De Padt: ernstige cumulverslaving

De regeringscommissaris, toegevoegd aan de Minister van Begroting, moet in de federale overheid de interne audit uitbouwen, ondermeer voor de strijd tegen belangenvermenging. Hij begint meteen zelf te cummuleren. Guido De Padt: "Ik wil niet wegdeemsteren in een regeringscommissariaat." Ook nog: "Of ik nu de grootste specialist ben in audits, durf ik nu niet te zeggen." Als hij er zo een behoefte aan heeft 'de polsslag van de bevolking te voelen', is werken bij Plopsaland - bijvoorbeeld -wellicht een betere keuze? Daar moet men geen audit-specialist zijn.

Sinds hij als 28-jarige in 1982 in de politiek stapte, heeft Guido De Padt (VLD, 55 j.) bijna de hele tijd minstens twee openbare functies gecumuleerd, tot 2001 ook nog met zijn advocatenpraktijk (die hij pas toen stopzette "om voltijds bezig te kunnen zijn met politiek"): provincieraadslid (1982-2003), schepen van Geraardsbergen (1982-1994), gedeputeerde provincie Oost-Vlaanderen (1994-2000), burgemeester van Geraardsbergen (2001-2006), Federaal Volksvertegenwoordiger (2003-2008), Schepen en OCMW-Voorzitter (2007-2008). Aan de cumul kwam - noodgedwongen - een eind toen hij in december 2008 Minister van Binnenlandse Zaken werd, en Patrick Dewael (VLD) doorschoof naar het kamervoorzitterschap. Sinds 17 juli '09 is hij regeringscommissaris, en begint hij meteen weer te cumuleren. Vanaf 1 augustus '09 is hij terug schepen van Toerisme, Cultuur, Bibliotheekwezen en Erfgoed in Geraardsbergen, en tegelijk wordt hij er ook weer OCMW-voorzitter. Die functies, of daarvoor burgemeester, combineerde hij al eerder met zijn functie van Kamerlid. Hij kan het cumuleren niet laten...

Enkele van zijn recente uitspraken in de pers: "Er bestaat geen wet die deze cumul verbiedt, dus is ze toegelaten. Regeringsleden mogen hun job niet combineren met een lokaal mandaat van burgemeester of schepen. Maar ik maak geen deel uit van de regering.... Het is niet dat ik denk niet genoeg werk te hebben als regeringscommissaris, maar ik heb de jobs van schepen en OCMW-voorzitter ook altijd gecombineerd met een actief bestaan als kamerlid. Ik werk elke dag van 6u 's morgens tot 24u, dus moet de combinatie mogelijk zijn. Als politicus vind ik het belangrijk de polsslag van de bevolking te voelen. Ik wil weten wat er in de samenleving leeft en niet wegdeemsteren in een regeringscommissariaat.... Als regeringscommissaris zal ik ook een stuk minder verplichtingen hebben op het terrein. Een minister van Binnenlandse Zaken is de helft van de week in het hele land op bezoek bij pompiers of andere organisaties. Ik zie mezelf als regeringscommissaris ook eerder als de machinist die zijn ploeg aanstuurt."

De Padt is bezig zijn kabinet - dat uit 18 medewerkers zal bestaan - samen te stellen. Er is in de regering afgesproken dat het totale aantal medewerkers van de VLD-kabinetten niet mag stijgen. Daardoor moeten er op de kabinetten van de ministers Annemie Turtelboom, Vincent Van Quickenborne en Guy Vanhengel een aantal mensen verdwijnen. De Padt benadrukt dat hij zijn beide lokale mandaten onbezoldigd zal uitoefenen. 'Ik word immers al betaald als regeringscommissaris.' En goed betaald: iets meer dan het dubbele dan als volksvertegenwoordiger, plus auto met chauffeur, plus 18 man hofhouding.

Ethisch en wettelijk onmogelijk?
Volgens Kamerlid Ben Weyts (N-VA), licentiaat in de politieke wetenschappen, is de combinatie van zijn mandaat met een schepenambt en een OCMW-voorzitterschap niet alleen ethisch maar ook wettelijk onmogelijk. Deze wijst er op dat De Padt op de officiële website van de regering vermeld wordt onder de noemer 'Samenstelling en bevoegdheidsverdeling van de federale regeringsleden' en bovendien is toegevoegd aan de minister van Begroting, een regeringslid. "Een beter bewijs nog is dat De Padt géén deel meer uitmaakt van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Nochtans viel hij na zijn ontslag uit de regering terug op zijn mandaat als parlementslid. Als hij toch geen lid is van de regering, waarom heeft hij dat mandaat dan niet terug opgenomen? Drie wettelijke bepalingen spelen De Padt parten. Ten eerste mag een lid van de regering geen Kamerlid zijn. Evenmin mag een regeringslid een schepenmandaat of OCMW-voorzitterschap bekleden. Een derde wettelijke bepaling verhindert dan weer dat De Padt als een soort beambte wordt benoemd: Kamerleden en Senatoren kunnen slechts ten minste een jaar na het verstrijken van hun mandaat tot een bezoldigd Staatsambt benoemd worden. Als hij effectief lid is van de regering, zoals de officiële website zegt, dan moet hij ontslag nemen uit zijn lokale mandaten. Is hij een beambte, dan is zijn aanstelling onwettig en moet hij ontslag nemen als regeringscommissaris." Weyts: "Als De Padt zijn opdracht voor meer efficiëntie bij de overheid écht ter harte wil nemen, dient hij best stante pede zijn eigen ontslag in." (GvA, 31.07.09)

