deel van onze identiteit en een goddelijke verplichting. Raak je daaraan, dan raak je onze ziel.'

BOEH!
De betogende moslima's werden bijgestaan door Baas Over Eigen Hoofd! (BOEH!), naar eigen zeggen "een actieplatform van diverse allochtone en autochtone vrouwenorganisaties, ontstaan in januari 2007 naar aanleiding van de intentie van het nieuwe stadsbestuur in Antwerpen om een hoofddoekverbod in te voeren voor stadspersoneel met publieke functies." Welke die 'diverse' verenigingen zijn, komt men echter op hun website helemaal niet te weten. Wel kan men er lezen dat ze hun activiteiten organiseren ondermeer in samenwerking met de Federatie Marokkaanse Verenigingen, het Steunpunt Allochtone Meisjes en Vrouwen en de Arabisch-Europese Liga (AEL). Hoewel BOEH! had opgeroepen om 'massaal actie te voeren', kan men 60 tot 100 betogers moeilijk 'massaal' noemen... Kitty Roggeman en Samira Azabar van BOEH!, aan de kranten. "Wij vinden dat jongeren het recht hebben om zelf te kiezen hoe ze hun religie beleven en hun identiteit ontwikkelen. Wij geloven noch in een verbod, noch in een verplichting." Op de trappen voor de ingang scandeerde Mina Cheba ultrakorte slagzinnen als "Hoofddoek is emancipatie. Verbod is discriminatie." Volgens het actieplatform moeten alle jongeren gelijke kansen op onderwijs krijgen. Daarbij mogen ze niet gedwongen worden om hun schoolkeuze te laten afhangen van het feit of ze hun hoofddoek mogen dragen of niet. "Zo wordt de schoolkeuze alleen maar beperkter van zodra er meer scholen het verbod invoeren. En dat komt de ontwikkeling en de kwaliteit van de opleiding van deze jongeren allesbehalve ten goede..", luidt het bij de manifestanten. "Deze regel is in strijd met het recht op godsdienstvrijheid en schendt het recht op onderwijs voor één specifieke groep", verduidelijkt Samira Azabar van BOEH! "De hoofddoek is een praktijk die voortkomt uit een religieuze overtuiging. Moslima’s de vrijheid ontnemen de hoofddoek te dragen, raakt zowel aan het recht op godsdienstvrijheid als aan de zelfbeschikking en emancipatie van vrouwen. Daarom is BOEH! zowel tegen het verbieden als tegen het verplichten van een hoofddoek." Maar BOEH! eist wel het recht op om altijd en overal een hoofddoek te mogen dragen, zonder dat iemand daar enige beperking zou mogen aan stellen. En à propos 'zelfbeschikking en emancipatie' van vrouwen: BOEH! heb ik wel nog niet horen protesteren als in Sudan duizenden vrouwen zweepslagen krijgen omdat ze een lange broek dragen of in islamitische landen gestenigd worden omdat ze niet voldoende ingepakt zijn in hun sluier. Hun protest is wel heel erg selectief...

Of sterker geformuleerd: het gaat hen in de grond niet om 'zelfbeschikking en emancipatie', maar om het opdringen van het recht om altijd en overal een sluier te dragen, als een kleine stap om van 'het Huis van de Oorlog', steeds meer een 'Huis van de Islam' te maken. Ze werken samen met het AEL, dat oproept: 'Weiger je hoofddoek af te zetten of schrijf je uit'. Karim Hassoun, Voorzitter AEL België, schrijft hierover op hun website: "Volgens datzelfde nieuws en bij monde van, enerzijds een studente en anderzijds de directrice van het atheneum, zouden er enkele leerlingen zich hebben uitgeschreven, zijn er meisjes die door de druk uitgeoefend door de scholen hun hoofddoek móeten afzetten en zijn er een 25 tal die op dit moment nog weigeren hun hoofddoek af te zetten. Persoonlijk kan ik alleen maar de meisjes steunen en oproepen om voet bij stuk te houden en te blijven weigeren hun hoofddoek af te zetten. Hierdoor kan het protest en het debat zowel buiten als binnen de schoolmuren gevoerd worden. Ik besef ook dat de directie en de schoolstaf hen dit met alle mogelijke middelen op termijn onmogelijk zal maken door hen ofwel uit te sluiten uit de lessen of zelfs uit de school te zetten. Indien het zover komt, dan is het best dat de meisjes de eer aan zichzelf houden en zich en masse uitschrijven uit het Atheneum, zelfs al wil dat zeggen dat ze ergens anders naartoe moeten om daar hun hoofddoek af te zetten. Uit solidariteit zou eenieder die deze gang van zaken verwerpt en rechtvaardigheid en gelijkheid hoog in het vaandel draagt, meisje of jongen, hoofddoek dragend of niet, allochtoon of autochtoon, dit voorbeeld moeten volgen." Dus nog liever 'ergens anders naartoe' dan zijn studies verder te zetten in de gekozen richting, ook al moeten ze ook daar ook hun hoofddoek afzetten. En dat moet dan de ontwikkeling en de kwaliteit van de opleiding van deze jongeren ten goede komen?...

