Festivals kunnen dodelijk zijn

De bands die op festivals teveel decibel produceren, en de organisatoren, horen voor de strafrechter, voor het bewust toebrengen van 'slagen en verwondingen' aan tienduizenden mensen, met als bezwarende omstandigheid dat ze tot de dood kunnen leiden. In De Standaard van 22 juli '09 stond het verhaal van Dietrich Hectors, die op 29-jarige leeftijd zelfmoord pleegde omwille van ernstige gehoorbeschadigingen, ''Die kwaal beheerst mijn hele leven: elk woord doet pijn". Volgens zijn huisarts had hij een gehoortrauma opgelopen door blootstelling aan te veel lawaai. Een gevolg van te luide muziek. In De Standaard van afgelopen weekend staat een reportage van Peter Van Tyghem over Pukkelpop, waar hij - zelf voorzien van door Laperre op maat gemaakte oordoppen - met een decibelmeter lawaai heeft gemeten dat vergelijkbaar is met twee straaljagers. Niet straaljagers die even voorbijkomen, maar een lawaai dat, opgeteld, urenlang zo luid klinkt.

Volgens zijn reportage, waarmee hij de moed heeft tegen de haren van popconcertorganisatoren in te stijken, bepaalt een KB van 1977 dat de wettelijke grens voor elektronische muziek op 90 decibel vastlegt. "Wie langer dan een kwartier aan dat geluidsniveau wordt blootgesteld, kan gehoorschade oplopen." Verder in het artikel is er sprake van dat 'de wet' (welke wordt niet aangegeven) "festivals uitzonderlijk toelaat om tot 100 decibel te gaan." Maar zelfs in die als 'verouderd' beschouwde en door hem gemeten soort decibel (dBA), gaan de bands er nog een stuk bovenuit, tot 109 dBA. Dat is zeer veel lawaai, als men weet dat dBA een logaritmische schaal is waarbij een verhoging van 3 dB een verdubbeling betekent. Er komt een specialist aan het woord, professor Bart Vinck van de UGent, die verklaart: "75 decibel kun je acht uur lang verdragen zonder problemen, 90 decibel mag je maar een kwartier ondergaan, als je boven de 100 decibel gaat, mag je maar heel kort blootgesteld worden aan dat geluid." En toch kunnen de talrijke festivals dus ongestoord en ongestraft tienduizenden jongeren opzadelen met ernstige gehoorproblemen. De Limburgse gedeputeerde van Jeugd Hilde Claes werkt met prof. Vinck samen om de Limburgse jeugd te sensibiliseren met het project 'All Ears'. Dat heeft vastgesteld dat een op vijf Vlaamse jongeren last heeft van gehoorschade door te luide muziek, en dat de helft van de jongeren erkent een permanent slecht gehoor te hebben. Met hun budget delen ze o.a. oordopjes uit op popfestivals. "Bij My Bloody Valentine, dat echt wel heel veel geluid produceerde, had ik toch de indruk dat de mensen ze massaal gebruikten," bericht Peter Vantyghem. Verder komen we in het artikel nog te weten dat de Britse 'Health and Safety Executive'' recent verklaarde dat "de wet mensen moet beschermen door te hoge volumes op hun job, maar zeker het plezier niet wegnemen van een concertbezoek." Dat is toch de wereld op zijn kop. Mensen aan het werk moeten beschermd worden tegen gehoorbeschadiging maar bezoekers van popconcerten kunnen ongestraft blootgesteld worden aan schadelijk lawaai, muziek genoemd. Men wordt steeds meer onbeschermd overgeleverd aan schadelijke geluiden. Dat zijn zeer ernstige feiten.

Dietrich Hectors had een erstige vorm van tinnitus en hyperacousis, een beschadiging die meer bekend geworden is door het vorig jaar gepubliceerde boek 'Oorlog in het hoofd' van media-man Michel Follet, die ook erg te lijden heeft onder beide aandoeningen. Door hyperacousis, zoals Hectors het beschrijft, heeft men zelfs pijn van zijn eigen stem. Steeds meer mensen lopen het risico van een medisch nog steeds ongeneeslijke hyperacousis, niet alleen door popfestivals te bezoeken. Ook in de cinema en in het theater wordt men steeds meer met massa's decibel overstelpt. Recent was er zelfs een theatervoorstelling in De Singel (een voorstelling van Castellucci in mei '09) , waar de toeschouwers oordopjes kregen om zich te beschermen tegen het lawaai ... In plaats van het geluid te verlagen tot een niveau dat geen lichamelijke letsels veroorzaakt.

