Gemeenten verstikken zich zelf - en ons erbij...

De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten klaagt over de regellast waar de gemeenten onder bezwijken. Veel gemeenten zouden de nieuwe Vlaamse regelgeving zelfs gewoon naast zich neerleggen. Van de 124 Vlaamse parlementsleden zijn er echter een 100-tal lokaal actief als lid van de gemeente- of OCMW-raad, schepen of burgemeester. Ze klagen dus over de reglementitis die ze zelf veroorzaken. Om het steeds groter aantal regels op te volgen heeft de Vlaamse regering de laatste weken beslist om 40 ambtenaren extra aan te werven, of een stevige KMO in één maand tijd. België is het enige OECD-land ter wereld waar de loonuitgaven voor het bestuur tussen 1995 en 2007 nog stegen, het meest zelfs in de deelstaten, gemeenten en provincies. In alle andere landen daalden ze. We stevenen af op een faillissement.

Dinsdag 7 april '09 publiceerde De Standaard een kort artikel over de 'decretendiarree' onder de titel: 'Regellast wordt gemeenten te veel':
'Pure waanzin', zo noemt Mark Suykens, directeur van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), de wetten- en decretendiarree van de jongste maanden. 'Nooit eerder zijn er zoveel nieuwe regels gemaakt als nu. Voor alles moet een uitgebreid plan worden opgesteld. Men spreekt altijd maar van administratieve vereenvoudiging, maar intussen zien we het tegendeel. Voor heel wat steden en gemeenten is de situatie niet langer werkbaar.' 'De Vlaamse overheid is doorgeschoten. Ze moet de zaken op Vlaams niveau regelen, maar ze doet dat tot in de kleinste details. Om te vermijden dat het in het honderd loopt, leggen heel wat gemeenten de nieuwe Vlaamse regelgeving gewoon naast zich neer, want ze kunnen het niet langer slikken.'

Woensdag 8 april ging De Morgen uitgebreider op het thema in, onder de titel 'Reglementitis verstikt gemeenten':
De laatste tien jaar heeft de Vlaamse regering hun zoveel nieuwe regeltjes en verplichtingen opgelegd dat ze het niet meer gebolwerkt krijgen. 'Ze worden er hoorndol van', zegt de VVSG... De gemeenten pikken het niet meer dat de Vlaamse overheid ze overspoelt met decreten die het dagelijkse leven op het gemeentehuis danig bemoeilijken... "Op zich hebben we natuurlijk niets tegen regels", zegt Mark Suykens van de VVSG. "Maar de regering wil steeds vaker ook in detail bepalen hoe de gemeenten hun verplichtingen in de praktijk nakomen." In tien jaar tijd gaf dat aanleiding tot een onuitputtelijk lijstje met formaliteiten waaraan de gemeentebesturen moeten voldoen... Ook Paul Tant, oud-burgemeester van Kruishoutem, klaagt over de overdreven bemoeienissen uit Brussel... De regeldrift is stilaan zo groot dat kleinere gemeenten gewoon niet meer alle verplichtingen kunnen nakomen. "Wij voldoen aan de meest urgente verplichtingen, maar we lopen continu achter de feiten aan", zegt Tant. Ook Suykens wijst erop dat veel gemeenten nieuwe regels gewoon naast zich neerleggen, omdat het anders toch in het honderd loopt.

Eigen schuld
Van de 124 Vlaamse parlementsleden zijn er hoogstens een twintigtal niet in de lokale politiek actief. Meer dan de helft zijn gemeenteraadslid of lid van de OCMW-raad (een vijfenzestigtal samen), en daarnaast telt het Vlaams parlement ook nog ongeveer twintig schepenen en evenveel burgemeesters. De VVSG klaagt dus over het Vlaams parlement, waar de lokale politici, die er de overgrote meerderheid vormen, daar zelf voor teveel decreten verantwoordelijk zijn. (Ik heb geen exacte statistiek gemaakt van de lokale politici in de andere parlementen, maar het zal daar wel niet veel anders zijn).
Kort voor de regionale verkiezingen moeten nog snel alle lades geleegd worden, en op een drafje nog allerhande decreten door de strot van het Vlaams parlement geduwd worden. Een 'modelvoorbeeld' willen we u niet onthouden: de agenda van de Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie van het Vlaams parlement van dinsdagnamiddag 31 maart '09. Op de agenda stond de stemming over, of de behandeling van niet minder dan 11 nieuwe decreten (Details hieronder).
Het is materieel onmogelijk dat de parlementsleden dit allemaal op één week nog maar gelezen krijgen. Ze weten dus - weer eens - niet wat ze goedkeuren... Maar ze hoeven dit niet te slikken, en zouden in tegendeel kunnen zorgen voor minder regels, in plaats van daarna via de VVSG aan de klaagmuur te gaan staan. Ze doen net als de nationale politici die graag alles op 'Europa' steken, terwijl het de nationale ministers zijn die de Europese regels goedkeuren..