Maar ze werden gedwongen!
Het eenvoudigste is natuurlijk geen hoofddoek te dragen als het schoolreglement dat zo bepaalt. Dan is er geen sprake meer van ongelijke kansen, maar wel van emancipatiekansen. Dat een hoofddoekenverbod de godsdienstvrijheid schendt is natuurlijk echte nonsens. Niemand wordt hierdoor in zijn geloofsovertuiging tekort gedaan. (Al BOEH! horen protesteren tegen het feit dat vrouwen in veel moskeeën appart moeten zitten?). En wat die zogenaamde 'vrijheid om al of niet een hoofddoek te dragen', daar heeft BOEH! blijkbaar niet goed gehoord (of niet willen horen) wat directrice Heremans aan diverse kranten verklaarde: "Vanuit het actief pluralisme dat we nastreven, konden we niet anders dan deze maatregel nemen. De laatste drie jaar is het aantal moslims in onze school toegenomen van 50 naar bijna 80 procent. Daaronder bevindt zich ook een conservatieve groep die anderen verplichtte tot het dragen van een hoofddoek. Dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn. Iedereen heeft recht op de uiting van zijn geloof, maar als daar druk van buitenaf op komt, is het onze taak om in te grijpen." Of een variante hierop: "In drie jaar tijd steeg het aantal moslims van 50 naar 80 procent, waaronder een klein groepje radicalen dat meisjes aanspoorde een hoofddoek te dragen. We hebben geprobeerd dat groepje aan te pakken, maar tevergeefs. Pas daarna hebben we beslist de maatregel voor de hele school in te voeren." Dat mannelijke medeleerlingen aan de basis van die druk liggen is duidelijk: "Verschillende meisjes hebben aan hun klastitularis verteld dat ze zich onder druk gezet voelden. We merkten ook dat sommige leerlingen buiten op straat geen hoofddoek droegen en hier op school wel. Leerlingen zonder hoofddoek gingen weg van het Atheneum. Deze week nog kwamen een paar jongens me vragen of ze niet apart van de meisjes les kunnen volgen als ze volgend jaar geen hoofddoek meer dragen". Het ging dus niet om 'emancipatie en zelfbeschikking', maar om een steeds zwaardere sociale druk om een hoofddoek te dragen. En die jongens eisen meteen afzonderlijk onderwijs, omdat ze niet met ongesluierde moslima's samen willen zitten. Met ongesluierde niet-moslima's samen zitten hadden ze blijkbaar geen probleem. Maar dat zijn natuurlijk geen moslims, maar slechts varkens en apen (volgens soera's 2:65, 5:60, 7:166, 8:55 en 74:50, schrijft islamoloog Hans Jansen in zijn boek 'Islam voor varkens, apen, ezels en andere beesten').