Lezers op de website van DS, als reactie op het artikel van Van Tyghem: "Ik heb zelf oordoppen in, om mijn laatste restje gehoor te beschermen. De rest van het gehoor is in de nieuw-beat tijd (en diverse concert bezoeken) verloren gegaan. Over oordoppen: koop de goede, anders denk je je beschermd, en da's helemaal funest." Nog: "Zelf was ik gisteren op Pukkelpop en mijn oren deden gewoon pijn." Verder: "Ik ben 26. Ik ging reeds jaaaren uit, festivals, discotheken, kleine fuifjes, kotfeestjes, ik heb het allemaal wel gezien....Nooit enige last meer gehad dan het occasioneel meevallende gesuis net voor het inslapen na een nachtje stappen. Tot ik 6 maanden geleden ongeveer op een bepaald moment in de Petrol onder de bassen mijn oren gewoon voelde begeven. Op het moment zelf realiseer je je dat niet zo, je gaat immers al zo lang uit op luide muziek, 'het zal wel niets zijn'. We zijn nu 6 maanden verder, elke avond ga ik slapen met veel gesuis in mijn oren. En da's niet het ergste. Het ergste is overdag. Naast een constante druk/ruis in mijn oren door de achtergrondgeluiden, die het me met ogenblikken moeilijk maakt mijn medemensen te verstaan, véél moeilijker dan 6 maanden geleden, is er nog iets, het ergste: alle luide geluiden. Op de trein zitten met de raampjes open, een voorbijrijdende camion, het piepsignaal op de tram, een drilboor, pokerchips die op tafel worden gegooid: vroeger stoorde het soms. Nu is het standaard afzien, doet het pijn." Nog "op Dranouter zuiveren ze het water voor de koeien, maar laten wel onze oren kapot maken voor de rest van ons leven!!" Nog "Ik ga regelmatig naar festivals of concerten en het volume doet soms pijn aan de oren. Met alle gevolgen vandien: ik kan geen gesprek meer filteren uit een rumoerige omgeving."

Minister van Milieu en Cultuur Joke Schauvliege reageerde maandag al op het artikel in DS (24.08.09) : 'Het is inderdaad een verwarde situatie met die metingen', zegt Schauvliege. 'Wanneer professor Bart Vinck zegt dat we moeten werken met realistische metingen, die de lage tonen onder de 200 hertz meetellen, volg ik hem volledig. Maar qua bevoegdheid zit dit bij mijn collega Van Deurzen. Daarom precies is het belangrijk eerst alle betrokken partijen samen te brengen.' Afhangend van de uitkomst van het overleg moet dan blijken of er een charter kan opgesteld worden, of dat er een voorstel van decreet komt. 'Maar het gaat ook om sensibilisatie', besluit de minister. 'Ik denk niet dat we deze kwestie meteen manu militari moeten beslechten.'

Men gaat nu nog even pingpong spelen met 'het is niet mijn bevoegdheid' en het hebben over zogenaamd 'verouderde' normen. Al zijn die verouderd, dan nog moeten organisatoren erover waken dat minstens die normen niet overschreden worden, 90 dBA dus, en geen dB meer, want zelfs dan kan na meer dan een kwartier schade worden berokkend. Alle (on)verantwoordelijken van activiteiten die teveel decibel produceren (dus 90dB gedurende meer dan een kwartier!), zelfs als daar geen specifieke wet over bestaat, horen voor de strafrechter, voor het bewust toebrengen van 'slagen en verwondingen' aan tienduizenden mensen, met als bezwarende omstandigheid dat ze tot de dood kunnen leiden. Want dat is toch wat Dietrich Hectors is overkomen.