Al die decreten uitvoeren kost altijd maar meer overheidspersoneel
De Vlaamse regering beslistte de laatste weken nog 40 ambtenaren extra aan te werven om het meerwerk door recente decreten te kunnen uitvoeren, of een stevige KMO in één maand tijd. (Voor het geval u niet zou weten waarom wij zoveel belastingen betalen: zie de details van de 40 extra hieronder.)

Het enige land waar de loonuitgaven voor de administratie stijgen Journalist Guy Tegenbos geeft in DS cijfers over een studie van het Federaal Planbureau. Daaruit blijkt dat België het hoogste aantal ambtenaren heeft in het algemeen bestuur van alle ontwikkelde landen, in % van de totale werkgelegenheid. En heel wat hoger! In het 'algemeen bestuur' (ministeries, gerecht, ordehandhaving en verplichte sociale zekerheid) werkt bij ons 9,9% van de totale werkende bevolking, tegen maar 6,2% gemiddeld in de ontwikkelde landen. (Frankrijk 9,3%, Finland 7%, Duitsland 6,8%, Spanje 6,7%, Oostenrijk 6,5%, Verenigd Koninkrijk 6,3%, Noorwegen 6,3%, Denemarken 5,8%, Nederland 5,8%). Tussen 1995 en 2007 steeg de tewerkstelling bij de federale overheid jaarlijks gemiddeld met 1%, bij de deelstaten met 2,2%, bij gemeenten en provincies met 1,6% (na correctie door de politiehervorming, waarbij een deel van de ex-Rijkswacht naar de het lokale niveau overging). België is ook het enige land waar de loonuitgaven voor algemeen bestuur tussen 1995 en 2007 stegen, in alle andere landen daalden ze. (De Standaard, 09.04.09) La Libre Belgique wist daar op 10.04.09 nog aan toe te voegen dat de kosten voor het algemeen bestuur in België 3,9% bedragen van het brutto binnenlands product (bbp), tegen een gemiddelde van 2,5% voor alle OECD-landen. Wanneer in België de kosten van het bestuur zou dalen tot het gemiddelde, betekent dit een jaarlijkse besparing van ongeveer 4,8 miljard euro. En dan zijn we nog niet eens bij de besten van de klas, maar 'gewoon' gemiddeld.

De Hoge Raad van Financiën (HRF) sloot in zijn recentste rapport een snelle terugkeer naar het begrotingsevenwicht, in 2011, uit. Op korte termijn zwaar saneren terwijl er een recessie aan de gang is, zou volgens die Raad een schoktherapie betekenen. De voorkeur van de Raad ging naar een scenario met de begroting in evenwicht in 2013. Dan zou er de volgende vier jaar telkens 4 miljard euro moeten worden bespaard. Vooral de PS wilde daar niet van weten. Op donderdag 2 april koos het kernkabinet voor een scenario, waarbij de begroting pas ten vroegste tegen 2015 opnieuw in evenwicht zou zijn. Dus niet meer tijdens de volgende, maar pas tijdens de dààrop volgende federale legislatuur (als deze hun termijn van vier jaar uitdoen).

Titanic-politiek
Volgens Mark Grammens is de kans groot dat België het enige land zal zijn dat, door de onmacht van zijn bestuurders om de maatregelen te nemen die nodig zijn voor de handhaving van de welvaart op termijn, tot ver in de volgende generatie de desastreuze economische gevolgen van de krisis zal voelen. (Journaal, 9.04.09). Marc De Vos, directeur van het Itinera Institute, spreekt i.v.m. de ontsporing van de overheidsfinanciën over een Titanic-politiek: "Onze sociale zekerheid is niet duurzaam, punt uit. Vandaag zitten we al op ons tandvlees, met lage pensioenen en een onbetaalbare gezondheidszorg. Als we niet grondig hervormen, gaan we in de komende jaren richting faillissement. De begroting moet bewaakt en hersteld worden, zoveel is duidelijk. Maar begroting alleen kan ons niet redden. We hebben een systeemhervorming nodig om een systeemcrisis te vermijden... We leven boven onze stand. We spelen misschien niet in het orkest, maar we zitten wel met z'n allen op de Titanic." (DS 27.03.09).

De politici willen dit blijkbaar nog altijd niet begrijpen. Nogmaals: wanneer België de kosten van het bestuur doet dalen tot het gemiddelde van de OECD-landen, betekent dit al een jaarlijkse besparing van ongeveer 4,8 miljard euro. Veel minder reglementitis, waardoor er al veel minder ambtenaren nodig zouden zijn, zou ons al een heel stuk op weg helpen. (Naast uiteraard ook een efficiënter bestuur). Is het niet eerder 'pure waanzin' dat de VVSG dan durft komen aandraven met een klacht over teveel regels, terwijl het vooral de lokaal actieve politici in de diverse parlementen zijn die deze goedkeuren?

Voor de Links naar de krantenartikels en de details over de commissie voor Openbare werken, en de 40 nieuwe aanwervingen, HIER aanklikken