Zuiver imago al verspeeld
In zijn commentaar op de cumul schrijft Guy Tegenbos in De Standaard (31.07.09) ondermeer het volgende: "De federale regeringscommissaris Guido De Padt heeft een pad in zijn eigen korf gezet. Hij zou de man worden die in de federale overheid de interne audit zou uitbouwen: de zorg voor de zuiverheid, de strijd tegen belangenvermenging; hij zou de zin voor efficiëntie belichamen en het overtollige vet wegsnijden; hij zou de perverse mechanismen weghalen uit de federale besluitvormingsprocessen. Hij kreeg daarvoor gisteren een politiek kabinet van niet minder dan achttien medewerkers. Niet van de regering maar van zijn partij. En hij gaat zijn federale functie cumuleren met twee lokale mandaten.... Het zuivere imago dat hij nodig had om het sérieux van zijn federale opdracht uit te stralen, heeft hij zo zelf verspeeld. Hij is een politicus zoals er meer zijn: ze maken wel tijd voor hun job, maar ook nog voor veel andere dingen die stemmen opleveren. De Padt heeft tegenargumenten, maar slappe.
Zijn kabinet van achttien mensen 'dient om expertise te verzamelen'. Die moet echter verzameld worden op ambtelijk niveau, zonder politieke kleur....
'Ik maak geen deel uit van de regering', gaat hij verder. Klik even op de website van de federale overheid; wie staat daar onder de titel 'samenstelling van de federale regering'? Juist, ook Guido De Padt.
'Ik laat me niet betalen voor mijn lokale mandaten', weerklinkt nog. Het probleem is niet de betaling; wel de tijd die men investeert en de vereenzelviging met de baan die nodig is om hem goed te kunnen doen....
Ach, De Padt is niet de enige die hier onder vuur moet liggen. Cumulatie is zo besmettelijk als de Mexicaanse griep: een op de drie Vlaamse parlementsleden cumuleert met een burgemeesters- of schepenambt. Ze doen dat omdat twee mandaten meer kiezers opleveren dan één. Ze doen dat door in beide banen minder tijd te steken dan de kiezers nodig achten. Ze kunnen dat doen omdat we te veel politici hebben. Neem nu de federale regering. Vijftien ministers, tot daar aan toe. Maar zeven staatssecretarissen en een regeringscommissaris, met allemaal een kabinet van 18 tot 65 mensen? Te veel om goed bestuur op te leveren."

Ten gronde
Of die cumul nu al of niet mag volgens de letter van de wet, is eigenlijk niet belangrijk voor de kern van de zaak, en een juridische spitsvondigheid van jurist De Padt heeft weinig belang als het gaat om de grond van de zaak. De Padt is inderdaad, zoals Guy Tegenbos schrijft, niet de enige die cumuleert. Hij is een van de velen. Dat maakt de ziekte er niet minder ernstig om. Het is laakbaar - ook al is het nog steeds 'wettelijk' - dat een parlementslid deze taak combineert met een gemeentelijk uitvoerend mandaat van burgemeester, schepen of OCMW-voorzitter: het parlement hoort de uitvoerende macht te controleren, en zou er dus zelf geen deel van mogen uitmaken. Het is minstens even laakbaar dat een uitvoerend mandaat op federaal of gewestelijk niveau, ook al heet het 'regeringscommissaris, gecombineerd wordt met uitvoerende mandaten op gemeentelijk niveau. Waarom is er anders een cumulverbod ingevoerd voor ministers en staatssecretarissen?

