Wordt VRT nu SPRT?

Het protest van enkele literatoren tegen de benoeming van Joke Schauvliege tot minister van cultuur werd in de pers breed uitgesmeerd. "Een golf van ongerustheid jaagde door de kunstensector" (DM 15.07). Daarentegen waren er geen bedenkingen te horen over de benoeming van Ingrid Lieten tot mediaminister, terwijl zij "op het vlak van Media net als Schauvliege een neofiet is " (DS17.07). Wat is er hier aan de hand?

Zelfs als Joke Schauvliege een supercrack op het vlak van cultuur zou zijn (wat dat ook mag betekenen), haar benoeming zou ze niet daarom hebben gekregen. Ze herhaalde zelf een paar keer dat ze om geen andere reden minister werd dan omdat ze recht had op 'een beloning'. En omdat CD&V iemand wil profileren in een regio, de Gentse, waar de partij nog altijd zwak scoort. Tom Lanoye en Eric Mortier fulmineerden tegen deze benoeming in De Morgen, en Tom Lanoye mocht dat nog eens herhalen in De Standaard: "Als sollicitant zou Joke Schauvliege geen enkel jobinterview overleven. Hieruit spreekt een grote minachting voor de kunsten." Volgens De Morgen jaagde er een golf van ongerustheid door de kunstensector (DM 15.07). Artistiek leider Jan Goossens van de KVS riep op tot dialoog met de nieuwe minister. Hij zou blijkbaar al blij zijn als de ministers een keer per maand samen een culturele uitstap zouden organiseren. De Morgen (15.07.09): Goossens vindt wel dat de nieuwe regering een mooi gebaar zou stellen door zelf meer actief aan cultuurparticipatie te doen. "Impulsen hoeven niet altijd veel geld te kosten. Als de regering een keer per maand samen een voorstelling of een expo zou bezoeken, zou dat een mooie geste zijn." En nu nog de kleuteropvang regelen? De Standaard bracht niet minder dan een volle bladzijde met 'tien tips voor kersvers cultuurminister', van tien mensen uit de sector. (DS 17.07.09). Kan het nog hautainer en pedanter? In sterk contrast hiermee staat bijvoorbeeld de reactie van de Bond Beter Leefmilieu. Schauvliege is namelijk ook bevoegd voor leefmilieu, waterbeheer, landinrichting en natuur. De BBL publiceerde een extra editie van zijn nieuwsbrief 'Beleidsbabbel': het regeerakkoord doorgelicht (13.07.09). Sober en over de zaak, geen aanvallen op een persoon.

Verder gaat het hier niet meer over Schauvliege, maar wel over Ingrid Lieten, wat een veel interessantere 'case' is in politiek Vlaanderen.

Merkwaardig genoeg jaagde er geen golf van ongerustheid door de mediasector, en heb ik geen enkel protest uit de mediasector gehoord of gelezen, toen bekend werd dat Ingrid Lieten de nieuwe mediaminister werd. Ze wordt zelfs welwillend onthaald, bijvoorbeeld in De Standaard, die over haar schrijft : "Ingrid Lieten zorgt voor een primeur. Zij is de allereerste socialistische minister die de bevoegdheid krijgt over het departement Media. Dat zou goed nieuws kunnen zijn voor de VRT, want socialisten zijn de publieke omroep toch veeleer gunstig gezind, heet het. ... Net als Schauvliege is Lieten een neofiet op het vlak van Media. Dat hoeft op zich geen bezwaar te zijn." (17.07.09). Voor Schauvliege wel een bezwaar, maar niet voor Lieten dus. Wat is er hier aan de hand? Laat ons eerst een paar puzzelstukjes verzamelen.

1. Lieten is een 'stamboeksocialiste'
DM 14.07.09: Als er gisteren één mantra gedebiteerd werd bij de socialisten, dan wel dat de ministerkeuze het "prerogatief van de voorzitter" is. En sommigen probeerden de aandacht van de affaire-Vandenbroucke af te leiden met een lofzang op nieuwkomer Ingrid Lieten, een "sterke madam" en een stamboeksocialiste bovendien. Haar vader was ooit senator voor de partij, vandaar. ... Maar voor de rest: 'no comment', zeker niet bij de oude krokodillen van de partij. "Met de krokodillen hebben wij afgesproken om ons niet te mengen", zegt Freddy Willockx. "De voorzitter kiest.... en nu komt het erop aan dat we de rangen sluiten. Caroline is er trouwens in geslaagd om een meer dan behoorlijk team samen te stellen, dus laat ons focussen op de positieve zaken."