Onderwijskansen
Karin Heremans: ".. ik begrijp niet dat sommigen hun hoofddoek boven onderwijskansen stellen. Godsdienstvrijheid betekent niet dat je zomaar eisen kunt stellen aan een rechtstaat. De meisjes die nu nog weigeren, missen inlevingsvermogen. Het is niet gezond om zo radicaal vol te houden. Zonder hoofddoek heb je meer kans op werkgelegenheid. In veel bedrijven is de hoofddoek sowieso al verboden... Ik vind dat de meisjes zichzelf discrimineren door zo aan die hoofddoek te blijven vasthouden. Laatst hadden we een moslimmeisje aangeraden om optiek te gaan studeren. Dat wilde ze ook zelf graag. Toen ze merkte dat ze op die andere school geen hoofddoek mocht dragen, kwam ze terug. Een ander voorbeeld: veel moslimmeisjes willen lerares worden. Maar omdat ze dan hun hoofddoek moeten afzetten, doen ze het niet. Dat is toch pijnlijk?" (DS 27.06.09)

Kansen op werk
Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige van Randstad (De Morgen, 2 juli '09): "De oproep van de imam Nordin Taouil aan de ouders om bij het behoud van het hoofddoekenverbod de kinderen thuis te laten kreeg intussen al kritiek uit verschillende hoeken, waarbij het hoopgevend is dat ook bij de allochtone gemeenschap kritische geluiden te horen waren. Het verbijsterende is niet alleen dat de betrokken imam de oproep deed aan de allochtone ouders om de school links te laten liggen. Het is even verbijsterend dat de betrokkene nooit een oproep doet aan de eigen gemeenschap om meer te gaan investeren in onderwijs en ontwikkeling.... En dan is er natuurlijk nog de hoofddoek zelf. Hier willen we ons beperken tot een element dat nog niet aan de orde is geweest in de vele commentaren. Uit eigen onderzoek blijkt dat 60 procent van de werknemers in Belgische bedrijven problemen hebben met het dragen van de hoofddoek op het werk (zowel in de publieke als de privésector). Wie de keuze maakt om de hoofddoek ook in het openbaar te blijven dragen moet beseffen dat het de kansen op de arbeidsmarkt in het gedrang kan brengen. Dat geldt evengoed voor iemand die per se met een hanenkam door het leven wil stappen, of - per ongeluk - met 56 sterretjes in het gezicht."

Een hoofddoek dwingend voor moslima's?
Een hoofddoek dragen gaat dus voor sommigen voor op een geschikte opleiding of een gepast beroep. Maar is het dragen van een hoofddoek nu echt een 'goddelijke verplichting', gebaseerd op de Koran? Dat alle moslima’s een sluier moeten dragen (behalve in enkele strikt beperkte omstandigheden) zou in de Koran staan, onder meer in:
- Het zogenaamde ‘hijab-vers', Hoofdstuk 33 vers 53: "...En als jullie haar [de vrouwen van de profeet] iets om te gebruiken vraagt, vraagt haar dat dan van achter een afscheiding (hijab)".
- Vers 31 van hoofdstuk 24 dat alle moslima’s voorschrijft dat zij "hun schoonheid niet mogen tonen, behalve hetgeen daarvan zichtbaar moet zijn".

Een zekere advocaat Abderrahmane Fraikech, vermoedelijk woonachtig in Quebec, stelt dat de sluier helemaal niet voorkomt in de Koran, (Le voile est-il islamique ou non?) en als daar wel sprake is van de 'hijab', hij een gordijn betekent, en geen sluier op het hoofd. Een gordijn, zoals toen gebruikelijk was om een ruimte af te sluiten, en die in dat vers concreet bedoelde dat de vrouwen (!!..) van de profeet zich konden afschermen van bezoekers ('jullie') die na het laatste gebed van de dag Mohammed naar zijn huis volgden. En dat is bovendien alleen maar een voorstel van de profeet voor zijn vrouwen, niet voor alle vrouwen. Op die website Sisyphe.org 'Un regard féministe sur le monde' staan meer interessante artikels over de onderdrukking van vrouwen in de islam.

Moslimfilosoof Tariq Ramadan streed voor het recht van Franse meisjes om de hoofddoek op school te dragen, toen het verbod daar enkele jaren geleden werd ingevoerd. Volgens hem is de hoofddoek een daad van geloof, hoewel niemand ertoe gedwongen kan worden. (Tariq Ramadan cassette: 'La femme musulmane. Realités et espoirs', 1, QA 19, Tawhid, in Caroline Fourest: Brother Tariq p. 141).
À propos: de Turkse grondwet bepaalt nog steeds dat er een hoofddoekenverbod geldt aan alle universiteiten. De islamitisch-conservatieve regeringspartij AKP en de nationalistische oppositiepartij MHP zijn voor het opheffen van dat verbod. Dan ziet men toch wel uit welke hoek dit aandringen op het dragen van een hoofddoek komt.