Er toch even aan herinneren dat parlementsleden niet geacht worden aan dat werk een volle dagtaak te moeten besteden, maar we hen verkiezen om goede wetten te maken, overbodige af te schaffen en de regering te controleren. Dat doen ze helaas veel te weinig, tot helemaal niet. Zij mogen voltijds met hun opdracht bezig zijn, maar het hoeft niet. Ze mogen evengoed nog in de gemeenteraad zitten, of iets anders doen. De Padt in het parlement en in de gemeenteraad, daar zou dus niets mis mee zijn. Iemand echter met een bestuurlijke uitvoerende functie, ook als dat 'regeringscommissaris' heet, zit in een heel andere situatie. Een minister leidt een ministerie, is de baas van een 'bedrijf'. Van hem/haar wordt wel verwacht dat hij/zij zich voltijds inzet om een organisatie te leiden. Bij De Padt gaat het er specifiek om een organisatie op te zetten die interne audits doet in de federale administratie. Ministers, staatssecretarissen en de regeringscommissaris verdienen meer dan het dubbele van een parlementslid, juist omdat ervan uitgegaan wordt dat het (meer dan) een voltijdse taak is. Echter: ook dat principe wordt dagelijks met voeten getreden. Twee vice-premiers zijn bovenop nog partijvoorzitter, een niet wettelijk verboden combinatie.

De Padt draait en keert zich in allerhande bochten om alle mogelijke voordelen binnen te halen: financieel door niet terug te keren naar de Kamer (met als regeringscommissaris de wedde en voordelen van een staatssecretaris) en elektoraal door terug actief te worden in de gemeentepolitiek van Geraardsbergen. Als regeringscommissaris is hij belast met het opstarten van een interne audit van de federale overheid. Een functie die hij zelf omschrijft als 'de Test-Aankoop van de efficiëntie van de federale overheid'. Een regeringscommissaris hoort eigenlijk een erkend expert te zijn, die een welomschreven, technische opdracht krijgt. Een expert is De Padt niet, zoals hij zelf toegeeft. "Als politiek bestuurder heb ik constant te maken met de noodzaak om de werking van de overheid te verbeteren, maar of ik nu de grootste specialist ben in audits, durf ik nu ook niet te zeggen." (DS 18.07.09). Zelfs als De Padt zegt van 6 uur 's morgens tot middernacht te werken, kan dat geen argument zijn voor deze drievoudige cumul. (Misschien integendeel: goed voor de gezondheid zal dat wel niet zijn). Als hij niet de grootste specialist in audits is, zou hij juist al zijn tijd moeten spenderen om het te worden.

Echter: we weten allemaal dat dit alles niets te maken heeft met competentie of incompetentie. De trouwe VLD-partijsoldaat moest als minister van binnenlandse zaken plaats ruimen voor Annemie Turtelboom, in het kader van een ruimer compromis binnen de federale regering. Maar hij had dan ook recht op een troostprijs. Zo zoog Verhofstadt iets uit zijn duim om De Padt hetzelfde inkomen te garanderen, met een job waar De Padt geen barst van kent. Die hem duidelijk ook geen jota interesseert. En dat allemaal met ons geld. Vlaanderen heeft geen PS nodig. VLD, SP en CD&V doen net hetzelfde. Men hoeft dan ook niet verwonderd te zijn dat politici de beroepsgroep is waarin de bevolking het minst vertrouwen heeft: slechts van 18% van de bevolking. Marketeers (36%), reklamemensen (24%) en zelfs de zo belaagde bankiers (45%) doen het beter.

In de privé sector moet iemand die er een nevenbaan op nahoudt, in zijn hoofdbaan deeltijds gaan werken, zelfs al doet hij die andere gratis. Als De Padt niet wil 'wegdeemsteren' in een regeringscommissariaat en er nog twee andere jobs bijneemt, zou hij dus voor slechts één derde, in plaats van voltijds, regeringscommissaris mogen zijn. Met één derde van de wedde. Of er mee stoppen, en zich 'beperken' tot twee taken in Geraardsbergen. Als hij het nodig vindt 'de polsslag van de bevolking te voelen', kan hij wellicht beter, bijvoorbeeld, gaan werken bij Plopsaland? Daar zoeken ze momenteel ondermeer nog twee 'accountmanagers', en wie weet ook nog een machinist? Met een bestuur dat steeds meer op een circus-charivari begint te lijken, zou hij wellicht niet eens het verschil in 'bedrijfscultuur' merken?

N.B.
1. De Padt is volgens zijn website vandaag (03.08.09) nog steeds Minister van Binnenlandse Zaken. Te druk bezig geweest waarschijnlijk met de voorbereidingen van de 'Dag van de Geraardsbergse Mattentaart' van zondag 2 augustus?
2. De VLD heeft het probleem van de 'samenstelling van de regering', waar ook De Padt bij staat, op zijn partijwebsite opgelost. Bij de VLD-leden van de federale regering staat De Padt er niet bij, in tegenstelling tot de lijst op de Portaalsite belgium.be. Of is hij voor de VLD al weg als commissaris?
3. Nu weet u ook waar een minister van Binnenlandse Zaken, toch in de versie van De Padt, zich de helft van de week mee bezig houdt: in het hele land op bezoek gaan bij pompiers of andere organisaties...