2. Ze was niet een toevallig 'wit konijn'
De Morgen, 18.07.09: "Ingrid Lieten werd exact een week geleden door sp.a-voorzitster Caroline Gennez voorgesteld als het "witte konijn" van de ministerverdeling. Lieten kreeg als neofiet in de actieve politiek meteen een loodzware topportefeuille.... Uit een reconstructie van de gedwongen exit van oud-minister Frank Vandenbroucke uit de regering, verderop in deze krant, blijkt nu evenwel dat Lieten niet echt "wit" is. De partijtop wou haar al voor de verkiezingen aan boord hijsen als lijsttrekker in Limburg, maar dat zag de nu gewezen topvrouw van De Lijn toen niet zitten... Bij de lijstvorming is Lieten meermaals gevraagd om de koppositie van de lijst in te nemen.... Ze heeft evenwel telkens vriendelijk geweigerd..."

3. En zij moest meteen 'chef de file' worden
De Standaard, 13.07.09: "De voormalige topvrouw van De Lijn, ooit nog de machtigste vrouw van Vlaanderen genoemd, wordt in één klap de 'chef de file' van de SP.A in de Vlaamse regering, een van de voorwaarden die ze had gesteld om in de politiek te stappen." Zelf ontkende Lieten dat in Ter Zake, maar het heeft eigenlijk geen belang of ze dat zelf als voorwaarde stelde, of dat Gennez haar dit aanbood. Feit is dus wel dat ze vooraf geen vuurproef van de kiezer wou noch moest doorstaan, maar achteraf wel tot vice-minister-president benoemd werd.

In het artikel 'SP ondermijnt Vlaamse regering' verwijst Mark Grammens in zijn 'Journaal' van 16 juli '09 naar een verslag van Yves Desmet (in De Morgen, 15.6.09) over een vergadering in Deinze van de 'oude unitaire garde', met Claes en Willockx op kop, die achter Gennez ging staan en haar alle medewerking aanbood bij het buitenwerken van eventuele concurrentie. De enige oud-gediende die niet was uitgenodigd, Frank Vandenbroucke, werd er eenparig veroordeeld tot zondebok, die de woestijn zou worden ingestuurd. ('Zijn activeringsplicht van werklozen stuit op een Waals socialistisch veto'). De 'krokodillen' moesten er zich in juli dus niet meer mee bemoeien (zie hoger), want dat hadden ze al eerder in Deinze gedaan. Volgens Grammens was in Deinze echter ook de (socialistische) voorzitter van de raad van bestuur van de VRT aanwezig. Was die daar, omdat er toen ook werd afgesproken dat de SP de bevoegdheid over Media moest opeisen? Zo geschiedde in elk geval.

Grammens, in een ander artikel met de titel 'Geen stemmen, wel macht voor "links" (en met boventitel 'VRT wordt SPRT' - als titel voor dit artikel overgenomen): "Met zowel de minister, de voorzitter van de raad van bestuur ... en de overgrote meerderheid van de verantwoordelijken voor nieuws, duiding en algemene programmatie in haar rangen is de VRT een SPRT geworden... Die zal dus het beleid van haar sympatisanten (circa zestig procent van de journalisten) in de VRT kunnen versterken: zoveel mogelijk entertainement om de kijkers te lokken, die men vervolgens een gemanipuleerde politieke boodschap in de strot duwt, zij het dat die ook wel als entertainment wordt gepresenteerd." Volgens Grammens hoeft zelfs de schijn van onpartijdigheid voortaan niet meer te worden gehandhaafd: "dat bleek al direkt door de vijandige toon die op het nieuws werd aangeslagen tegen de nieuwe minister van Financiën en Werk in de Vlaamse regering, op een toontje van: hoe kun je nu het algemeen belang dienen als je afkomstig bent van een werkgeversvereniging?"