Wikipedia: "Volgens de traditionele Koranuitleggers is de hoofddoek er ter 'bescherming' van de vrouw omdat ze zonder hoofddoek de lusten van mannen zou kunnen opwekken." Zou het niet veel eenvoudiger zijn dat de mannen hun lusten leren bedwingen?

Islamitische expansie
De hoofddoek is geen onschuldig kledingsstuk, maar een onderdeel van een veroveringstocht om zoveel mogelijk de sharia in Europa in te voeren. Het begint met de eis overal en altijd een hoofddoek te mogen dragen, en eindigt met boerka's en veel meer, gesteund door een fundamentalistisch-islamitische beweging die weigert zich aan te passen aan onze cultuur. Dat is toch ook wat er aan de gang is in het Antwerps atheneum, want het ging niet alleen om de hoofddoek. Karin Heremans: "Tijdens de lessen Lichamelijke Opvoeding deden moslimmeisjes altijd al hun hoofddoek af. Maar plots werd dat een probleem. Hetzelfde bij buitenlandse studiereizen, waaraan moslimmeisjes niet meer mochten deelnemen, omdat ze vergezeld moesten worden van hun vader of oudste broer. De radicalisering nam echt wel stevige proporties aan.' (DS 19.08.09) En Gazet van Antwerpen bericht op vrijdag 4.09.09: "Gisteren werd al voor de derde dag op rij betoogd tegen het hoofddoekenverbod op het atheneum van Hoboken. “Op een onbeschofte, radicale manier”, zegt directrice Chris Weyers.Volgens haar is het niet meer gezond als moeders met hun vuisten op de deuren bonken en met hun hand doen alsof ze hun hals oversnijden. "Dat zijn doodsbedreigingen aan het adres van leerkrachten en leerlingen”, aldus Weyers." De naïeve (?) verdedigers van 'altijd en overal een hoofddoek mogen dragen' zouden toch tot het besef moeten komen dat het ook in Antwerpen en Hoboken niet daarom gaat, maar om van 'het Huis van de Oorlog' steeds meer een 'Huis van de Islam' te maken.

De hoofddoek is zoals het eerste sjaaltje dat de goochelaar uit zijn hoed haalt. Maar u weet het wellicht nog: na dat ene sjaaltje komt er een tweede, en een derde, en zo haalt hij enkele meters sjaaltjes uit zijn toverhoed. Mark Grammens: "Als men woordvoerders hiervan, zoals de Antwerpse imam, bezig hoort, dan voelt men aan dat ze de school en de meisjes die school lopen gebruiken als middel om hun kontrole te vestigen over onze beschaving. Het is evident dat hoe toleranter men zich tegenover deze evolutie opstelt, des te moeilijker het zal worden om het samenleven met moslimimmigranten mogelijk te maken. De integratie wordt door de fundamentalistische imams radikaal afgewezen, en de meisjes moeten dit door uiterlijke tekenen afficheren namens de hele gemeenschap. Op die manier komt men onvermijdelijk terecht bij segregatie in plaats van integratie.... Onder normale omstandigheden zou een hoofddoekenverbod niet aan de orde mogen zijn, maar als een moslima in het atheneum van Antwerpen verklaart dat de hoofddoek symbool staat voor "de islamitische expansie die door een goddelijke hand wordt gestuurd" (De Morgen, 26.06.09), dan zijn de omstandigheden niet meer normaal". (Journaal, 02.07.09). Mark Grammens haalt in hetzelfde artikel nog een citaat aan van prof. Etienne Vermeersch (in De Morgen, 04.05.07): "De hoofddoek is een onderdeel van en propagandawapen voor de fundamentalistische benadering van de islam".

Men kan directrice Karin Heremans alleen aanmoedigen: hou stand!

zie ook 'Van hoofddoek naar boerka?'

Uitsmijter: "De boerka schijnt te worden gelegitimeerd met een koranvers dat vrouwen ertoe aanmaant hun lichamelijke ’schatten’ te bedekken. Mij lijkt dat de meest adequate omschrijving van de bikini." (Ger Groot - Trouw - 02-07-2009)