Bij de manier waarop de VRT in Ter Zake Schauvliege presenteerde had zelfs Didier Wijnants, cultuurmedewerker en jazzrecensent van De Morgen, (17.07.09) bedenkingen: "En mogen we de bal ook niet eens terugkaatsen naar de vrt-journalisten met wie het Schauvliegeverhaaltje begon? Kunnen we van hen niet verlangen dat ze wat lucidere vragen stellen? Vragen die er een beetje toe doen. Zoals de vraag of een goed cultuurbeleid niet ook de bevoegdheid over Media veronderstelt. Of een vraag naar verduidelijking van wat het regeerakkoord over cultuur zegt. Want nu hebben die journalisten er zelf een karikatuur van gemaakt door alleen op het persoontje te spelen."

Volgens Grammens is het juist de bedoeling van de VRT zo te werken, en is ze nu voor vijf jaar gerust: "Ze kan ongestoord haar werk van ondermijning van de Vlaamse samenleving en beschaving voortzetten, en het volk debiliseren met de nieuwsjes van onder de kerktoren. Moord, zelfmoord, Madonna, zijn nieuws, Obama nog een klein beetje, en de rest van de wereld is zonder belang." Hij heeft daar ook zijn eigen(zinnige) verklaring voor: "De SP zal zeker de spektakelzucht van de media begroeten als een uitstekend middel om de aandacht van de burger af te leiden. Die burger dient immers, zo afwezig mogelijk, de topfiguren in de achterkamertjes hun spelletjes te laten spelen. Hoe dommer de burger, hoe beter hij te manipuleren valt, en hoe beter partijen en strekkingen er voor staan die de media beheersen. Dat is zo ongeveer de teorie die vandaag aangekleefd wordt door een linkerzijde die het zonder manipulatie in Vlaanderen niet meer haalt. Zij geniet immers niet vanzelf de volksgunst en staat ver verwijderd van de verzuchtingen van het volk, dat gebukt gaat onder plagen die men weigert te benoemen, zoals de krisis, de immigratie, de werkloosheid, de sociale onzekerheid, enz..."

Tot nut van de particratie
Zelfs als men het met de duiding van Grammens niet eens is, het is een feit dat de 'sympatisanten' in de media niet opgestaan zijn om de 'neofiet' op Media met pek en veren te beladen. Blijkbaar zijn de sympatisanten best tevreden met een neofiet als minister voor Media, als het maar een 'stamboeksocialist' is. Een die al langer de belangen van die partij verdedigt. Voor de SP was ze al sinds 1997 lid van de raad van bestuur van De Lijn, voor ze er in 2002 directeur-generaal van werd. Naast directeur-generaal van De Lijn was ze ook voor de SP bezoldigd bestuurslid van de BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel), Tunnel Liefkenshoek, de nv De Scheepvaart, Elia, Lijncom en Lijnivest. (Volgens de laatste publicatie van de lijst van mandaten in het Belgisch Staatsblad van 14 augustus 2008, met de functies uitgeoefend in 2007. Recentere officiële gegevens zijn niet beschikbaar). Deze benoeming duidt op een verdere versterking van de greep van de particratie op het volledig politieke leven. Lieten is niet benoemd om Vlaanderen goed te besturen, ook niet om voor socialistische accenten te zorgen, maar om de partijbelangen van de SP te bewaken. Politicoloog (en socialist) Carl Devos schrijft het klaar en duidelijk: "Lieten is een gewaardeerd en loyaal bestuurder, communiceert goed en behoort al jaren tot de intimi van de partijtop.... Lieten krijgt meteen het hoogste vertrouwen, dat van de vice-minister-president. Vooral daarmee zal ze loyaal het partijbelang bewaken..." (DS 13.07.09). Het is een verhaal van een totaal andere orde dan het aantrekken van het ander 'wit konijn', bij N-VA, die met Philippe Muyters een van 'zijn' ministers bij Voka haalt. De aanduiding van Lieten betekent een verdere versterking van de particratie en een verdere aftakeling van de democratie.